حافظ

حافظ

شمارهٔ ۱۱

۱

مژده ای دل که مسیحا نفسی می‌آید

که ز انفاس خوشش بوی کسی می‌آید

۲

از غم هجر مکن ناله و فریاد که دوش

زده‌ام فالی و فریادرسی می‌آید

۳

زآتش وادی ایمن نه منم خُرّم و بس

موسی آنجا به امید قبسی می‌آید

۴

هیچ کس نیست که در کوی تواش کاری نیست

هرکس آنجا به طریق هوسی می‌آید

۵

کس ندانست که منزلگه معشوق کجاست

این قدر هست که بانگ جرسی می‌آید

۶

جرعه‌ای دِه که به میخانهٔ ارباب کرم

هر حریفی ز پی ملتمسی می‌آید

۷

دوست را گر سر پرسیدن بیمار غم است

گو بران خوش که هنوزش نفسی می‌آید

۸

خبر بلبل این باغ بپرسید که من

ناله‌ای می‌شنوم کز قفسی می‌آید

۹

یار دارد سر صید دل حافظ یاران

شاهبازی به شکار مگسی می‌آید

تصاویر و صوت

دیوان حافظ به خط سلطانعلی مشهدی با تصاویر حاشیهٔ افزوده در دورهٔ گورکانی هند » تصویر 101
دیوان حافظ دانشگاه پرینستون نوشته شده به تاریخ جمادی الثانی ۹۲۶ هجری قمری » تصویر 117
دیوان حافظ نسخه‌برداری شده در رمضان ۸۵۵ ه.ق توسط سلیمان الفوشنجی » تصویر 91
کتاب خواجه حافظ شیرازی به خط محمد ساوجی مورخ ۱۲۸۰ هجری قمری » تصویر 98
دیوان لسان الغیب سنهٔ ۹۲۰ هجری قمری دارای مقدمهٔ منثور » تصویر 129
دیوان حافظ نسخه‌برداری شده توسط غلام محمد معروف بن ملامحمد قاسم همدانی مورخ ۱۲۱۰ هجری قمری در هند » تصویر 122
دیوان خواجه حافظ شیرازی (با تصحیح و سه مقدمه و حواشی و تکمله و کشف الابیات) به کوشش سید ابوالقاسم انجوی شیرازی - شمس الدین محمد حافظ - تصویر ۲۷۴
دیوان خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی به کوشش سید علی محمد رفیعی - خواجه شمس الدین محمد حافظ - تصویر ۳۷۷
دیوان کهنه حافظ (از روی نسخه خطی نزدیک به زمان شاعر) به کوشش ایرج افشار - مولانا خواجه شمس الدین محمد حافظ - تصویر ۱۶۲
دیوان حافظ به توضیح و تصحیح پرویز ناتل خانلری - ج ۱ (غزلیات) - شمس الدین محمد حافظ - تصویر ۴۸۸
سهیل قاسمی :
محمدرضا مومن نژاد :
محسن لیله‌کوهی :
فاطمه زندی :
هادی روحانی :
فریبا علومی یزدی :

نظرات

user_image
حمیدرضا
۱۳۸۸/۰۲/۱۱ - ۰۰:۱۴:۵۴
متن این غزل از اینجا نقل شده:پیوند به وبگاه بیرونی
user_image
محمد فخارزاده
۱۳۹۰/۰۱/۱۴ - ۲۳:۳۴:۰۸
این غزل بسیار زیبا که اتفاقا آرم کنگره حافظ در سال 1364 بود در نسخه آقای دکتر سلیم نیساری جز غزلهای اصلی آمده. فقط بیت پنجم از متن فوق در مکان بیت هشتم قرار دارد. این غزل از نظر قوّت شعر و زبان دلنشین و روانی که دارد با بهترین غزلهای حافظ پهلو میزند
user_image
کیان مهرارا
۱۳۹۰/۱۱/۰۹ - ۱۰:۳۱:۰۰
ای کاش واژگان فارسی به کار برده شود. نتیجه واژه تازی است و دستاورد برترین واژه است به جای . درود بر شما
user_image
سید احسان
۱۳۹۰/۱۲/۲۹ - ۰۱:۲۸:۳۷
قبس به معنای آتش گرفتن است.در داستان حضرت موسی در قرآن کریم که از دور آتشی دید خواست که از آن آتش، آتشی بیاورد از همین قبس استفاده شده است.
user_image
سید حمید
۱۳۹۲/۰۸/۲۷ - ۱۰:۲۶:۵۶
در بعضی نسخ آمده:"کس ندانست که منزلگه مقصود کجاست"به جای کلمه "معشوق" از "مقصود" استفاده کرده اند
user_image
شهریار۷۰
۱۳۹۲/۱۱/۰۹ - ۱۴:۲۴:۵۰
با سلام بر همه دوستان این غزل به لحاظ ساختار ، از قوتی مثال زدنی در میان سایر غزلیات دیوان خواجه برخوردار است.صد افسوس و دریغ که رحمة‌الله علیه خلخالی و پیــــــــــــرو او علامه قزوینی و دکتر غنــــی ، این غزل را ضبط نکردند. به هـــــــر روی لطافت و ظرافت سخـــن این غزل ، یادآور ناله‌های دل خــــــواجه است که در بسیاری از غزلیات به چشم می‌خورد. نظیر غزل شمارهٔ 455 ، که حتّا مفردات دو بیت در این دو غزل گویـــــای یکدگرند. باری در بیت تخلّص ، ضبط این چنین مصرع نخست از پشتوانه‌ی نسخ قدیمی بیشتری برخوردار است : یار دارد سر آزردن حــــــــافظ یارانالبــــته هر کدام از دو ضبط مصرع نخست بیت تخلّص ، زیبایی خاص خود را داراست.
user_image
روزبهان
۱۳۹۳/۰۲/۳۰ - ۱۴:۳۲:۴۸
با درود به هم مبهنانم خواهش میکنم در بیت پیش از پایان واژه ی "بپرسید " را با واژه ی "نپرسید " جابجا کنید . بپرسید نادرست است .روزبهان
user_image
روزبهان
۱۳۹۳/۰۲/۳۰ - ۱۴:۳۶:۳۴
دوستداران حافظ توجه کنند که بیت ماقبل آخر به غلط "بپرسید " چاپ شده صحیح آن "نپرسید " است .روزبهان
user_image
جاوید مدرس اول رافض
۱۳۹۴/۱۰/۰۷ - ۰۲:۳۷:۰۴
یار دارد ............................. یاران!شاهبازی به شکار مگسی می‌آیدسر آزردن حافظ: 21 نسخه (801، 803، 813، 814- 813، 818، 819، 821، 822، 823، 824{سر آزردن یاران حافظ!}، 825، 827 و 9 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) قزوینی- غنی، خانلری، عیوضی، نیساری، جلالی نائینی- نورانی وصال، خرمشتی- جاویدسر صید دل حافظ: 15 نسخه (8 نسخۀ متأخر: 849، 857، 858، 864، 866، 867، 874، 875 و 2 نسخۀ بسیار متأخر: 893 و 894 و 3 نسخۀ بی‌تاریخ{یکی از این سه: سر قصد دل حافظ}) سایهسر پرسیدن: 2 نسخه (843 و یک نسخۀ بسیار متأخر با تاریخ مشکوک: 875؟)39 نسخه از جمله تمام نسخِ کهنِ کاملِ مورّخ غزل 235 و بیت تخلص آن را دارند. نسخۀ مورخ 822 مصرع نخست بیت فوق را چنین دارد:«این همه بار ستم بر دل حافظ چه زنند»*********************************************************************************
user_image
ناصح
۱۳۹۴/۱۱/۰۳ - ۰۵:۲۰:۵۲
با سلامتعبیر فال این غزل عبارت است از:به خواست خداوند گشایش و فتح در أمور نزدیک است دست از جزع و فزع و ناله وشکایت برداراز جایی به مقصود و آرزویت می رسی که فکرش را هم نمی کنی و به دستاوردهایی می رسی که در حال عادی استحقاق آن را نداشتی
user_image
نعیمه
۱۳۹۴/۱۱/۳۰ - ۰۷:۰۷:۱۹
عالی بودد
user_image
طوفان
۱۳۹۵/۰۴/۰۲ - ۰۳:۴۰:۲۰
با سلامبنده در تکمیل فرمایشات جناب شهریار 70 لازم می دونم بگم که : این عزل یکی از معروفترین غزل های عارفانه ادب فارسی است و در بسیاری از نسخ دیوان خواجه که تا 50 سال پس از درگذشت او تحریر شده ثبت است. اما چرا در دیوان تصحیح علامه قزوینی این غزل را نمی بینیم؟ دکتر استعلامی در کتاب درس حافظ ذیل این غزل چنین می نویسد: « بعید است که علامه با دقت و جستجوی بی حدی که در همه دست نویس های دیوان می کرده، این غزل را ندیده و در باره آن سخنی نگفته باشد! ظاهرا در سال 1320 خورشیدی، علامه صورت نهایی تصحیح دیوان حافظ را به خوش نویس هنرمند " حسن زرین خط " سپرده و این کار پس از تحریر زیبای زرین خط به گراورسازی رفته و چاپ شده است. و در آن سال ها که علامه دوران پیری را می گذرانده و کارهای بسیار دیگری در دست داشته ، این غزل در تحریر از قلم افتاده، و علامه هم به دلیل مشفله ذهنی بسیار بار دیگر صورت نهایی دیوان را بازبینی نکرده و در سال های پایان عمر هم فرصتی پیش نیامده که این غزل را در نشر دیگری از دیوان وارد کند. با سپاس طوفان م
user_image
سید مهدی موسوی
۱۳۹۶/۰۱/۱۸ - ۱۵:۱۷:۵۹
قطعه فریاد رس از استاد علیرضا افتخاری در نهایت زیبایی اجرا شده است البته اجرای خصوصی
user_image
عرفان
۱۳۹۶/۰۵/۰۹ - ۰۶:۲۰:۱۱
این شعر رو استاد داریوش اقبالی هم در آلبوم "معشوق همین جاست2" اجرا کردن.
user_image
روح القدس
۱۳۹۶/۰۹/۲۰ - ۱۳:۵۰:۵۴
تا انجیل عیسی مسیح را نخوانید به درک واقعی این غزل نخواهید رسید ...خبر بلبل این باغ نپرسید که منناله‌ای می‌شنوم کز قفسی می‌آیداین بیت داره از رنج مسیح روی صلیب سخن میگه ...
user_image
پویا
۱۳۹۷/۰۲/۱۱ - ۱۴:۴۸:۰۹
سلام به تو روح القدس به نام خداوند بخشاینده مهربان"و گفته ایشان است «ما مسیح، عیسی بن مریم، پیامبر خدا را کشتیم» و حال آنکه آنان او را نکشتند و مصلوبش نکردند، لکن امر بر آنان مشتبه شد؛ و کسانی که درباره او اختلاف کردند، قطعا در آن دچار شک شده اند و هیچ علمی بدان ندارند، جز آنکه از گمان پیروی می کنند و به یقین او را نکشتند.بل که خدا او را به سوی خود بالا برد و خداوند توانا و حکیم است" قرآن کریم، 158-4:157و شمس الدین محمد حافظ، مسلم الله است.
user_image
ساسان آذرمنش
۱۳۹۷/۰۲/۱۵ - ۱۶:۱۷:۰۱
با سلامبر خلاف نظر دوستان که این غزل را به داستان صلیب کشیدن آن حضرت نسبت داده اند و برایم محترم است، آن جا ک حافظ میفرماید:هیچ کس نیست که در کوی تواش کاری نیستهر کس آنجا به طریق هوسی می آید خبر بلبل این باغ مپرسید که منناله ای میشنوم که از قفسی می آیدبه نظرم این ابیات از زبان ساقی است که گاه در غزل حافظ، واسطه عاشق و معشوق و گاه با خود معشوق برابری میکند. و در اینجا همان واسطه است که به معشوق میگوید: خبر بلبل این باغ(عاشق ) را از من مپرس، که من صدای ناله عاشقی را میشنوم که از کنج قفسی (باغ ) می آید.
user_image
غلامحسین مرادی
۱۳۹۷/۰۵/۱۲ - ۱۰:۲۶:۳۹
باسلام بایدعرض کنم که مرحوم استاد حسین قوامی در سنین کهولت در کاستی بسیار زیبا به نام نغمه فاخته این غزل را در اهنگی بسیار زیبا ازساخته های اقای عماد رام اجرا کرده است
user_image
رامین.ک
۱۳۹۷/۰۶/۲۷ - ۱۸:۳۵:۳۹
اللهم صل علی حافظ و المریدان حافظ.خدا داند شاهباز قصه کیست یا اصلا خیالی ست یا واقعی اما ممدوحان خواجه بی شک میبایستی فضل و جذبه کثیری میداشتند تا نظر چنین عارفی رو جلب کنند.کسی هم که از روی غرض نظر میده که آقای اقبالی که دهه هاست غول شهیر خوانندگی هستند لیاقت اطلاق واژه "استاد" رو ندارند پس به کی باید گفت استاد؟
user_image
رامین.ک
۱۳۹۷/۰۶/۲۷ - ۱۸:۳۹:۰۳
جالبه که اقای اقبالی رو تا رتبه مردم عادی و کاملا بی هنر پایین کشیده
user_image
۸
۱۳۹۷/۰۶/۲۸ - ۱۵:۵۱:۲۸
غول شهیر خواننثگی!!! آبروی واژگان را پاس بداریم. از جمله واژه استاد را
user_image
۸
۱۳۹۷/۰۶/۲۸ - ۱۵:۵۳:۵۵
ببخشایید خوانندگی
user_image
اسد احمد
۱۳۹۷/۱۰/۰۸ - ۲۲:۰۶:۵۱
باعرض سلام.و.درود خدمت دوستان،به عقیده بنده این شعر از اعتقاد حافظ بظهور مهدی آخر زمان حکایت میکند چنانچه دو بیت اول آن بیانگر این مدعا است. منظور از کسی در بیت اول حضرت محمد ص است و در بیت دوم چون مهدی به عنوان مصلح جهانی معرفی شده پس فریاد رس مظلومان عالم هم است.باعرض احترام
user_image
علی
۱۳۹۷/۱۱/۲۶ - ۱۷:۳۸:۰۴
این غزل را استاد قوامی هم به زیبایی خوانده اند.اگر نیاز به آهنگ دارید خدمتتون ارسال کنم
user_image
شکوفه
۱۳۹۸/۰۱/۰۱ - ۱۴:۱۲:۲۸
باسلام من فکر میکنم مفهوم این بیت اشاره دارد به اینکه همانگونه که نفس حضرت عیسی در کالبلد مردگان جان تازه میداد به انسان ناامید امیدواری ومژده آمدن یک چیزی ویا انسانی که روح اورادوباره زنده کندمیدهددر حقیقت دادن امید برای نجات توسط یک الهام امیدوار کننده درونی یا یک ناجی بیرونی
user_image
مسعود حاتمی
۱۳۹۸/۰۴/۲۰ - ۱۳:۲۲:۵۹
متاسفانه این غزل زیبا در نسخه تصحیح علامه محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی و بقیه کسانی که این نسخه را ملاک قرار داده‌اند نیامده است. صادق آهنگران هم این غزل را به زیبایی اجرا کرده است.
user_image
حمیدرضا
۱۳۹۹/۰۶/۱۳ - ۰۱:۳۷:۰۸
در مقالهٔ «در حاشیهٔ دیوان حافظ خرمشاهی و جاوید» به قلم «رضا ضیاء» منتشره در مجلهٔ «آیینهٔ پژوهش سال 28م شمارهٔ 3م، مرداد و شهریور 96» قابل دریافت از این نشانی صفحهٔ 89 بخش «عدم ذکر غزلهایی که در نسخ شش‌گانهٔ مشورتی هست و در قزوینی نیست» این غزل از غزلیات مسلم حافظ دانسته شده.
user_image
اردلان
۱۳۹۹/۰۷/۱۵ - ۲۳:۵۲:۲۴
در اینکه این غزل بسیار زیباست شکی نیست اما این غزل حافظ نیست .استادان: خلخالی و قزوینی و غنی این غزل را از حافظ نمی‌دانند و الحق هم که چنین است .
user_image
S ali A
۱۴۰۱/۰۱/۰۴ - ۰۰:۳۲:۲۰
مژده ای دل ، که مسیحا نفسی می‌آید/بنظر من هم به ظهور حضرت مهدی اشاره دارد چراکه قبل از هر چیز حافظ مسلمان است.   
user_image
احسان
۱۴۰۱/۰۵/۳۰ - ۰۹:۱۴:۱۱
«خبر بلبل این باغ بپرسید که من، ناله ای می شنوم کز قفسی می آید»   به نظر می رسد همان «بپرسید» درست است. گوینده نگران است از آن رو که ناله ای را از قفسی شنیده، بنابر این از اطرافیان می خواهد که جویای احوال بلبل این باغ باشند مبادا که هم او باشد که در قفس افتاده است.
user_image
ابوتراب. عبودی
۱۴۰۱/۱۰/۰۹ - ۰۵:۳۶:۴۷
باسلام و عرض ادب و احترام.   مژده ای دل که ز دلدار نشان می آید طایرِ خوش خبر از باغ جنان می آید غنچه ازشوقِ لبش،جامه دریداست به تن بلبل از عشق ِ رُخش نغمه کنان می آید سرو و شمشاد و صنوبر به خوش آمدگویی سبزه سر بر قدمش بوسه زنان، می آید گیسوی تار نوازیـد به سر پنجه ی عشق که امیدِ دل و جان . جان ِ جهان می آید کوریِ چشم حسودان ،بده ساقی می ناب مطربا چنگ  بـزن ، یـار عیان مـی آید افتخاریست که برخواسته از دولتِ عشق ارمغانیست  بـه سـودا زدگان  مـی آید یوسفی هست که از چاه برون آمده است نوبهاریست که از پشت خـزان می آید عطر انفاسش(عبودی)به جهان پیچیده کز شمیمش به تن مُـرده روان می آید   بااحترام،چاپ دوم دیوان ابوتراب عبودی  
user_image
Mojtaba Heydari
۱۴۰۲/۰۲/۰۸ - ۰۷:۴۲:۳۸
درود.... اجرای این شعر حضرت حافظ،در مایه افشاری  در برنامه ناب رادیویی با آواز شورانگیز حضرت استاد اکبر گلپایگانی و ساز زیبای استاد فرهنگ شریف فوق العاده زیبا و شنیدنی است، پیشنهاد به دوستان که حتما گوش دهید.