عنصرالمعالی
عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن زیار زاده شده به سال ۴۱۲ هجری قمری و درگذشته به سال ۴۸۰ هجری قمری (در سن ۶۸ سالگی) از امرای آل زیار است.
کتاب نصیحت‌نامهٔ او که به خاطر لقب دیگر او (قابوس دوم) به قابوس‌نامه مشهور است خطاب و برای فرزندش گیلانشاه نوشته شده است. او در هنگام تدوین این کتاب ۶۳ سال داشته است.
سبک نگارش کتاب نثر مُرسَل یا همان نثر ساده و بی‌پیرایه معمولِ قرن‌های چهارم و پنجم هجری قمری به سبک بلعمی و بیهقی است.
قابوس‌نامه از روی تصحیح شادروان سعید نفیسی و به همت خانم کیانا زرکوب در گنجور در دسترس قرار گرفته است.
آمار
| ردیف | وزن | تعداد ابیات | درصد از کل |
| ۱ | مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) | ۳۵ | ۵۹٫۳۲ |
| ۲ | فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) | ۹ | ۱۵٫۲۵ |
| ۳ | مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) | ۶ | ۱۰٫۱۷ |
| ۴ | فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) | ۲ | ۳٫۳۹ |
| ۵ | فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) | ۲ | ۳٫۳۹ |
| ۶ | مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) | ۱ | ۱٫۶۹ |
| ۷ | فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتن (رمل مثمن مخبون) | ۱ | ۱٫۶۹ |
| ۸ | مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف) | ۱ | ۱٫۶۹ |
| ۹ | مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) | ۱ | ۱٫۶۹ |
| ۱۰ | مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) | ۱ | ۱٫۶۹ |
| ردیف | زبان | تعداد ابیات | درصد از کل |
| ۱ | فارسی | ۵۹ | ۹۸٫۳۳ |
| ۲ | عربی | ۱ | ۱٫۶۷ |
| ردیف | قالب شعری | تعداد ابیات | درصد از کل |
| ۱ | رباعی | ۳۲ | ۵۳٫۳۳ |
| ۲ | غزل/قصیده/قطعه | ۲۸ | ۴۶٫۶۷ |
منابع کاغذی
