فردوسی

فردوسی

بخش ۴۷

۱

الا ای برآورده چرخ بلند

چه داری به پیری مرا مستمند

۲

چو بودم جوان در برم داشتی

به پیری چرا خوار بگذاشتی

۳

همی زرد گردد گل کامگار

همی پرنیان گردد از رنج خار

۴

دو تا گشت آن سرو نازان به باغ

همان تیره گشت آن گرامی چراغ

۵

پر از برف شد کوهسار سیاه

همی لشکر از شاه بیند گناه

۶

به کردار مادر بدی تاکنون

همی ریخت باید ز رنج تو خون

۷

وفا و خرد نیست نزدیک تو

پر از رنجم از رای تاریک تو

۸

مرا کاچ هرگز نپروردییی

چو پرورده بودی نیازردییی

۹

هرانگه که زین تیرگی بگذرم

بگویم جفای تو با داورم

۱۰

بنالم ز تو پیش یزدان پاک

خروشان به سربر پراگنده خاک

۱۱

چنین داد پاسخ سپهر بلند

که ای مرد گویندهٔ بی‌گزند

۱۲

چرا بینی از من همی نیک و بد

چنین ناله از دانشی کی سزد

۱۳

تو از من به هر باره‌ای برتری

روان را به دانش همی پروری

۱۴

بدین هرچ گفتی مرا راه نیست

خور و ماه زین دانش آگاه نیست

۱۵

خور و خواب و رای و نشست ترا

به نیک و به بد راه و دست ترا

۱۶

ازان خواه راهت که راه آفرید

شب و روز و خورشید و ماه آفرید

۱۷

یکی آنک هستیش را راز نیست

به کاریش فرجام و آغاز نیست

۱۸

چو گوید بباش آنچ خواهد بُدست

کسی کو جزین داند آن بیهده‌ست

۱۹

من از داد چون تو یکی بنده‌ام

پرستندهٔ آفریننده‌ام

۲۰

نگردم همی جز به فرمان اوی

نیارم گذشتن ز پیمان اوی

۲۱

به یزدان گرای و به یزدان پناه

براندازه زو هرچ باید بخواه

۲۲

جز او را مخوان کردگار سپهر

فروزندهٔ ماه و ناهید و مهر

۲۳

وزو بر روان محمد درود

بیارانش بر هر یکی برفزود

تصاویر و صوت

شاهنامهٔ فردوسی - چاپ مسکو » تصویر 2200

نظرات

user_image
جواد
۱۳۹۴/۰۵/۲۶ - ۱۱:۵۸:۲۸
بیت دوم در برم داشتی درستهدر بیت یازدهم اشتباه تایپی هست به این شکل باید باشد :چو گوید بِباش آنچه خواهد بُدستیا آنچ خواهد بُدست
user_image
جواد
۱۳۹۴/۰۵/۲۶ - ۱۱:۵۹:۰۴
تصحیح میکنم بیت هجدهم
user_image
شایان
۱۳۹۵/۱۱/۲۵ - ۱۲:۴۴:۵۳
با توجه به نوشته های دکتر باستانی پاریزی :در مصراع دوم بیت اول نوشته شده به پیری چه داری مرا مستمند می باشد و در بیت بعدی برترم داشتی به جای در برم داشتی و مرا به جای چرا نوشته شده منبع:آسیای هفت سنگ دکتر باستانی پاریزی
user_image
دکتر امین لو
۱۳۹۶/۰۳/۲۷ - ۰۱:۰۳:۰۴
الا ای برآورده چرخ بلند چه داریی به پیری مرا مستمنددر مصرع دوم کلمه "داریی" اصلاح شود داری صحیح است. با اصلاح کلمه فوق نیاز به اصلاح دیگری نیست و بیت معنای صحیح دارد.-مرا کاچ هرگز نپروردییی چو پرورده بودی نیازردیییدر آخر هردو مصرع یک حرف "ی" اضافه است.کاچ یعنی ای کاشچو بودم جوان در برم داشتی به پیری چرا خوار بگذاشتیضمن تشکر از آقای شایان که نام استاد بزرگوار دکتر باستانی پاریزی را آوردند و ضمن احترام به نظر ایشان و خضوع در مقابل بزگواری این استاد کم نظیر به نظر من قرائت بیت به صورت زیر صحیح تر می باشدچو بودم جوان برترم داشتی به پیری چرا خوار بگذاشتی؟-این ابیات که فردوسی گله از روز گار دارد مربوط به دوران پیری ایشان است. و در مرحله دوم تدوین شاهنامه که مقارن با سلطنت سلطان محمود بوده به صورت تکمیلی به شاهنامه افزوده شده است. فردوسی در این ابیات ابتدا از ناسازگاری سپهر گله می کند ولی خودش بعدا می گوید که سپهر از انسان نیز عاجز تر است و انسان هر چه نیاز دارد باید از خدا بخواهد. فردوسی در این ابیات با ناصر خسرو هم نظر است چون هردو شاعر ، فلک را عاجز تر از انسان می دانند شعر ناصر خسرو این است.نکوهش مکن چرخ نیلوفری را برون کن ز سر باد و خیره‌سری رابری دان از افعال چرخ برین رانشاید ز دانا نکوهش بری را
user_image
رهام
۱۳۹۶/۱۲/۰۷ - ۰۶:۱۸:۴۵
بیت آخر فریاد میزنه که من الحاقی هستم
user_image
nabavar
۱۳۹۶/۱۲/۰۷ - ۱۰:۵۹:۵۷
مرا کاچ هرگز نپروردیییچو پرورده بودی نیازردیییامروزه نگارش تغییر کرده:مرا کاچ هرگز نپرورده ایچو پرورده بودی نیازرده ایبیت آخر نیز نه معنا و مفهوم درستی دارد و نه درین قطعه جایی دارد ، پیداست که متعصبی افزوده ، سخن ، سخن استاد توس نیست
user_image
رضا رحمتی
۱۴۰۱/۰۴/۱۶ - ۰۱:۳۹:۳۶
با درود..  بیت آخر الحاقی است. 
user_image
پرویز شیخی
۱۴۰۳/۰۱/۰۵ - ۱۹:۱۷:۳۷
محمد mahmad نام روح خداست