ملک‌الشعرا بهار

در اجرایی که با صدای آقای ناصح‌پور و ساز استاد لطفی در آلبوم «به یاد درویش‌خان» انجام شده بیت آخر این‌گونه خوانده می‌شود:«به هر دو دست بر سرش بکوبد».

مهران مدیری هم این آهنگ را خوانده. آهنگ سریال باغ مظفر...☺

خانم مرضیه هم خونده این آهنگو

با سلام وقتی درآنونس سریال “باغ مظفر” مهران مدیری باصدای خودش این ترانه را اجرا کرد بای رد تازگیداشت و کمتپر کسی از شناسنامه این آهنگ چیزی میدانست0جالب اینجاست که این ترانه در هشتادمین سالمرگ درویش خان ، آهنگ‌ساز این ترانه از تلوزیون ملی ایران در آنونس سریال باغ مظفر پخش گردید وهیچکس یادی از آن استاد موسقی آزادیخواه صدر مشروطیت و شاعر حماسه سرای آن یادی نکردشعر این تصنیف سروده ملک اشعراء بهار است و در واقع از میان پنج تصنیفی که بهار روی آهنگهای درویش خان سروده ، مشهورترین آنها را می توان “زمن نگارم خبر ندارد“ در دستگاه ماهور دانست که برای اولین بار طی کنسرتی در “گراند هتل“ بوسیله “سید حسین طاهرزاده“ در سال 1303 خورشیدی خوانده شد و بعد قمر هم آن را اجرا نمودافرادی که این ترانه را بازخوانی کرده‌اند نمیشه لیست کرد ولی شجریان و افتخاری هم از آن جمله اند که این ترانه را اجرای مجدد کرده‌اند.داستان اجرای این ترانه به وسیله شجریان هم شنیدنی است :”شجریان به منظور آموختن گوشه ها و نغمه های بسیار قدیمی به استاد دوامی مراجعه می کند . اما استاد به دلیل کهولت سن ، تدریس برایشان امکانپذیر نبوده است . شجریان پیشنهاد می کند که همدم استاد باشد و در کارهای خانه و خرید منزل و … کمک کند ، تا بدین طریق هم نفس و همنشین ایشان شود … کوتاه سخن اینکه قرار می‌شود از طرف وزارت هنر آن زمان ، تصنیف های قدیمی را که استاد دوامی در حافظه داشتند ضبط کنند ، که این کار به عللی به مراحل اداری می رسد و کند و غیرعملی می شود . استاد شجریان اندوخته مالی خودشان را تقدیم استاد می کنند و می گویند که شما فرض کنید از اول قرار بوده است من تصانیف را ضبط کنم … و حدود 200 تصنیف قدیمی بر روی کاست برای محمدرضا شجریان ضبط می شود و بدین ترتیب گنجینه ای گرانبها به دست او می رسد.” تصنیف زمن نگارم یکی از همین تصانیف است.در مورد درویش خان با جستجویی ساده در اینترنت ، می‌توانید مطالب خوبی پیدا کنید ، من در اینجا ازنقل مجدد آنها صرف نظر می‌کنم.اما محتوای حماسه ای تصنیف هم قابل توجه است چون.هنگامیکه نهضت مشروطیت آغاز میشود . درویش خان نیز همراه با مجاهدین آن دوران همگام میشود تصنیفهای میهنی می‌سازد و در اجتماعات مشروطه خواهان شرکت می‌جوید. سید حسین طاهر زاده خوانندۀ معروف آن دوران درمنزل ظهیرالدوله به فیض دیدار درویش خان نائل میشود و پس از آن باهم همسفر میشوند وبه لندن می‌روند.این مسافرت در زمان استبداد صغیر دورۀ سلطنت محمد شاه قاجار بود. در این سفر مجاهدین مشروطه خواه در رشت بودند که به خواهش آنها درویش خان همراه با گروه کوچک خود سه شب در آن شهر کنسرت میدهد. همراهان در سفر اوّل حبیب الله شهردار ،سید حسین طاهر زاده ،رضا قلی خان ،حسین خان هنگ آفرین، باقر خان رامشگر و اسدالله خان. عضو انجمن آزادی خواه اخوت بودنددر سفر دوم درویش خان به تفلیس میرود. این گروه به تشویق ایرانیانی که در تفلیس بودند کنسرتی را دادند که بسیار جالب توجّه بود. امّا اساساً هدف از این سفرها ضبط صفحه بوده است که بار اول به دعوت کمپانیhis masters voice و بار دوّم را کمپانی داوید اُف پر کرد که به برلین برای چاپ فرستاده شد.و تعدادی از آنها به تهران رسید ولی بقیّه به علت پیش آمدن جنگ جهانی اول (1918 – 1914 ) از بین رفت.“آن طور که در یکی از ویژه‌نامه‌های برنامه آوای ایرانی شبکه چهار گفت که این تصنیف یکی از تصانیف اجرا شده در کنسرت تفلیس بودو چون نیمه دوم آن انگیزه تند سیاسی داشت اجرا نشدمتن کامل این ترانه باین صورت می باشد:زمن نگارم عزیزم خبر نداردبه حال زارم عزیزم خبر نداردخبر ندارم من از دل خوددل من از من عزیزم خبر ندارددل من از من عزیزم خبر نداردکجا رود دل عزیز من آخ که دلبرش نیستکجا رود دل عزیز من آخ که دلبرش نیستکجا پرد مرغ عزیزم که پر نداردکجا پرد مرغ عزیزم که پر نداردامان از این عشق عزیز من آخ فغان از این عشقامان از این عشق عزیز من آخ فغان از این عشقکه غیر خونِ جگر نداردکه غیر خونِ جگر نداردهمه سیاهی ، همه تباهی ، مگر شب ما سحر نداردبه حال مضطر عزیز من ، آخ، منالُ و دیگــــــرکه آه و زاری اثر ندارد ، جز انتظار و جز استقامتوطن علاج دگـــر نداردز هر دو سر بر سرش بکوبدکسی که تیغ دو سر نداردبد نیست باجرای شجریان هم گوش کنید ببینید ریتم وضرباهنگ ترانه را تغییر داده متاسفانه در درست خواندن شعر هم تمام خوانندگان اخیر دقت نکرده اند مثلا به جای به حال مضطر منال دیگر که آه و زاری اثر ندارد.خوانده اندبهارمضطرمنال دیگر کسی نیست بپرسد بهار مضطر چه معنی میدهد.لذا تتها وهابیت اخوان المسلمین ندارد بلکه مذهب تشیع صد سال پیش انجمن اخوت داشت که کاش ریشه اش میخشکید و اخوت آنروزگار این دزدان مختلس و مرتشی و مرتشا و رانت خوار شدند درود بر روان پاک درویشخان و تمام اساتیدموسیقی

با سلام هنگام مرور این ترانه زیبا اصلا حواسم نبود که که تلخیص شاعر بهار می باشد و بعد از ارسال به خاطر امد ولی نتونستم اصلاح کنم لذا این اصلاحیه را الحاقی حواشی نوشتم و باید نقد آقا سینارا هم بپذیریم و لذا فکر کنم مرحوم بهار در دو مرحله این سروده را سروده و در مرحله اول بهار مضطر آخرین بیت بوده و ابیات بعدی را مرحله دوم سروده است پس نقد اقا سینا ه وارد است و اگر خدا یاری کند من این ترانه زیبا را تضمین میسرایم و بهار را من با تخلص خود خواهم اورد و بیت به حال مضطر را دست نمیزنمم و در عوض نام مرحوم ملک الشعرا را به طریق دیگر خواهم آورد .

درود. در این عزل تصنیفی اگرچه نشان دهنده ذوق سرشار ملک الشعرا ست نوعی انفعال خطرناک دیده میشود.