قوامی رازی
شرف‌الشعراء امیر بدرالدّین قوامی خبّاز رازی از شاعران معروف نیمه‌ی اول قرن ششم هجری است که به مواعظ حکم و مناقب خاندان رسالت شهرت دارد.
لقب «خبّاز» او از آن جهت رایج بود که در اوایل، نانوایی می‌کرد، و دکان خبّازی داشته‌است و تخلّص او به «قوامی» به جهت نام «قوام‌الدّین طغرایی» که ممدوح او بوده، گرفته شده است.
قوامی از شاعرانی است که تاریخ تولد، وفات و چگونگی دوران کودکی و بزرگی و شرایط رشد و تعلیم و تربیت وی معلوم نیست. تذکره‌های قدیمی شرح حال مناسبی از او نمی‌دهند و تنها به بیان عظمت شاعر می‌پردازند. اولین بار نامش در کتاب «النقض» آورده شده که مؤلف وی را در ردیف شعرای شیعه قرار می‌دهد. به نظر می‌رسد چون شاعر در سال ۵۱۲ ه. ق به خدمت قوام‌الدّین راه یافته و در آن زمان به برنایی خود اشاره کرده‌است، باید ولادتش در اواخر قرن پنجم باشد و چون صاحب النقض (م ۵۶۰ ه. ق) از او یاد کرده باید وفاتش قبل از این تاریخ می‌باشد.
در مورد آثارش متأسفانه فقط مقدار قابلی شعر به جا مانده و دیوانش از بین رفته است. اما آنچه امروز در دسترس است اشعار و ابیات پراکنده‌ای است که در جنگ‌ها و مجموعه‌های خطی دیده می‌شود و یک نسخه خطی که در کتابخانه «بریتیش میوزیوم لندن» موجود است و مرحوم مینوی از آن عکسبرداری نموده و به ایران آورده است و مشتمل بر ۳۳۵۹ بیت می‌باشد. این نسخه توسط شادروان محدث ارموی در سال ۱۳۳۴ شمسی تصحیح و منتشر شده و مبنای نسخهٔ گنجور نیز همین چاپ است.
آمار
| ردیف | وزن | تعداد ابیات | درصد از کل |
| ۱ | مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) | ۸۴۱ | ۲۵٫۱۳ |
| ۲ | مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) | ۵۵۰ | ۱۶٫۴۳ |
| ۳ | فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) | ۳۸۷ | ۱۱٫۵۶ |
| ۴ | فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) | ۳۶۹ | ۱۱٫۰۲ |
| ۵ | مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) | ۲۷۸ | ۸٫۳۱ |
| ۶ | مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) | ۲۲۱ | ۶٫۶۰ |
| ۷ | مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف) | ۱۶۵ | ۴٫۹۳ |
| ۸ | مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف) | ۱۰۳ | ۳٫۰۸ |
| ۹ | فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) | ۱۰۱ | ۳٫۰۲ |
| ۱۰ | فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) | ۹۸ | ۲٫۹۳ |
| ۱۱ | مفعول مفاعلن مفاعیلن (هزج مسدس اخرب مقبوض) | ۸۵ | ۲٫۵۴ |
| ۱۲ | مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) | ۴۳ | ۱٫۲۸ |
| ۱۳ | مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) | ۳۴ | ۱٫۰۲ |
| ۱۴ | فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) | ۲۶ | ۰٫۷۸ |
| ۱۵ | مفعول فاعلات مفاعیلن | ۱۵ | ۰٫۴۵ |
| ۱۶ | مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) | ۱۰ | ۰٫۳۰ |
| ۱۷ | مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم) | ۹ | ۰٫۲۷ |
| ۱۸ | مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) | ۷ | ۰٫۲۱ |
| ۱۹ | مفعول مفاعیل فاعلن | ۵ | ۰٫۱۵ |
| ردیف | قالب شعری | تعداد ابیات | درصد از کل |
| ۱ | غزل/قصیده/قطعه | ۲٬۰۶۳ | ۶۱٫۶۴ |
| ۲ | غزل | ۴۶۶ | ۱۳٫۹۲ |
| ۳ | ترکیب بند | ۴۵۵ | ۱۳٫۵۹ |
| ۴ | ترجیع بند | ۱۸۰ | ۵٫۳۸ |
| ۵ | قصیده | ۱۵۷ | ۴٫۶۹ |
| ۶ | مثنوی | ۲۶ | ۰٫۷۸ |
منابع کاغذی
