حافظ

رباعی شمارهٔ ۱۰

نی قصهٔ آن شمع چگل بتوان گفت

نی حالِ دلِ سوخته‌دل بتوان گفت

غم در دلِ تنگِ من از آن است که نیست

یک دوست که با او غمِ دل بتوان گفت

تصاویر و صوت

دیوان حافظ به اهتمام محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی، به خط حسن زرین خط، مرداد ۱۳۲۰ شمسی ، زوار، چاپ سینا، تهران » تصویر 508

دیوان حافظ به خط سلطانعلی مشهدی با تصاویر حاشیهٔ افزوده در دورهٔ گورکانی هند » تصویر 237

دیوان حافظ دانشگاه پرینستون نوشته شده به تاریخ جمادی الثانی ۹۲۶ هجری قمری » تصویر 268

دیوان حافظ نسخه‌برداری شده در رمضان ۸۵۵ ه.ق توسط سلیمان الفوشنجی » تصویر 283

دیوان لسان الغیب سنهٔ ۹۲۰ هجری قمری دارای مقدمهٔ منثور » تصویر 341

دیوان سلمان ساوجی در متن اصلی و دیوانهای حافظ، کمال خجندی و عصمت سمرقندی در حاشیه » تصویر 223

خاطر مجموع (جامع دیوان جامع حافظ بر اساس بیست و یک متن معتبر چاپی) تدوین و توضیح شفیع شجاعی ادیب - شمس الدین محمد حافظ - تصویر ۴۷

دیوان حافظ به توضیح و تصحیح پرویز ناتل خانلری - ج ۱ (غزلیات) - شمس الدین محمد حافظ - تصویر ۵

دیوان حافظ به توضیح و تصحیح پرویز ناتل خانلری - ج ۲ (ملحقات، غزلیات، قصاید، مثنویات، قطعات و رباعیات) - حافظ شیرازی - تصویر ۱۲۲

دیوان حافظ (براساس نسخه خلخالی «مورخ ۸۲۷ ق» با مقابله نسخه بادلیان «۸۴۳ ق» و پنجاب «۸۹۴ ق») به تصحیح بهاءالدین خرمشاهی - شمس الدین محمد حافظ - تصویر ۲۱

دیوان مولانا شمس الدین محمد حافظ شیرازی به اهتمام دکتر یحیی قریب - حافظ شیرازی - تصویر ۳۳

دیوان خواجه حافظ شیرازی (با تصحیح و سه مقدمه و حواشی و تکمله و کشف الابیات) به کوشش سید ابوالقاسم انجوی شیرازی - شمس الدین محمد حافظ - تصویر ۸

دیوان خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی به کوشش سید علی محمد رفیعی - خواجه شمس الدین محمد حافظ - تصویر ۲۶

دیوان حافظ بر اساس سه نسخه کامل کهن مورخ به سالهای ۸۱۳ و ۸۲۲ و ۸۲۵ هجری قمری به تصحیح اکبر بهروز و رشید عیوضی - شمس الدین محمد حافظ - تصویر ۱۱

دیوان خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی (براساس نسخه مورخ ۸۲۴ هجری) به کوشش سید محمدرضا جلالی نائینی و نذیر احمد - شمس الدین محمد حافظ - تصویر ۹۷

محسن لیله‌کوهی :

مریم فقیهی کیا :

نظرات

رحمان

۱۳۹۲/۰۳/۰۲ - ۰۹:۴۰:۱۲

خیلی زیبا بود...

علی

۱۳۹۳/۰۱/۲۰ - ۱۴:۲۲:۰۹

به نظر می رسه نوشتار مصرع اول بدین گونه صحیح تر باشد:نی قصه آن شمع چو گل بتوان گفت

حمیدرضا

۱۳۹۳/۰۱/۲۱ - ۰۲:۴۲:۵۱

«چگل» آن طور که من در یادداشتهای علامه قزوینی دیده‌ام نام یکی از قبایل ترک است که زنان آن به زیبارویی شهره بوده‌اند.

امیرشهبازی

۱۳۹۳/۰۸/۱۱ - ۱۲:۵۶:۱۲

دراین رباعی،کنایه از شمع چِگل،یار زیباروی است.چِگل منسوب به قبایل چِگلیان از ترکان قراخانی است و زنان بسیار زیبارویی داشته است و خواجه بدرستی در این رباعی بین شمع چِگل و سوخته دل تناسب ایجاد نموده است.(واژه جو گل که علی آقا نوشته اند در این رباعی درست نیست).

فرشید نیکپوری

۱۳۹۳/۱۱/۱۲ - ۰۱:۱۹:۱۱

واژه چِگِل و یا کنایه شمع چِگِل در ادبیات پارسی به زیبا و زیبارویی مانند شده است.ویکی پدیا

نعمت اللهی

۱۳۹۴/۰۶/۰۷ - ۲۱:۴۰:۲۵

با سلام خدمت همه بزگواران،در لهجه شیرازی به دختر زیبا ، چکل (chakol) یا چکر (chakor)میگویند.بنظر میاید که این کلمه مسیر زیر رو پیموده باشه:چو گل->چه گل->چگل->چکل->چکر

جمشید پیمان

۱۳۹۴/۰۶/۱۵ - ۱۵:۰۱:۵۳

حافظ در یکی از زیبا ترین غزل هایش، از واژه چگل استفاده کرده است: سوختم در چاه صبر از بهر آن شمع چگل ..... شاه ترکان فارغ است از حال ما،کو رستمی.

سحر

۱۳۹۵/۰۲/۳۱ - ۱۶:۴۸:۵۲

همونطور که دوستان اشاره کردند چِگِل درسته و اسم یک مکانه که ساکنینش به زیبارویی مشهور بودند.

سیدمحمد

۱۳۹۵/۰۴/۲۱ - ۱۷:۵۱:۵۵

محقق همان بیند اندر ابل که در خوبرویان چین و چگل .سعدیشمع چگل اشاره به زیبا روی چگلی دارد که ناحیتی ست در ترکستان

امیرابوالفضل عباسیان

۱۳۹۵/۰۵/۱۸ - ۰۱:۰۹:۴۹

سلام همون واژه چگل درست هست که به معنی زیبارو هست که به ناحیه ای ترکان برمیگردد که زنانشان به زیبارویی و طنازی مشهورن چرا ه در دیوان محمد شیرین مغربی که خود نیز زادگاهش در قریه انبند رودقات تبریز هست که میشه گفت اصالتا ترک هست و آشنا به همان منطقه ای که زنانشان مشهورن به زیبایی نیز بیتی آمده که واژه چگل به کار رفته که به معنی زیبارو هست:چو نگار چگلی خوب به خوبی تو نیستنتوان گفت به خوبی چو نگار چگلی

هیچ اگر سایه پذیرد منم آن سایه هیچ...

۱۳۹۵/۰۷/۱۸ - ۱۷:۳۷:۱۳

گفتی به از من در چگلصورت نبندد آب و گلای سست مهر سخت دلما نیز هم بد نیستیم..سعدیا...فکر می کنم این بیت معنا و مفهوم چگل را کافی ست...

Azitayan

۱۳۹۹/۰۱/۲۱ - ۱۴:۲۰:۰۴

از مردم چگل بردگان زیباروی را به ایران می‌آورده‌اند از این رو در نزد شاعران فارسی‌زبان و در ادبیان فارسی به زیبایی و خوش‌اندامی از ایشان یاد شده‌است. و واژهٔ چِگِل یا کنایه شمع چِگِل در ادبیات پارسی به زیبا و زیبارویی مانند شده‌است.چو افراسیاب ان چهارم پسر کمر بسته آمد به پیش پدربدو داد ترک چگل صدهزار زره دار و با گرزه گاو سارکه باشد نگهدار پشت پشنگ نپیچد اگر بارد از ابر سنگ