
امامی هروی
ملکالشعراء رضیالدین ابوعبدالله محمد بن ابیبکر بن عثمان هروی (وفات ۶۸۶ ه. ق) متخلص به امامی از شاعران ایرانی اوایل روزگار ایلخانی است. زادگاه او هرات بوده و مدح پادشاهان کرت را کرده است.
او از شاعرانی است که در سدهٔ هفتم روش شاعران شرقی را در شعر خود حفظ کرد. وی با شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی، خواجه مجدالدین همگر، شمس الدین محمد صاحب دیوان و معین الدین پروانه معاصر بوده و چنانکه از دیوانش استنباط میشود علاوه بر شعر، در علوم بلاغی، ادبیات عرب و نیز علوم عقلی از سرآمدن روزگار خود بودهاست.
دیوان امامی نزدیک به دو هزار بیت (یا اندکی بیشتر) است که در قالب قصیده، غزل، ترجیعات، مقطعات و رباعیات است.
از این شاعر، رساله ای به زبان عربی در شرح یکی از قصاید شاعر معروف عرب، ابوالحارث غیلان بن عقبه، مشهور به ذوالرمه (متوفی ۱۱۷ هجری) در دست است که این رساله را به نام یکی از اتابکان نوشته و در آن لطایف و نکات ادبی، نحوی و لغوی قصیده یاد شده را شرح کردهاست.
آثار وی از روی نسخهٔ آماده شده به همت مرکز تحقیقات رایانهای حوزه علمیه اصفهان در گنجور در دسترس قرار گرفته است.
آمار
ردیف | وزن | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) | ۵۷۰ | ۲۹٫۶۷ |
۲ | فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) | ۳۱۳ | ۱۶٫۲۹ |
۳ | مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) | ۲۵۳ | ۱۳٫۱۷ |
۴ | مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) | ۲۰۸ | ۱۰٫۸۳ |
۵ | فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) | ۱۳۷ | ۷٫۱۳ |
۶ | فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم) | ۸۷ | ۴٫۵۳ |
۷ | فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) | ۷۳ | ۳٫۸۰ |
۸ | مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) | ۷۱ | ۳٫۷۰ |
۹ | مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) | ۶۹ | ۳٫۵۹ |
۱۰ | مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) | ۵۴ | ۲٫۸۱ |
۱۱ | مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون) | ۲۸ | ۱٫۴۶ |
۱۲ | مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) | ۲۶ | ۱٫۳۵ |
۱۳ | مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف) | ۱۰ | ۰٫۵۲ |
۱۴ | مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف) | ۹ | ۰٫۴۷ |
۱۵ | مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون) | ۶ | ۰٫۳۱ |
۱۶ | مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) | ۴ | ۰٫۲۱ |
۱۷ | مفعول مفاعلن مفاعیلن (هزج مسدس اخرب مقبوض) | ۳ | ۰٫۱۶ |
ردیف | قالب شعری | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | قصیده | ۱٬۲۲۱ | ۶۳٫۵۶ |
۲ | غزل/قصیده/قطعه | ۲۰۶ | ۱۰٫۷۲ |
۳ | غزل | ۱۶۲ | ۸٫۴۳ |
۴ | قطعه | ۱۴۶ | ۷٫۶۰ |
۵ | ترجیع بند | ۷۸ | ۴٫۰۶ |
۶ | مثنوی | ۵۴ | ۲٫۸۱ |
۷ | رباعی | ۵۴ | ۲٫۸۱ |