بیدل دهلوی

غزل شمارهٔ ۱۴۱۷

اگر معنی خامشی ‌گل کند

لب غنچه تعلیم بلبل ‌کند

بساط جهان جای آرام نیست

چرا کس وطن بر سر پل‌ کند

درین انجمن مفلسان خامشند

صراحی خالی چه قلقل ‌کند

قبا کن در این باغ‌،جیب طرب

که از لخت دل غنچه فرگل‌ کند

زبان را مکن پر فشان طلب

مبادا چراغ حیا گل‌کند

مکش سر ز پستی‌ که آواز آب

ترقی بقدر تنزل‌ کند

چه سیل است یارب دم تیغ او

که چون بگذرد از سرم پل‌ کند

من‌ و یاد حسنی که در حسرتش

جگر دامن ناله پرگل کند

ز رمز دهانش نباید اثر

عدم هم به خود گر تامل ‌کند

۱۰

ز بیداد آن چشم نتوان‌ گذشت

دلی را که او خون کند مل کند

۱۱

ز بس قهر و لطفش همه خوش‌اداست

نگه می‌کند گر تغافل ‌کند

۱۲

دلت بی‌دماغ‌ست بیدل مباد

به تعطیل‌، حکم توکل‌کند

دیوان بیدل دهلوی به تصحیح اکبر بهداروند انتشارات نگاه ۱۳۸۰ - تصویر ۴۵۳

موسی عبداللهی

۱۴۰۲/۰۶/۲۸ - ۱۰:۵۶:۴۶

🌺🍂🍃🌺🍃🍂🌺🍃🍂🍃🌺🍃🍂🍂🍃🌺 🌺🍂 🍃 🌔آواز خاموشی گل‌ها" (The Melody of Silent Blossoms) 🥀اگر معنی خامشی ‌گل کند🥀لب غنچه تعلیم بلبل ‌کند 🥀بساط جهان جای آرام نیست🥀چرا کس وطن بر سر پل‌ کند 🥀درین انجمن مفلسان خامشند🥀صراحی خالی چه قلقل ‌کند 🥀قبا کن در بن باغ‌،جیب طرب🥀که از لخت دل غنچه فرگل‌ کند 🥀زبان را مکن پر فشان طلب🥀مبادا چراغ حیا گل‌کند 🥀مکش سر ز پستی‌ که آواز آب🥀ترقی بقدر تنزل‌ کند 🥀چه سیل است یارب دم تیغ او🥀که چون بگذرد از سرم پل‌ کند 🥀من‌ و یاد حسنی که در حسرتش🥀جگر دامن ناله پرگل کند 🥀ز رمز دهانش نباید اثر🥀عدم هم به خود گر تامل ‌کند 🥀ز بیداد آن چشم نتوان‌ گذشت🥀دلی را که او خون کند مل کند 🥀ز بس قهر و لطفش همه خوش‌اداست🥀نگه می‌کند گر تغافل ‌کند 🥀دلت بی‌دماغ‌ست بیدل مباد🥀به تعطیل‌، حکم توکل‌کند 🔸حضرت-بیدل دهلوی:«🕊️🌹» 🔹شرح ابیات: 🔰اگر توانایی درک معنای خاموشی گل را داشته باشی، متوجه می‌شوی که لب غنچه به عنوان یک راه تعلیم و آموزش برای بلبل عمل می‌کند.بساط جهان مکانی برای استراحت و آرامش نیست، پس چرا هر فردی وطن خود را بر روی پلی که نیمه ایمن است بنا کرده است؟در این انجمن، افراد مفلس ساکت هستند و صراحت و بیان نظر خالی از معنی است. این صراحت ناقص به چه مقصودی و هدفی دنبال می‌کند؟ ✍️پوشیدن قبا در باغچه‌ای راحت و شاداب، و پر کردن جیبت با شادی و لذت، زیرا از خشک و بی‌برگ شدن غنچه‌های دلنشین لذت می‌بری.زبان را نفروری نکن و از درخواست‌ها بیش از حد پرهیز کن، تا چراغ حیا و شرم تو را نفی کند.سر خود را از پستی که صدای آب دارد، بالا نکش، زیرا پیشرفت به مقدار سقوط و فروپاشی راه دارد.ای خدا، چه سیلی است که با عبور تیغ آن، پل را نابود می‌سازد. ✅من و یاد حسنی که در حسرت آن هستم، باعث ناله‌های غمگین و پرگل جگرم شده است.هیچ اثری از رمزهای دهان او باقی نمی‌ماند، حتی اگر به تأمل و تفکر بپردازی، هیچ نشانی از حضور او در عدم وجود به دست نخواهد آمد. 🔑نمی‌توان از بیداد و ظلم آن چشم عبور کرد، زیرا دلی را که او به خون کشیدن می‌برد، به ملکه تبدیل می‌کند.از قهر و لطف او، همه چیز خوشایند است، او با تغافل کردن بهترین راه را انتخاب می‌کند.دلت ( بیدل)بی‌هدف و بی‌اراده نباشد،به توکل به خداوند سپرده شو و از آن برای استراحت و آرامش استفاده کن.

بیدل دهلوی

غزل شمارهٔ ۱۴۱۷

تصاویر و صوت

نظرات

موسی عبداللهی