بیدل دهلوی

بیدل دهلوی

غزل شمارهٔ ۵۴

۱

نقاب عارض گلجوش کرده‌ای ما را

تو جلوه داری و روپوش‌ کرده‌ای ما را

۲

ز خود تهی‌شدگان‌ گر نه از تو لبریزند

دگر برای چه آغوش‌ کرده‌ای ما را

۳

خراب میکدهٔ عالم خیال توایم

چه مشربی‌! که قدح‌نوش‌ کرده‌ای ما را

۴

نمودِ ذره طلسمِ حضور خورشید است

که‌ گفته است فراموش کرده‌ای ما را؟

۵

ز طبع قطره نَمی جز محیط نتوان‌ یافت

تو می‌تراوی اگر جوش‌ کرده‌ای ما را

۶

به رنگ آتش یاقوت، ما و خاموشی

که حکمِ "خون شو و مخروش‌" کرده‌ای ما را

۷

اگر به ناله نیرزیم‌، رخصتِ آهی

نه‌ایم شعله که خاموش‌ کرده‌ای ما را

۸

چه بارِ کلفتی‌ ای زندگی‌ که همچو حباب

تمام آبله‌بردوش‌ کرده‌ای ما را

۹

چو چشم چشمهٔ خورشید حیرتی داریم

تو ای مژه ز چه خس‌پوش‌ کرده‌ای ما را

۱۰

نوای پردهٔ خاکیم یک‌قلم بیدل!

کجاست عبرت اگر گوش‌ کرده‌ای ما را؟

تصاویر و صوت

عندلیب :

نظرات

user_image
کایسا
۱۴۰۲/۰۷/۰۶ - ۰۶:۵۶:۵۸
در شعر بیدل کلماتی مانند «طلسم» یعنی «نمود چیزی»در شعر بیدل نباید دقیقا به معنی همان کلمه توجه کرد. پس طلسم یعنی «جلوه‌گر چیزی»در بیت نمود ذره، طلسم حضور خورشید استکه گفته است فراموش کرده‌ای ما را یعنی «نمود ذره جلوه‌گر حضور خورشید است» در جایی دیگر می‌گوید: روشندلان چو آینه بر هر چه رو کنندهم در طلسم خویش تماشای او کنند در این‌جا طلسم به معنی «وجود خویش» و «هستی خویش» است. یعنی روشندلان چون به آینه نگاه کنند، هستی خودشان را می‌بینند، یعنی به خودت نگاه می‌کنی اما معشوق را می‌بینی، یک جور بیان وحدت‌الوجودی هم هست.