امامی هروی

امامی هروی

ملک‌الشعراء رضی‌الدین ابوعبدالله محمد بن ابی‌بکر بن عثمان هروی (وفات ۶۸۶ ه‍. ق) متخلص به امامی از شاعران ایرانی اوایل روزگار ایلخانی است. زادگاه او هرات بوده و مدح پادشاهان کرت را کرده است. او از شاعرانی است که در سدهٔ هفتم روش شاعران شرقی را در شعر خود حفظ کرد. وی با شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی، خواجه مجدالدین همگر، شمس الدین محمد صاحب دیوان و معین الدین پروانه معاصر بوده و چنان‌که از دیوانش استنباط می‌شود علاوه بر شعر، در علوم بلاغی، ادبیات عرب و نیز علوم عقلی از سرآمدن روزگار خود بوده‌است. دیوان امامی نزدیک به دو هزار بیت (یا اندکی بیشتر) است که در قالب قصیده، غزل، ترجیعات، مقطعات و رباعیات است. از این شاعر، رساله ای به زبان عربی در شرح یکی از قصاید شاعر معروف عرب، ابوالحارث غیلان بن عقبه، مشهور به ذوالرمه (متوفی ۱۱۷ هجری) در دست است که این رساله را به نام یکی از اتابکان نوشته و در آن لطایف و نکات ادبی، نحوی و لغوی قصیده یاد شده را شرح کرده‌است. آثار وی از روی نسخهٔ آماده شده به همت مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان در گنجور در دسترس قرار گرفته است.
آمار
ردیفوزنتعداد ابیاتدرصد از کل
۱فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)۵۷۰۲۹٫۶۷
۲فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)۳۱۳۱۶٫۲۹
۳مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)۲۵۳۱۳٫۱۷
۴مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)۲۰۸۱۰٫۸۳
۵فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)۱۳۷۷٫۱۳
۶فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم)۸۷۴٫۵۳
۷فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)۷۳۳٫۸۰
۸مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)۷۱۳٫۷۰
۹مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)۶۹۳٫۵۹
۱۰مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)۵۴۲٫۸۱
۱۱مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون)۲۸۱٫۴۶
۱۲مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)۲۶۱٫۳۵
۱۳مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف)۱۰۰٫۵۲
۱۴مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)۹۰٫۴۷
۱۵مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون)۶۰٫۳۱
۱۶مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)۴۰٫۲۱
۱۷مفعول مفاعلن مفاعیلن (هزج مسدس اخرب مقبوض)۳۰٫۱۶
ردیفقالب شعریتعداد ابیاتدرصد از کل
۱قصیده۱٬۲۲۱۶۳٫۵۶
۲غزل/قصیده/قطعه۲۰۶۱۰٫۷۲
۳غزل۱۶۲۸٫۴۳
۴قطعه۱۴۶۷٫۶۰
۵ترجیع بند۷۸۴٫۰۶
۶مثنوی۵۴۲٫۸۱
۷رباعی۵۴۲٫۸۱
منابع کاغذی