بیدل دهلوی

بیدل دهلوی

غزل شمارهٔ ۲۳۸۶

۱

دل حیرت آفرین است هر سو نظرگشاییم

در خانه هیچکس نیست آیینه است و ماییم

۲

زین بیشتر چه باشد هنگامهٔ توهم

چون‌گرد صبح‌ عمریست هیچیم و خود نماییم

۳

ما را چو شمع ازین بزم بیخود گذشتنی هست

گردون چه برفرازبم سر نیستیم پاییم

۴

تا چند دانهٔ ما نازد به سخت جانی

در یک دو روز دیگر بیرون آسیاییم

۵

آیینهٔ سعادت اقبال بی‌نشانی است

گر استخوان شود خاک بر فرق خود نماییم

۶

آیینه مشربی‌ها بیگانهٔ وفا نیست

جایش به‌دیده گرم‌است با هرکه آشناییم

۷

عجز طلب در این دشت با ما چو اشک چشم است

هر چند ره به پهلوست محتاج صد عصاییم

۸

شبنم چه جام گیرد از نشئهٔ تعین

در باده آب داریم‌، پیمانهٔ حیاییم

۹

محتاج زندگی را عزت چه احتمالست

لبریز نقد لذت چون کیسهٔ گداییم

۱۰

تا کی ‌کشد تعین ادبار نسبت ما

ننگی چو بار مردن درگردن بقاییم

۱۱

ظاهر خروش سازش باطن جهان نازش

ای محرمان بفهمید ما زین میان‌ کجاییم

۱۲

شخص هوا مثالیم خمیازهٔ خیالیم

گر صد فلک ببالیم صفر عدم فزاییم

۱۳

رنگ حناست هستی فرصت ‌کمین تغییر

روز سیاه خود را تا کی شفق نماییم‌

۱۴

گوش مروتی‌ کو کز ما نظر نپوشد

دست غریق یعنی فریاد بی‌صداییم

۱۵

بر هر چه دیده واکرد آغوش الفت ما

مژگان به خم زد و گفت خوش باش پشت پاییم

۱۶

دوزخ‌ کجاست بیدل جز انفعال غفلت

آتش حریف ما نیست زبن آب اگر برآییم

تصاویر و صوت

دیوان بیدل دهلوی به تصحیح اکبر بهداروند انتشارات نگاه ۱۳۸۰ - تصویر ۹۷۹

نظرات

user_image
محمدرضا جباری هرسینی
۱۳۹۳/۰۷/۰۱ - ۰۸:۱۸:۵۹
از غزلیات بی بدیل بیدل. محصول اوج توانایی روحی و فکری و فلسفی این مرد بزرگ است. مصراع ... صفر عدم فزاییم، نشان از احاطه او بر ریاضیات و فیزیک به معنای همزمانی اوست که البته دانایان ریاضی امروز نیز بر صفر عدم فزا صحّه میگذارند. با سپاس
user_image
ناشناس
۱۳۹۴/۰۴/۰۷ - ۰۶:۵۹:۱۲
لطفا این غزل را هم در اوزان دیوان بیدل در بحر مضارع مثمن اخرب قرار دهید.با سپاس از لطف و محبتتان.
user_image
مهدی کریمی
۱۳۹۴/۱۰/۱۱ - ۰۶:۴۷:۱۹
فریاد بی صدا متناقض نما (پارادوکس ) دارد.
user_image
حبیب حصیر
۱۳۹۶/۱۰/۰۳ - ۰۲:۰۱:۲۴
در بیت چهارم مصرع دوم (دریک دو روز دیگر) اشتباه است بجای آن ( در یک دو دور دیگر ) تحریر شود. چون اشاره به دورانی بودن عمر گندم در اسیاب دارد. اینجا کلمۀ روز مناسب نیست. در مصرع اخیر بیت مقطع هم اشتباه تایپی است (زبن آب) نوشه شده (زین آب) درست است
user_image
محمد طاها کوشان mkushantaha@yahoo.com
۱۳۹۸/۰۳/۲۸ - ۱۶:۳۰:۵۴
شور بختانه که همچو کاتبان قلمی هرکسی از ظن خود یار بزرگان میشود اما افسوس در این است جابجایی واژه ها حتی جمله های نغز زنجیره یی تا یک دو دور دیگر بیرون آسیاییم ./ را تا یک دو روز دیگر دستکاری می نمایند و خواننده را سخت ناراحت می سازد. آسیا می چرخد و به هردور خوردن مشت مشت دانه های گندم زیر آمده آرد میگردد. شاید هم بهمان دور نخست دانه آرد گردد
user_image
محمد طاها کوشان mkushantaha@yahoo.com
۱۳۹۸/۰۳/۲۸ - ۱۶:۳۴:۳۸
متنی را که من دارم دیوان غزلیات بیدل (رح) چاپ کابل است.
user_image
محمد طاها کوشان mkushantaha@yahoo.com
۱۳۹۸/۰۸/۱۸ - ۰۰:۰۰:۱۸
با پوزشدر این پنجره هنگام نوشتن باید عینک ذره بینی گذاشت تا چیزی که می نویسیم از درست نوشتن واژه ها مطمئن گردیم. حروف آنقدر ریز و کوچک است که به مشکل میتوان خواند. اشتباهی نموده ام: ظن (ضن) تایپ نموده ام. امیدوارم مرا ببخشید.
user_image
محمد طاها کوشان mkushantaha@yahoo.com
۱۳۹۸/۰۸/۱۸ - ۰۰:۰۵:۳۲
لطفا متن مرا تصحیح نمائید (ضن) اشتباه است (ظن) درست است. از توجه تان سپاس.
user_image
آیینه
۱۴۰۰/۰۸/۱۷ - ۰۱:۴۶:۳۷
گردن چه بر فرازیم ، گردون چه برفرازبم   خروجی ocr دوتا غلط داشته اینحا
user_image
جهن یزداد
۱۴۰۰/۱۲/۲۸ - ۰۹:۲۶:۲۶
صفر عدد  فزاییم  
user_image
قطره بقایی
۱۴۰۱/۱۰/۱۰ - ۲۲:۰۴:۳۰
کلید ویرایش را نیافتم هرچند این غزل با اغلاط زیاد تایپ گردیده اما دو نکته را حاضر یافتم . مصرع دوم بیت سوم (برفرازیم)به (برفرازبم)و مصرع دوم بیت آخر(زین آب) به (زبن آب)تغیر کرده یعنی اشتباه تایپ گردیده باید اصلاح گردد.