
غبار همدانی
سید حسین رضوی معروف به غبار همدانی (زادهٔ ۱۲۷۰ یا ۱۲۶۵ قمری در همدان - درگذشتهٔ ۱۳۲۲ قمری) شاعر همدانی است. وی از دومان حاج سید صادق امام جمعهٔ همدان و از سادات کبابى آن دیار بود. وى در همدان قدم به عرصه هستى نهاد. علوم ادبى و عربى را در زاگاهش فراگرفت و با استعداد سرشار و هوش و ذکاوت فوقالعادهاى که داشت در تحصیل دانش، پیشرفت چشمگیرى از خود نشان داد و در شمار استادان بنام شعر و ادب همدان قرار گرفت. غبار چندى در طریق عرفان قدم گذشت و به سیر و سلوک در این رهگذر عمر صرف کرد. دیوان شعر غبار با این که بیش از هزار بیت نیست، اما مکرر در همدان و اصفهان و تهران طبع و نشر گردیده است. وى در همدان درگذشت و پیکرش را به قم منتقل کرده در صحن حضرت معصومه (س) به خاک سپردند.
طبق تنها اثر باز مانده از وی (دیوان اشعار) غبار عارفی رنج کشیده و سوخته در عشق است. مرحوم آیتالحق شیخ محمد جواد انصاری همدانی (وفات: ۱۳۳۹ شمسی) دربارهٔ وی گفته است که «جذبهٔ عشق الهی به غبار رسید و او سوخت».
شیوهٔ او در شعر همان طرز بازگشت است و نظر به حافظ و سعدی و خاقانی دارد. بعضی از غزلهای او بسیار قوی است.
دیوان غبار همدانی به همت دو تن از همراهان گنجور در دسترس قرار گرفته است.
آمار
ردیف | وزن | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) | ۱۸۶ | ۲۲٫۹۳ |
۲ | فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) | ۸۱ | ۹٫۹۹ |
۳ | مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) | ۷۶ | ۹٫۳۷ |
۴ | مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) | ۷۳ | ۹٫۰۰ |
۵ | مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) | ۶۸ | ۸٫۳۸ |
۶ | مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) | ۵۳ | ۶٫۵۴ |
۷ | مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) | ۴۳ | ۵٫۳۰ |
۸ | فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن (رمل مثمن سالم) | ۳۰ | ۳٫۷۰ |
۹ | فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) | ۲۸ | ۳٫۴۵ |
۱۰ | مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) | ۲۷ | ۳٫۳۳ |
۱۱ | فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) | ۲۴ | ۲٫۹۶ |
۱۲ | مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف) | ۲۱ | ۲٫۵۹ |
۱۳ | فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) | ۲۰ | ۲٫۴۷ |
۱۴ | فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم) | ۱۷ | ۲٫۱۰ |
۱۵ | مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم) | ۱۶ | ۱٫۹۷ |
۱۶ | مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون) | ۱۰ | ۱٫۲۳ |
۱۷ | فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) | ۹ | ۱٫۱۱ |
۱۸ | مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون) | ۷ | ۰٫۸۶ |
۱۹ | مفعول مفاعلن مفاعیلن (هزج مسدس اخرب مقبوض) | ۶ | ۰٫۷۴ |
۲۰ | متفاعلن متفاعلن متفاعلن متفاعلن | ۶ | ۰٫۷۴ |
۲۱ | فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول) | ۵ | ۰٫۶۲ |
۲۲ | مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور) | ۴ | ۰٫۴۹ |
۲۳ | مستفعلن فع مستفعلن فع (متقارب مثمن اثلم) | ۱ | ۰٫۱۲ |
ردیف | زبان | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | فارسی | ۸۱۱ | ۹۹٫۲۷ |
۲ | ترکی | ۶ | ۰٫۷۳ |
ردیف | قالب شعری | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | غزل | ۷۸۰ | ۹۵٫۴۷ |
۲ | مثنوی | ۲۲ | ۲٫۶۹ |
۳ | دوبیتی | ۸ | ۰٫۹۸ |
۴ | تک بیت | ۵ | ۰٫۶۱ |
۵ | غزل/قصیده/قطعه | ۲ | ۰٫۲۴ |
منابع کاغذی
