خیام

خیام

رباعی شمارهٔ ۱۰

۱

امروز تو را دسترس فردا نیست

واندیشهٔ فردات به جز سودا نیست

۲

ضایع مکن این دم ار دلت شیدا نیست

کاین باقی عمر را بها پیدا نیست

تصاویر و صوت

نسخهٔ چاپی و مصور رباعیات خیام - تصحیح فروغی، تصاویر محمد تجویدی، خط جواد شریفی - امیرکبیر - ۱۳۵۴ » تصویر 20
احسان اسماعیلی :
داوود ملک زاده :
زهرا بهمنی :
محمد علی قدمیاری :
نازنین بازیان :
علی قلندری :

نظرات

user_image
ناشناس
۱۳۸۷/۰۳/۰۱ - ۲۲:۰۰:۴۱
1-در ماخذ ی دیگر بیت دوم رباعی اینگونه است:ضایع مکن ایندم ار دلت بیدار است کاین باقی عمررا بقا پیدا نیست ودر رباعی مصرع سوم با مصرعهای دیگر معمولاهم قاقیه نیست2-زمان حال ولحظه از نظر اهل معرفت غنیمت است ومعمولا درپای گذشته وآینده قربانی میشودهمه عرفا این مهم را تذکر داده اند واحادیث هم موید آستاما کسانی خیال کرده اند مقصود اینست که مثلا امروز هرچه دارد خرج کند وبه فکرآینده نباشد یا اهل خوشگذرانی وبطالت باشد وبرای فردا کاری نکند وحال آنکه مقصود درست آنست که از لحظه وحال حد اکثر استفاده بشود وبه بطالت وبیهودگی نگذرد زیرا تحول وتغییر احوال درونی وحضور قلب در لحظاتی که انسان محو گذشته وآینده نیشت وازخود غفلت ندارد ممکن میگردداین دو وجهی بودن معانی وسؤ تفاهم مطلب مهمی است که دربسیار ی از معانی پیش میآیدچنانکه مثلا عشق ورزیدن فکر کردن تعقل کردن ترسیدن یابی باک بودن بزرگی کردن ودهها یا صدهامفهوم دیگر دو وجهی است وبسته به اینکه کدام وجه مورد نظر باشد مطلوب یا نا مطلوب است وجا دارد که مورد رسیدگی اهلش قرار گیرد
user_image
فرهاد
۱۳۸۷/۰۳/۰۵ - ۰۲:۴۰:۰۸
ناشناس گرامی: شما شعر را به درستی تصحیح کردید، اما به نادرستی تفسیر :)
user_image
هومن
۱۳۸۸/۰۸/۲۰ - ۰۵:۳۸:۱۶
شاعران برای خلق شاهکارهای خود از ابزار کلام و زبان استفاده میکنند. اما در مواردی که با نابغه ای مثل خیام و یا حافظ روبرو میشویم... همین ابزار ناکارآمد بنظر می رسد. چرا که بدست ما افتاده است. تلاش شدیدی برای نقد و حلاجی معانی کلام این بزرگان انجام شده است . . ولی کافی نیست. بنظر می رسد ابزار کلام و زبان برای رسیدن به مفهوم حقیقی (مفهوم مد نظر شاعر) نه تنها کافی نیست. . . بلکه کلا ناقص است.برای همین سوء برداشتهای فراوانی از دوستان را همیشه شاهد هستیم
user_image
طلایه
۱۳۸۹/۱۰/۰۷ - ۰۲:۱۸:۳۵
از امروزت استفاده کن. فقط حال کن.
user_image
مجید
۱۳۹۰/۱۱/۱۱ - ۰۲:۵۵:۲۵
سلامبه نظر من عطار میفرماید، تا زمانی که به خیال و توهم زمان و مکان بپردازی به هیچ دست خواهی یافت و همه عمرت بیهوده بگذرد. وقت را باید غنیمت دانست و اگر عاشق و آشفته حال نباشی دراین عالم، هستیِ دائم پیدا نخواهی کردعیشم مدام است از لعل دلخواهکارم به کام است الحمدللهای بخت سرکش تنگش به بر کشگه جام زر کش گه لعل دلخواهما را به رندی افسانه کردندپیران جاهل شیخان گمراهاز دست زاهد کردیم توبهو از فعل عابد استغفراللهجانا چه گویم شرح فراقتچشمی و صد نم جانی و صد آهکافر مبیناد این غم که دیده‌ستاز قامتت سرو از عارضت ماهشوق لبت برد از یاد حافظدرس شبانه ورد سحرگاه
user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۰۲/۰۵ - ۲۲:۰۸:۴۶
این بیت ها در ناسازی سرتا بنی با شعر بلبل و مور پروین میباشد که در ان مورانه رنج بردن و خرحمالی را أرج نهاده ،بلبلانه کام جستن و باعشق ورزی روز گار در نوشتن را نابخردی دانسته است
user_image
دکتر فیروز فصیحی
۱۳۹۴/۰۱/۰۱ - ۲۱:۲۰:۰۰
با أدب و احترام خدمت ادیبان گرامکناب خیام نامه نوشته محمد رضا قنبری که به چاپ سوم و چهارم رسیده است بهترین مرجع برای شناسائی حضرت عمر خیام نیشابوری نابغه بی همتای تفکر ایران زمین میتواند باشد- که هر چند بسرعت مورد مطالعه و استناد بزرگان شعر و أدب پارسی بویژه خیام دوستان قرار گرفت ولی متاسفانه هنوز بحد کافی برای شناخت حضرت عمر خیام نیشابوری در سطح گسترده قرار نگرفته است فلذا مطالعه و بکار گیری این کتاب بسیار وزین را که با زحمت وافر به رشته تحریر در امده به ادیبان توصیه مینمایم- همین بس که برای تألیف این کتاب ، تمام کتاب هائی را که تا بحال در بیان خیام بزبانهای فارسی ، انگلیسی و عربی بچاپ رسیده مورد مطالعه ، بیان و ماخذ قرار گرفته است و صرف نظر از تحلیل عمیق در مورد خیام و رباعیات او ، هر گونه شک شبهه ای در مورد اصالت هر یک از رباعیات را بر طرف مینماید
user_image
کامران
۱۳۹۷/۰۷/۱۶ - ۱۳:۲۰:۰۲
دوستانی که اصرار میکنند همه شعر های خیام را طوری جلوه دهند که انگار حتما منظور خیام این است که در هر لحظه فقط کار و تلاش کن و منظور از می خوردن هم باز هم کار و تلاش است حالا سوال من از ایشان این است ک پس چرا خیام شعر زیر را سروده؟ ای آمده از عالم روحانی تفت||حیران شده در پنج و چهار و شش و هفتمی نوش ندانی ز کجا آمده‌ایخوش باش ندانی به کجا خواهی رفت
user_image
امیر
۱۳۹۷/۰۸/۰۶ - ۱۱:۲۸:۲۳
در
پاسخ به دوستی که فرموده بود که مصرع سوم در ماخذی دیگر اینطور بیان شده که "ضایع مکن ایندم ار دلت بیدار است " باید بگم به نظر اشتباه هست چون از لحاظ وزنی، به وزن رباعی نیست.
user_image
مهدی قناعت پیشه
۱۳۹۷/۰۹/۲۹ - ۰۹:۱۴:۴۲
تکه ازفردایت خبرنداری وارزش فردای خودترا نمیدانی،پس بانگرانی فرداامروزت راهم خراب نکن.امروزداشته باشی فرداداری امروزنه،فردانه. زندگی همین لحظست
user_image
مهدی قناعت پیشه
۱۳۹۷/۰۹/۲۹ - ۰۹:۱۴:۴۲
تکه ازفردایت خبرنداری وارزش فردای خودترا نمیدانی،پس بانگرانی فرداامروزت راهم خراب نکن.امروزداشته باشی فرداداری امروزنه،فردانه. زندگی همین لحظست
user_image
مهدی قناعت پیشه
۱۳۹۸/۰۶/۰۹ - ۰۱:۵۸:۵۸
امروز ترا دسترس فردا نیستاندیشه فردات به جز سودا نیستضایع کنی این دم ار دلت شیدا نیست شیداست دلی که عشق او دنیا نیست
user_image
zohresadr
۱۳۹۸/۰۷/۲۹ - ۱۴:۴۶:۰۸
رباعی عربی از احمد رامی : غد بظهر الغیب والیوم لیوکم یخیب الظن فی المقبلولست بالغافل حتی أریجمال دنیای ولا أجتلیفردا نامعلوم است، در حالی که امروز سهم من از زندگی است . چه بسیار آرزوها و امیدهایی که در آینده ناامید شده اند! و من از این موضوع غافل نمی مانم تا زیبایی های روزگار را تجربه کنم و نگران فردا نباشم.
user_image
امیرحسین
۱۳۹۹/۰۲/۱۰ - ۰۶:۳۲:۲۴
شاکرباش و از داشته هات لذت ببر
user_image
علی
۱۳۹۹/۰۳/۰۸ - ۰۸:۵۱:۵۹
لطفا اصلاح کنین درستش(( ار دلت بیدار است )) است
user_image
nabavar
۱۳۹۹/۰۳/۰۸ - ۱۳:۵۷:۴۳
گرامی علی ضایع مکن این دم ار دلت شیدا نیستکاین باقی عمر را بها پیدا نیستبیت صحیح است و نمی دانم چرا بدون آشنایی به شعر دیگران را به گمراهی می کشانی.
user_image
احمد نیکو
۱۳۹۹/۰۳/۲۲ - ۱۱:۳۶:۲۰
To day , tomorrow is not within your reach To think of it is only morbid If the heart is awakeDon't waste this momentThere is no proof of life's continuanceOmar khayyam
user_image
احمد نیکو
۱۳۹۹/۰۳/۲۳ - ۰۹:۳۳:۲۱
( Waste ) تلف کردن - ضایع کردن (awake) بیدار
user_image
احمد نیکو
۱۴۰۰/۰۳/۱۴ - ۰۹:۱۵:۱۸
امروز ببر زآنچه ترا پیوندست  کانها همه بر جان تو فردا بندست  سودی طلب از عمر که سرمایه ی عمر  روزی چندست و کس نداند چندست  (سنایی غزنوی ) رباعی شماره ۵۲
user_image
حبیب شاکر
۱۴۰۰/۱۱/۲۰ - ۱۳:۵۰:۰۵
کل کل با خیام بزرگ که کار چندان آسانی هم نیست. دیروز گذشته است و فردا هم نیست و امروز که گویند در آن باید زیست فرداست به دیروز  که رفته،وآنگه فردا که نیامدست را،دیروزیست _________________________ امروز که گویند غنیمت دانش در دسترس تو نیست،جز یک آنش آندم که گذشته ست،همان دیروز ست وآندم که نیامدست،فردا خوانش
user_image
حبیب شاکر
۱۴۰۰/۱۱/۲۱ - ۱۶:۵۱:۴۱
گر در دل تو امید فردا باشد فردای تو نیز بس فریبا باشد با نور امید جان و دل روشن کن تا آتیه از بهر تو زیبا باشد
user_image
فاطمه دِل سَبُک (مهر۱۳۲۵ - تیر۱۴۰۲/یزد)
۱۴۰۲/۰۱/۲۵ - ۲۱:۲۵:۴۲
و اندیشه یِ فردات بجز سودا نیست! سودا: دلتنگی, افسردگی, حالِ خراب( زمانِ حال که باید در آن خوش باشیم, ناخوش و غمگین باشیم) این که در زمانِ حال, نگران فردا هستیم و براحتی نقد را به نسیه می دهیم ,به چیزی جز دلتنگی و افسردگی نمی توان تعبیر کرد! فکر کردن به فردا و وانهادن زمانِ حال, نتیجه یِ افسردگی و دلتنگی و شاد نبودن! است وگرنه اگر کسی واقعا شاد باشد چرا باید این شادمانی را با فکر کردن به فردا ضایع کند!   همچنین سودا ایهام به بیماری روحیِ سودایی! نیز دارد. سودایی به معنی افسرده! در واقع خیام می گوید تمامی کسانی که زمانِ حال را با اندیشه یِ فردا ضایع می کنند همگی از بیماری روحی رنج می برند!   فکه> میسان> عراق {سحرگاه ۱۵ آوریل ۲۰۲۳}