گنج تاریخ ما - فردوسی - چو زین بگذری مردم آمد پدید

نیما

۱۳۸۷/۱۰/۲۷ - ۰۲:۳۰:۳۸

در خط شش میانچی باید عوض شود به میانجی
پاسخ: با تشکر، جایگزینی مطابق نظر شما انجام شد.

کامران

۱۳۹۰/۰۹/۱۳ - ۰۸:۵۹:۲۹

شد این بندها را سراسر کلید یعنی چه؟

کامران

۱۳۹۰/۰۹/۱۳ - ۰۹:۰۱:۲۷

مگر مردمی خیره خوانی همیجز این را نشانی ندانی همی یعنی چه؟

رسته

۱۳۹۰/۰۹/۱۴ - ۰۰:۲۴:۱۷

معنی بیت 5 مگر مردمی خیره خوانی همی ...بر می گردد به 4 بیت پیش از آن به ویژه به مصرع دوم بیت 4 که معنی مردم را از راه خرد بنگر . اگر پذیرنده ی هوش و رای نباشد معنی مردم ندارد مگر اسمی از مردم دارد، نشانی از مردم جز اسم ندارد.

ملک تاج شعلا

۱۳۹۱/۰۷/۲۳ - ۰۱:۳۱:۴۱

درجواب کامران عزیز ، به نظر اینجانب درشعر آفرینش که از چهار عنصر اصلی آتش و آب و باد و خاک نام برده شده و همچنین سایر مخلوقات ، دراینجا به آفرینش انسان اشاره می کند وانسان را موجودی می داند که به نیروی خرد کلید اسرار کائنات می شود.

صادق

۱۳۹۱/۱۰/۲۵ - ۰۶:۵۴:۲۹

بیت هفتم بر طبق شاهنامه تصحیح دکتر خالقی مطلق باید بصورت " نخستینت ، فکرت پسینت شمار تو مر خویشتن را به بازی مدار " نوشته شود. با تشکر از سایت بسیار خوب و ارزشمند شما

سعید

۱۳۹۱/۱۰/۲۵ - ۱۴:۱۶:۵۹

متاسفانه تصحیح خالقی مطلق قدم به قهقرا بوده و غلطهای بسیار وارد شاهنامه کرده از جمله همیننخستینت فطرت پسینت شمار... که کاملا بی معنی است همان که نوشته شده است درست میباشد.هنوز نسخه لندن، مسکو و سن ژوزف بهترینند.

ابراهیم

۱۳۹۲/۰۱/۱۷ - ۲۲:۵۱:۳۵

وزن و مفهوم مصراع "نخستین فطرت پسین شمار" شاید در نگاه اول سازگار نباشد و از این رو نیاز به دگرگونی در آن دیده شده ... اما اگر این مصراع به درستی خوانده شود، می بینیم که وزن درست و معنی بسیار بالایی دارد: "نخستینِ فطرت، پسینِ شمار" : انسان از نظر سرشت نخستین و والاترین و از نظر شمارش، آخرین آفریده است.

امین کیخا

۱۳۹۲/۰۲/۱۰ - ۱۶:۵۹:۲۲

میانجی انکس که به میان اید و کرانجی انکس که کناره گیری کند ، زهی شکر پارسی

مجتبی محمدی

۱۳۹۲/۰۲/۲۷ - ۰۹:۳۷:۵۹

"نخستین فطرت " "فطرت"درست به نظر نمی رسد،در تمام نسخ جز نسخه فلورانس "فطرت " ضبط شده که با توجه به حدیث "اول الفکر آخر العمل" و بیت "اول اندیشه پسین شمار" نظامی ،و پس از آن کشف نسخه سن زوزف و مقاله دکتر نوریان بر همه مبرهن شد که "فکرت" صحیح است،لذا 'نخستین فکرت پسین شمار'.

امین کیخا

۱۳۹۲/۰۴/۱۴ - ۱۰:۱۳:۰۱

گزاییدن یعنی اسیب رساندن فعلی است که همه ساختار ها را دارد ،اگر می به اندازه خوری کمتر گزاید . یعنی کمتر اسیب رساند .

شکوه

۱۳۹۲/۰۴/۱۴ - ۱۲:۱۲:۳۹

گزیدن و گزش هم از آن ریشه است؟

دکتر ترابی

۱۳۹۳/۰۱/۱۸ - ۱۴:۴۰:۳۴

گزاییدن آسیب رساندن است چنان که استاد کیخا فرموده اند. ( در ذخیره خوارزمشاهی بارها وبه درستی به کار رفته است)گزیدن نیش زدن است و گزش و حتا گزانیدنکه واداشتن به گزش است نیز دیده شده است.

روفیا

۱۳۹۴/۰۱/۱۸ - ۰۴:۰۳:۳۳

سرش راست بر شد چو سرو بلنداشاره به قامت راست نخستیان دارد .کاملترین پستانداران قبل از انسان چهار پا هستن و دو پا بودن انسان و استفاده نکردن از دست برای تحمل وزن , منجر به ازادی دستها و تکامل دست برای کارهای ظریفتر شد . به گفته برخی ریشه واژه human به معنای انسان واژه man به معنای دست است .به عبارتی قامت راست انسان و سپس دست تکامل یافته او از وجوه اصلی تمایز انسان از سایر پستانداران است .

جواد

۱۳۹۴/۰۱/۲۳ - ۱۱:۵۱:۰۴

من فکر میکنم هم فکرت میتونه باشه هم فطرتاگر فکرت باشه به معنی اینه که انسان اولین آفریده شده ای هست که قدرت تفکر داره ورلی در نوبت آفرینش آخرینهو اگر فطرت باشه (که البته جهانبینی حاکم بر این تفکر فکر میکنم منطبق با جهانبینی اسلامی باشه ) به این معنیه که انسان اولین موجودیست که خداوند تصمیم به خلقتش گرفت و در واقع هدف آفرینشه ولی آخرین مخلوق به لحاظ زمان خلقتههر دو مفهوم زیباست

سیاوش بابکان

۱۳۹۴/۰۱/۲۴ - ۱۲:۰۰:۰۰

ترا از دو گیتی برآورده اندبه چندین میانجی بپرورده اند!!چندین میانجی؟؟ از زنجیر تکامل سخن میگوید استاد توس ؟؟؟ و این از حکیم توس شگفت نیست..

حمید

۱۳۹۴/۱۰/۲۱ - ۱۰:۴۰:۱۵

توضیح در خصوص مصرع "شد این بندها را سراسر کلید" بند ترکیب و ترجیع ؛ بند ترکیب بیتی باشد که شاعر بعد از ایراد چند بیت به ردیف و قافیه ٔ دیگر بیاورد میخواهد بگوید که این ابیاتی که در مورد انسان و خلقت آن میآید کلید قفل ابیات قبلی می باشد

محمد چاپچی

۱۳۹۶/۰۷/۲۵ - ۰۶:۵۴:۱۳

@کامرانمگر مردمی خیره خوانی همی/ جز این را نشانی ندانی همییعنی:مگر این که «انسان بودن» را معادل «خیره بودن: متوجه و متعجب بودن» بخوانی/ وگر نه اشتراک دیگری در آدمیان نیست(خیره بودن نه مثبت است نه منفی. یعنی خود خیره بودن که مخصوص آدم است و فرقش با نگاه حیوان در فهمی است که پشت نگاه خیرۀ آدم وجود دارد.)

محمدحسین عباسی

۱۳۹۷/۰۳/۲۱ - ۱۰:۴۱:۴۶

مقالۀ استاد سید مهدی نوریان با عنوان" نخستینِ فکرت، پسینِ شمار را در رابطه با بیت:نخستین فطرت پسین شمارتویی خویشتن را به بازی مدارمطالعه کنید.

آرش

۱۳۹۷/۰۴/۰۲ - ۰۱:۲۹:۴۹

فکرت درست است یعنی آفرینش انسان اولین فکر خدا بود و خدا میخواست انسان را خلق کند و برای آفرینش این انسان دیگر موجودات و جهان را آفرید .فردوسی میگدید خودت را دست کم نگیر همه جهان به خاطر تو بوجود آمده است و درست است که در شمارش بعد آفریده های دیگری اما همه این ها برای این آفریده شد که تو را بیافریند و خدا در این فکر بود که تو را بیافریند و به خاطر آفریدن تو ابتدا جهان را آفرید

Eli

۱۳۹۹/۰۹/۲۱ - ۱۰:۰۵:۰۰

شنیدم ز دانا دگرگونه زین چه دانیم راز جهان آفرین یعنی چی و میشه ارایه هاشم بگید ر داره؟؟

کیارش

۱۳۹۹/۱۱/۰۱ - ۱۵:۱۸:۰۸

سلام خدمت دوستان گنجوری جسارت بنده رو ببخشید ولی ب نظرم بهتره ک ب جای چندین بحث و درگیری حول فکرت یا فطرت دوستان صاحب نظر ب تفسیر شعر بپردازند تا نوجوانان و جوانان مانند من بیشتر و بهتر از شعر لذت ببرند

مصطفی قباخلو

۱۳۹۹/۱۱/۱۹ - ۰۲:۳۲:۰۰

ابراهیم نوشته:وزن و مفهوم مصراع “نخستین فطرت پسین شمار” شاید در نگاه اول سازگار نباشد و از این رو نیاز به دگرگونی در آن دیده شده … اما اگر این مصراع به درستی خوانده شود، می بینیم که وزن درست و معنی بسیار بالایی دارد: “نخستینِ فطرت، پسینِ شمار” : انسان از نظر سرشت نخستین و والاترین و از نظر شمارش، آخرین آفریده است.

مصطفی قباخلو

۱۳۹۹/۱۱/۱۹ - ۰۲:۴۳:۲۳

با سلام همین درسته و معنی میده که نوشتین و در نسخه شاهنامه مسکو هست . نخستین فطرت و پسین شمار هر دو ترکیب اضافی است.و نون نخستین و پسین باید با کسره خوانده شود.نخستین فطرت ، پسین شمار ****تویی خویشتن را به بازی مداربدین معنی که انسان در ذات وهدف آفرینش ،هدف و غایت است و تکامل یافته ترین جاندار ولی در دوره زمانی بروز و نشو ونما و سیر زمانی تکامل آخرین

بیتا bitamohseni۹۰۱@gmail.com

۱۴۰۰/۱۱/۲۷ - ۱۳:۲۵:۱۰

سلام وقتتون بخیر . نمیدونستم کجا میتونم نظرات کلیمو بگم و چون این قسمت رو همین الان گوش دادم پس توی همین قسمت میگم .. میخواستم پیشنهاد بدم اگه امکانش هست معنی شعر هارو هم بگذارید . با تشکر ازتون.

مرتضی

۱۴۰۱/۰۴/۰۵ - ۰۷:۳۴:۴۱

درود بر اساتید و بزرگواران. در توضیح این بیت به دست دکتر محمد جعفر یاحقی چنین آمده است (نقل به مضمون) نخستینت(سکون بر نون دوم) : فکرت، پسینت‌‌‌‌‌: شمار تو مر خویشتن را به بازی مدار از نخست خرد و شعور و قوه ی تمیزدهی به انسان داده شده است و بدین سان در آخر می بایست در روز شمار یا حساب حاضر گردد و
پاسخگوی اعمالش باشد. و تو این خلقت خویش را سبک منگر. این نگاه بخصوص با بیت بخش قبلی دارای قرابت معنایی است، آنجا که حکیم درباره ی حیوانات می فرماید: نداند بد و نیک فرجام کار نخواهد ازو بندگی کردگار از این رو از ‌آنجا که پروردگار در ابتدا خرد را به انسان عطا نموده در روز حساب در آخر از او بازخواست خواهد نمود. البته تایید صحت این تفسیر به باور حقیر در گروی رد یا تایید اعتبار کلمه ی شمار به مانای روز حساب در کلام فردوسی است. با مهر.

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۰۶:۰۸

زین پس، انسان ها، آفریده شدند و پیدایشِ آن ها باعثِ گشوده شدنِ رازِ آفرینش شد. برگرفته از کانالِ تلگرامیِ dadodehesh

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۰۹:۳۸

در آغاز، مردم مانندِ درختِ سرو، بلند قامت بودند و تنها نژادِ انسان بود که عمودی ایستاد، این نژادخوب سخن سخن می گفتند و بر اساسِ خِرد عمل می کردند. (از آغاز خردمند و نیکو سخن آفریده شده بودند.) کیومرث نخستین آفرده از نژاد مردم است که با فر و دانش و گویا زبان بود. برگرفته از کانالِ تلگرامیِ shuhnumeh1

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۱۱:۱۲

نژادِ مردم، صاحبِ هوش و عقل و خرد بودند و دد و دام (حیوانات وحشی و اهلی)، فرمانبردارِ این مردم بود. برگرفته از کانالِ تلگرامیِ shuhnumeh1

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۱۲:۲۵

اگر از راهِ خرد، اندکی به خود و جهان بنگری، می توانی، هدف و معنیِ آفرینش را درک کنی. برگرفته از کانالِ تلگرامیِ shuhnumeh1

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۱۳:۳۸

اگر از راهِ خرد به جهان و به خود ننگری، همه یِ جهان به تو خواهند گفت که انسان ها بیهوده آفریده شده اند و جز این نشانی نخواهی یافت. برگرفته از کانالِ تلگرامیِ shuhnumeh1

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۱۴:۳۷

پرورشِ نژادِ مردم از دو جهان (دو گیتی و دو سرای) و با چندین میانجی انجام شده است. برگرفته از کانالِ تلگرامیِ shuhnumeh1

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۱۶:۵۳

شاید مردم آخرین، آفریده ی خدا باشند، اما از نظرِ ارج و منزلت و فطرت(پاکی و سپیدی) اولین است و از همه ی آفریدگان برتر است. برای همین نباید آفرینش و بزرگیِ وی را به بازی بگیریم و هرگز نگوییم مگر من که هستم. برگرفته از کانالِ تلگرامیِ shuhnumeh1

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۱۸:۰۶

سخنانِ خردمندانِ بسیاری را در موردِ آفرینشِ مردم شنیده ام که با هم متفاوت بودند و هیچ آفریده ای نم یتواند از کارِ آفریدگار، سر در بیاورد. برگرفته از کانالِ تلگرامیِ dadodehesh

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۱۹:۳۶

سرانجام خودت را دنبال کن و به دنبالِ رستگاریِ خودت باش که این مهمترین کار است. (در هنگامِ گزینش همیشه بهترین کار را گزین کن). برگرفته از کانالِ تلگرامیِ shuhnumeh1

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۲۰:۵۳

باید به تنِ خویش رنج دهی، در راهِ دانش و آموختنِ هنر، سختی کشیدن شایسته است. برگرفته از کانالِ تلگرامیِ shuhnumeh1

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۲۱:۵۴

اگر می خواهی از بدی ها رها باشی و از بلاها را به خوبی از سر بگذرانی... ادامه در جفت سروده یِ بعدی برگرفته از کانالِ تلگرامیِ shuhnumeh1

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۲۲:۵۱

به آسمان، این گنبدِ تیز گرد نگاه کن، که درمان و درد هر دو از اوست. برگرفته از کانالِ تلگرامیِ shuhnumeh1

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۲۳:۵۱

نه گشتِ زمانه باعثِ فرسایشِ آن می شود و دچارِ بیماری و درد می شود. برگرفته از کانالِ تلگرامیِ shuhnumeh1

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۲۴:۵۱

هیچوقت از حرکت نمی ایستد و هیچ وقت مانندِ ما دچارِ زوال و تباهی نمی شود. برگرفته از کانالِ تلگرامیِ shuhnumeh1

فریستا

۱۴۰۱/۱۱/۰۷ - ۰۹:۲۵:۵۱

هر چیزِ زیاد و کم از آسمان ناشی می شود و بد و خوبِ همه چیز را میتوانی با آن بسنجی. برگرفته از کانالِ تلگرامیِ shuhnumeh1

عماد نوری

۱۴۰۱/۱۲/۰۶ - ۱۳:۱۱:۳۰

با سلام بیت ۹ مصرع دوم ؛ (که کاری نیابی بدین برگزین )صحیح میباشد

Avesta Gdzi

۱۴۰۲/۰۲/۱۱ - ۱۷:۲۰:۲۸

مقاله دکتر شروین وکیلی پیوند به وبگاه بیرونی

برمک

۱۴۰۳/۰۵/۲۵ - ۲۲:۱۴:۵۵

چو خواهی که یابی ز هر بد رها سر اندر نیاری به دام بلااین در هیچ نویسه کهن نیامده و در چاپ خالقی مطلق هم نیامده

برمک

۱۴۰۳/۰۵/۲۵ - ۲۲:۵۱:۲۲

در دستنویس شاهنامه لندن ۶۷۵ امدهنخستین جنبش پسین شمارتویی خویشتن را به بازی مدار اگر اندکی بخش افرینش شاهنامه را با نوشته های پهلوی(ممانند بندهشن) بسنجیم خواهیم دید که بسیار همانند و همگونند افرینش در دیباچه شاهنامه بازگویی از دانش پهلوی است و در همه چیز در دانش و باور و ارایش و ارایه و واژگان همه بسیار به نوشته های پهلوی میماند برای نمونه بخشش و دادن در این سروده فردوسی برابر با پهلوی امده که بخشش افزونی و دادن افرینش و پروردن است در بخشش و دادن آمد پدیدجنبش از واژگان کلیدی باورهای پهلویست و در همین بخش افرینش شاهنامه به پیش و پس این سروده بنگریم خواهیم دید که واژه جنبش چه اندازه در پیوند این سروده است و جز جنبش هر چیز دگر چون فطرت و فکرت ناکار است . به پس و پیش همین سروده از اغاز افرینش بنگریم نخستین که آتش به جنبش دمید ز گرمیش پس خشکی آمد پدید و زان پس ز آرام سردی نمود ز سردی همان باز تری فزود گهرها یک اندر دگر ساخته ز هر گونه گردن برافراخته پدید آمد این گنبد تیز رو شگفتی نمایندهٔ نو به‌ نو ابر ده و دو هفت شد کدخدای گرفتند هر یک سزاوار جای در بخشش و دادن آمد پدید ببخشید دانا چنان چون سزید چو دریا و چون کوه و چون دشت و راغ زمین شد به کردار روشن چراغ افرینش از جنبش و ارام گوهران اغاز بود و پس اسمان و دوازدهان و هفتان زمین و کوه و دشت و راغ و دریا و رود پدید امد ، پس گیاه رستن گرفت(که بی جنبش و پویه است ) و پس جنبندگان پدید امدند و وزینها که بگذری سر جنبندگان مردمند (پس در شمارش واپسینی(واپسین سیستمی) و در جنبش نخستینی )پس نخستین (پیشین) جنبش و پسین شمار تویی پس این به بازی مدار بنگر به چرخ تیزرو که از جنبش ارام نگیرد و فزونی و شمار از اوست.... نخستین که آتش به جنبش دمید ز گرمیش پس خشکی آمد پدید و زان پس ز آرام سردی نمود ز سردی همان باز تری فزود گیا رست با چند گونه درخت به زیر اندر آمد سرانشان ز بخت ببالد ندارد جز این نیرویی نپوید چو پیوندگان هر سویی و زان پس چو جنبنده آمد پدید همه رستنی زیر خویش آورید چو زین بگذری مردم آمد پدید شد این بندها را سراسر کلید پذیرندهٔ هوش و رای و خرد مر او را دد و دام فرمان برد تو را از دو گیتی بر آورده‌اند به چندین میانجی بپرورده‌اند نخستین جنبش پسینت شمار تویی خویشتن را به بازی مدار نگه کن بدین گنبد تیزگرد که درمان ازوی است و ز اوی است درد نه گشت‌ زمانه بفرسایدشنه آن رنج و تیمار بگزایدش نه از جنبش آرام گیرد همینه چون ما تباهی پذیرد همی از او دان فزونی از او هم شماربد و نیک نزدیک او آشکار

تصاویر و صوت

فرید حامد :

سهراب سیفی :

فرشید ربانی :

عندلیب :

فرهاد بشیریان :

نظرات

نیما

کامران

کامران

رسته

ملک تاج شعلا

صادق

سعید

ابراهیم

امین کیخا

مجتبی محمدی

امین کیخا

شکوه

دکتر ترابی

روفیا

جواد

سیاوش بابکان

حمید

محمد چاپچی

محمدحسین عباسی

آرش

Eli

کیارش

مصطفی قباخلو

مصطفی قباخلو

بیتا bitamohseni۹۰۱@gmail.com

مرتضی

فریستا

فریستا

فریستا

فریستا

فریستا

فریستا

فریستا

فریستا

فریستا

فریستا

فریستا

فریستا

فریستا

فریستا

فریستا

عماد نوری

Avesta Gdzi

برمک

برمک