عطار

عطار

غزل شمارهٔ ۵۵۳

۱

کجا بودم کجا رفتم کجاام من نمی‌دانم

به تاریکی در افتادم ره روشن نمی‌دانم

۲

ندارم من درین حیرت به شرح حال خود حاجت

که او داند که من چونم اگرچه من نمی‌دانم

۳

چو من گم گشته‌ام از خود چه جویم باز جان و تن

که گنج جان نمی‌بینم طلسم تن نمی‌دانم

۴

چگونه دم توانم زد درین دریای بی پایان

که درد عاشقان آنجا به جز شیون نمی‌دانم

۵

برون پرده گر مویی کنی اثبات شرک افتد

که من در پرده جز نامی ز مرد و زن نمی‌دانم

۶

در آن خرمن که جان من در آنجا خوشه می‌چیند

همه عالم و مافیها به نیم ارزن نمی‌دانم

۷

از آنم سوخته خرمن که من عمری درین صحرا

اگرچه خوشه می‌چینم ره خرمن نمی‌دانم

۸

چو از هر دو جهان خود را نخواهم مسکنی هرگز

سزای درد این مسکین یکی مسکن نمی‌دانم

۹

چو آن گلشن که می‌جویم نخواهد یافت هرگز کس

ره عطار را زین غم به جز گلخن نمی‌دانم

تصاویر و صوت

دیوان عطار به کوشش بدیع الزمان فروزانفر - فریدالدین محمد عطار نیشابوری - تصویر ۴۶۷
منتخب اشعار شیخ فریدالدین محمد عطار نیشابوری (غزلیات، قصاید، منطق الطیر، مصیبت نامه، الهی نامه، اسرار نامه، خسرو نامه، مختار نامه) به اهتمام و تصحیح دکتر تقی تفضلی - فریدالدین محمد عطار نیشابوری - تصویر ۱۷۴
دیوان عطار نیشابوری (قصاید، غزلیات، ترجیعات، ترکیبات و فتوت نامه) حواشی و تعلیقات م. درویش - فریدالدین عطار نیشابوری - تصویر ۴۸۵
دیوان غزلیات و قصاید عطار به کوشش دکتر تقی تفضلی - فریدالدین محمد عطار نیشابوری - تصویر ۴۸۶

نظرات

user_image
عباس
۱۳۹۵/۰۳/۰۸ - ۰۴:۴۰:۰۰
لطفا معنی این بیت رو در حاشیه شعر مرقوم فرمایید:برون پرده گر مویی کنی اثبات شرک افتدکه من در پرده جز نامی ز مرد و زن نمی‌دانم
user_image
ایمان
۱۳۹۵/۰۴/۲۷ - ۰۶:۳۸:۳۲
یعنی خارج از عرفان و عشق و عاشقی با خدا واسه هرکس گریه کنی یه جورایی به نظر عطار شرکه چون معشوقت فقط یه زن یا مرده این برداشته شخصی منه (مویه کردن = یعنی گریه کردن)
user_image
مقصود
۱۳۹۶/۰۳/۱۴ - ۰۱:۰۶:۳۴
این غزل در آلبوم بزن باران توسط حبیب محبیان خوانده شده است. البته ایشان به اشتباه فکر میکردند که این غزل از سنایی است.
user_image
محمد زاهدی
۱۳۹۶/۰۶/۳۰ - ۰۴:۲۷:۴۶
کلام دوستمون در مورد معنی این بیت تا حدودی درسته اما عطار یک بار از برون و یکبار از درون صحبت میکنه . به نظرم کیفیت عرفانی عشق رو مطرح میکنه و اما سر سر فروتنی خودش رو درگیر همین عشق زمینی میدونه .نوعی فروتنی و عجز از مقامات والای عرفان هست.
user_image
احسان
۱۳۹۸/۱۲/۰۷ - ۱۵:۰۹:۱۸
آقا عباس نظر خودمو میگم چون نه ادبیات میدونم نه عرفان احتمالا اشتباهه. برون پرده منظور دنیا واقعی عرفان و رسیدن به خدای حقیقی و درون پرده همین دنیایی که می بینیم و حس میکنیم. اگر بیرون پرده به یک چیز کوچیک و سطحی عرفان پی ببری به تو مشرک میگن و از دین خدا خارج شدی (بی نهایت اتفاق افتاده و سر خیلی ها رفته روی دار) خیلی شباهت داره به این قضیه که اگر یک موی زنی از پرده حجاب خارج بشه اون رو مشرک به خدا میدونن! فکر میکنم در قسمت دوم شاعر فروتنی پیشه کرده و گفته که من درون پرده ام و عشق ساده خودم دارم. البته شکسته نفسی کرده کسی که همچین چیزی سروده خودش بدجور بیرون پرده قرار گرفته!
user_image
احسان
۱۳۹۸/۱۲/۰۷ - ۱۵:۵۰:۵۴
این رو هم اضافه کنم اگر طبق گفته آقا ایمان معنی مو سر در نظر نگیریم و معنی مویه کردن و گریه کردن داشته باشه. مصرع اول رو اینطور برداشت میکنم که اگر در دنیا عرفان گلایه کنیم از خدا (به پذیرش نرسیم) این اثبات شرک ماست. فکر میکنم مصرع اول معنی اقا ایمان درسته و مصرع دوم معنی آقای زاهدی. معنی من فقط گمانه زنی ذهن
user_image
nima
۱۳۹۹/۰۲/۰۶ - ۱۳:۳۶:۳۰
در بیت آخر گلخن به چه معنایی ست؟؟
user_image
الف رسته
۱۳۹۹/۰۲/۰۷ - ۰۱:۲۰:۱۲
گلخن = تون حمام، آتشخانه حمامجایی بود در زیرزمین حمام، تاریک و دوناک و بویناک
user_image
احسان
۱۳۹۹/۰۳/۲۱ - ۰۲:۲۱:۲۳
برون پرده، منظور خارج از دایره عشق الهی‌ست، اگر مویه (گریه) کنی مشرک هستیچون بنظر من در حیطه عشق الهی مرد و زن فقط یک نام هستند و همه درگیر معبود هستیم
user_image
احسان ۱
۱۳۹۹/۰۸/۰۴ - ۱۵:۴۶:۰۷
دوست عزیز برون پرده هیچ وقت معنای "خارج از دایره عشق الهی " نمی دهد. همیشه در آثار عرفا و شعرا پرده یا حجاب به معنی مانعی برای حقیقت است و برون پرده همان دنیای حقیقت است و نقطه مقابل آن که میشود درون پرده ، همان دنیای ظاهر و دنیای واقع است (واقعیت در مقابل حقیقت).هست از پس پرده گفتگوی من و توچون پرده در افتد نه تو مانی و نه من
user_image
Sokot
۱۳۹۹/۱۲/۲۷ - ۰۷:۳۴:۲۷
از آنم سوخته خرمن که من عمری درین صحرااگرچه خوشه می‌چینم ره خرمن نمی‌دانممعنی و مفهوم؟
user_image
مهدی
۱۴۰۰/۰۲/۱۳ - ۱۱:۱۶:۳۵
از آنم سوخته خرمن که من عمری درین صحرااگرچه خوشه می‌چینم ره خرمن نمی‌دانم-دوستی پرسیده بود که معنای این بیت چیست؟ نخست نباید فراموش کنیم که این متن متعلق به هشت قرن، نه قرن پیش است و عطار آن را با آگاهی زمانه ی خود و مهارت های زبان فارسی زمان خود سروده است و ما با امکانات زبان فارسی و با اندیشه های زمان خود متوجه می شویم. دیگر آن که با قدری تامل در بحث های هرمنوتیک و تفسیر متن، متوجه خواهیم شد که ما نمی توانیم بگوییم که معنای نهایی این بیت یا هر شعری چیست و ما فقط با امکانات از آن بهره می بریم و بعید نیست که ادراک ما کاملن با هدف شاعر متفاوت باشد و این واقعیت البته هیچ اهمیتی ندارد.برویم سراغ بیت:از آنم سوخته خرمن: به این دلیل بیچاره هستم.که من عمری در این صحرا: که من در تمام طول زندگی (استفاده از کلمه ی صحرا به دلیل مراعات النظیر با کلمه ی خرمن)اگر چه خوشه می چینم: اگرچه بهره های بسیاری برده ام و چیزهای زیادی دانسته ام.ره خرمن نمی دانم: نمی دانم جایی که منبع و مبدا این فهم است کجاست، کجا می توانم به دانه های گندم برسم بدون این که رنج خوشه چینی را به جان بخرم و یا اینکه خرمن که خود محصول تلاش خوشه چینان است و از تلاشی کسانی چون خود من فراهم آمده است کجاست؟به دیگر سخن شاعر خواسته است متواضعانه بگوید من هنوز به حقیقت ماجرا پی نبرده ام.
user_image
افسانه چراغی
۱۴۰۰/۰۸/۲۰ - ۰۸:۴۷:۴۵
خوشه چین به کسی می‌گویند که خودش زمین کشاورزی و محصولی ندارد و در زمین دیگران بعد از این که محصولشان را برداشت کردند خوشه‌های جامانده را برای خود برمی‌دارد. خوشه چینی کنایه از بهره‌مندی و نصیب کم است.
user_image
افسانه چراغی
۱۴۰۰/۰۸/۲۰ - ۰۸:۵۷:۵۹
برون پرده گر مویی کَنی اثبات شرک افتد شاید به معنی "اگر یک مو بکَنی" باشد. ممکن است کثرت تارهای مو را نشانه شرک دانسته است.
user_image
Mehrshad Mahmoodi
۱۴۰۰/۰۹/۱۲ - ۰۶:۵۴:۲۹
با صدای اهورایی والامقام استاد حبیب محبیان حضرت عطار را شناختم ... عجب ... عجب شعر نابی  برون پرده گر مویی کنی اثبات شرک افتد  که من در پرده جز نامی ز مرد و زن نمیدانم ...  سپاسگزارم از سایت گنجور 
user_image
سید محسن
۱۴۰۰/۰۹/۲۵ - ۱۲:۳۵:۳۴
درود بر ادیبان عزیزمعنی شعر میتواند این باشد..اگر به اندازه موئی خارج از وجود خدا را اثبات کنی مشرک شده ائی /یعنی تمام هستی خداست و خارج از وجود خداوند هیچ چیز وجود ندارد و انسانها هم فقط نامی هستند ولی در حقیقت خدا هستند.خلاصه کل هستی فقط خداست
user_image
غلامرضا ریاحی
۱۴۰۱/۰۸/۱۳ - ۱۱:۵۴:۲۵
سلام بر همه ی عزیزان و دوستان این شعر رو بدون اطلاعت قبلی عرفانی نخونید این شعر عطار مربوط به یک مقام عرفانیست که مقام روح است و اگر بخواهیم کامل این شعر را خلاصه کنیم با انطباق بر این مقام که روح اسمش هست انکار تمامی حالات از جمله کشف و شهود و.... تااا اینحا که حتی نماز را نباید برای نزدیکی به خداوند خواند منظور از این نزدیکی یعنی اینکه شخص در این مرتبه از قاعده ی تثلیث و شرک که تازه پی به سه ایتی بودن افعالش میبرد و هنوز شرک دارد میگذرد و به اصطلاح انکار همه چیز از خود و قید و با خبری از احوال و.... و میگوید نمیدانم و برای تطهیر در این مقام و رسیدن به فنا فی الله همه چیز را در خود میگوید نمی‌دانم اصلا این چیز که میگویی چیست و..... هزار نکته ی باریک تر ز مو اینجاست. ان شاء الله زیر سایه ی الله باشید 💐 💐 💐 و این امانت را سالم خودشان به سر منزله مقصود برسانند  
user_image
س مشتاق
۱۴۰۲/۰۳/۰۸ - ۱۸:۰۳:۵۶
با درود فراوان از آنم سوخته خرمن که من عمری درین صحرا اگرچه خوشه می‌چینم ره خرمن نمی‌دانم بخاطر این خرمن بنده سوخته (خرمنی که نداشته اگه داشت خوشه چین نبوده) که تمام عمر در این صحرا اگرچه خوشه چینی تاخر داره بر کار خرمن و  من بارها خوشه چینی کرده ام ولی از راه و روش و چیستیه خرمن خبر ندارم . برداشت اینکه کارهای الان ما به اعماق گذشته ی مابرمیگر‌ده سبب تغییر میشه!