عمعق بخاری
امیرالشعرا شهاب‌الدین عَمعَق بُخاری (زادهٔ ۴۴۰ هجری قمری در بخارا، درگذشتهٔ ۵۴۲ یا ۵۴۳ قمری) مُکَنی به ابوالنجیب و ملقب به شهاب الدین و امیرالشعراء، از شاعران پارسی گوی سدهٔ پنجم و ششم قمری در ماوراءالنهر است. او به درگاه پادشاهان آل افراسیاب تعلق داشت و چند تن از امیران آن را مدح کرده‌است. اشعار وی آکنده از صنایع بدیعی است. او بخصوص در تشبیه چیره‌دست است. عمعق عمری دراز (بیشتر از صد سال) یافت. انوری ابیوردی عمعق را در شعر اهل خراسان خود به عنوان استاد سخن یاد می‌کند و مصرعی از شعر او : «خاک خون آلود ای باد به اصفهان بر» را تضمین می‌کند.
تخلص او را برخی «عمیق» و «عمیقی» گفته‌اند، ولی گویا تخلصش در اصل «عقعق» (که نام مرغی است هشیار) بوده و بعدها توسط رونویسان به صورت عمعق (که ظاهراً کلمه‌ای است بی‌معنی) درآمده.
آمار
| ردیف | وزن | تعداد ابیات | درصد از کل |
| ۱ | مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) | ۲۲۱ | ۲۷٫۱۵ |
| ۲ | فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم) | ۱۳۸ | ۱۶٫۹۵ |
| ۳ | مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) | ۱۳۱ | ۱۶٫۰۹ |
| ۴ | مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) | ۱۲۷ | ۱۵٫۶۰ |
| ۵ | مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) | ۵۱ | ۶٫۲۷ |
| ۶ | فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) | ۴۲ | ۵٫۱۶ |
| ۷ | مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) | ۳۷ | ۴٫۵۵ |
| ۸ | فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) | ۳۴ | ۴٫۱۸ |
| ۹ | مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) | ۱۴ | ۱٫۷۲ |
| ۱۰ | مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف) | ۹ | ۱٫۱۱ |
| ۱۱ | فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) | ۵ | ۰٫۶۱ |
| ۱۲ | فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول) | ۲ | ۰٫۲۵ |
| ۱۳ | فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) | ۲ | ۰٫۲۵ |
| ۱۴ | مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف) | ۱ | ۰٫۱۲ |
| ردیف | قالب شعری | تعداد ابیات | درصد از کل |
| ۱ | قصیده | ۶۹۷ | ۸۵٫۶۳ |
| ۲ | قطعه | ۷۰ | ۸٫۶۰ |
| ۳ | رباعی | ۳۶ | ۴٫۴۲ |
| ۴ | غزل | ۱۱ | ۱٫۳۵ |
منابع کاغذی
