عراقی

عراقی

شیخ فخرالّدین ابراهیم بن بزرگمهر متخلص به عراقی، عارف نامی و شاعر بلندآوازهٔ ایرانی، در اوایل قرن هفتم هجری در دهی در اطراف همدان به دنیا آمد. پس از تحصیل علوم و فنون و کسب دانش، برای ادامه تحصیل به همدان رفت. سپس با جمعی از دراویش رهسپار هندوستان شد و به خدمت شیخ بهاءالدین زکریا درآمد و بعد از مدتی با دختر او ازدواج کرد. بعدها به عربستان و سپس به قونیه رفت و به خدمت مولانا رسید و مصاحب و معاشر او شد. وی درسال ۶۸۶ یا ۶۸۸ هجری قمری در حدود سن هشتاد سالگی در دمشق وفات یافت. از آثار او می‌توان علاوه بر دیوان اشعار به مثنوی عشاق‌نامه و کتاب لمعات اشاره کرد. کتاب لمعات عراقی از روی نسخه‌ای که به تلاش همراهان وبگاه تصوف ایرانی آماده شده به گنجور اضافه شده است. «رسالهٔ اصطلاحات» نیز از روی نسخهٔ دیگری که به کوشش آقای محمد بیدآباد از همراهان وبگاه تصوف ایرانی آماده شده به گنجور اضافه شده است.
آمار
ردیفوزنتعداد ابیاتدرصد از کل
۱فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)۱٬۸۹۱۳۱٫۷۰
۲مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)۷۹۸۱۳٫۳۸
۳مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)۴۱۰۶٫۸۷
۴فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)۳۹۸۶٫۶۷
۵مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)۳۸۰۶٫۳۷
۶مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)۳۶۸۶٫۱۷
۷مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)۳۰۹۵٫۱۸
۸فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)۲۸۰۴٫۶۹
۹مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)۲۲۶۳٫۷۹
۱۰فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)۱۶۸۲٫۸۲
۱۱مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)۱۶۴۲٫۷۵
۱۲مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)۱۵۸۲٫۶۵
۱۳مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب)۱۱۹۱٫۹۹
۱۴مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون)۶۵۱٫۰۹
۱۵مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف)۶۱۱٫۰۲
۱۶فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف)۵۰۰٫۸۴
۱۷فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول)۴۶۰٫۷۷
۱۸مفعول مفاعلن مفاعیلن (هزج مسدس اخرب مقبوض)۲۰۰٫۳۴
۱۹مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون)۱۶۰٫۲۷
۲۰فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)۱۵۰٫۲۵
۲۱مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف)۹۰٫۱۵
۲۲مستفعلن فع مستفعلن فع (متقارب مثمن اثلم)۷۰٫۱۲
۲۳مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور)۳۰٫۰۵
۲۴مفتعلن مفتعلن فع مفتعلن مفتعلن فع۲۰٫۰۳
۲۵مفتعلن مفتعلن مفتعلن فع۱۰٫۰۲
۲۶وزن‌یابی نشده۱۰٫۰۲
ردیفزبانتعداد ابیاتدرصد از کل
۱فارسی۵٬۹۶۵۹۹٫۴۷
۲عربی۳۲۰٫۵۳
ردیفقالب شعریتعداد ابیاتدرصد از کل
۱غزل۳٬۱۰۴۵۱٫۷۶
۲مثنوی۹۲۳۱۵٫۳۹
۳قصیده۷۶۲۱۲٫۷۱
۴ترجیع بند۴۳۸۷٫۳۰
۵رباعی۳۵۰۵٫۸۴
۶ترکیب بند۱۸۲۳٫۰۳
۷غزل/قصیده/قطعه۱۸۱۳٫۰۲
۸قطعه۴۳۰٫۷۲
۹مسمط مثلث۱۴۰٫۲۳
منابع کاغذی
عراقی