خیام

خیام

رباعی شمارهٔ ۱۱۱

۱

از جملهٔ رفتگان این راه دراز

بازآمده کیست تا به ما گوید راز؟!

۲

پس بر سر این دو راههٔ آز و نیاز

تا هیچ نمانی که نمی‌آیی باز

تصاویر و صوت

نسخهٔ چاپی و مصور رباعیات خیام - تصحیح فروغی، تصاویر محمد تجویدی، خط جواد شریفی - امیرکبیر - ۱۳۵۴ » تصویر 44
داوود ملک زاده :
محمد علی قدمیاری :
زهرا بهمنی :
نازنین بازیان :
علی قلندری :

نظرات

user_image
قرمز آبی
۱۳۸۹/۰۴/۰۹ - ۰۴:۲۶:۵۲
باز آمده ای کو که به ماگوید رازهان بر سر این دوراهه از روی نیازچیزی نگذاری که نمی آیی باز
user_image
راهی
۱۳۸۹/۰۸/۲۴ - ۱۱:۱۹:۳۲
از جمله رفتگان این راه درازکو باز آمده ائی که به ما گووید رازهان بر سر این دو راهه از روی نیازچیزی نگذاری که نمی آئی باز آنچه شما در سایت نوشتید خیلی متفاوت است. بهتر است که درست ترین وصحیح ترین انتخاب شود. در غیر اینصورت در سایر اشعار نیز دچار اشتباه میشویم
user_image
ساتراپ
۱۳۸۹/۰۹/۰۴ - ۱۰:۴۹:۱۴
دوست گرامی چیزی نگذاری که نمی ایی باز درسته
پاسخ: متن مطابق تصحیح فروغی-غنی است.
user_image
فرهاد
۱۳۸۹/۰۹/۱۴ - ۲۲:۰۱:۱۱
به نظر من هم نوشته فرمز آبی درست است.
user_image
هادی رسولی فر
۱۳۹۰/۰۸/۲۹ - ۱۳:۰۸:۴۹
دوستان گرامی لفظ ( چیزی ) فارسی عامیانه امروزی است و خیام در هیچ کدام از اشعار خویش از کلمه چیزی استفاده نکرده آخر مصرع دوم نیز راز میباشد استفاده کلمه (باز) در دو بیت شعر در خور شاعر قهاری مانند خیام نیست متن درست شعر این است :از جمله رفتگان این راه دراز باز آمده کیست تا بما گوید راز پس بر سر این دوراهه آز و نیازبا هیچ نمانی که نمی آیی باز
user_image
ناشناس
۱۳۹۰/۱۱/۱۳ - ۱۴:۳۳:۰۴
حالا چی درسته من که نفهمیدم
user_image
amir
۱۳۹۱/۰۱/۱۷ - ۱۶:۲۵:۰۹
با عرض درود خدمت تمامی دوستان.این صحیح ترهاز جمله رفتگان این راه درازبازآمده ای کو که خبر پرسم باز؟زنهار دراین دوراهی آزونیازتا هیچ نمائی که نمی آیی باز
user_image
بهرام مشهور
۱۳۹۱/۰۲/۲۶ - ۲۳:۳۵:۳۳
من این شعر را اینگونه خوانده بودم و بنظرم وزین ترین و با معناترین و شیواترین حالت این شعر باشد :ازجملۀ رفتگان این راه درازبازآمده ای کو که بما گوید رازهرکس سخنی از سر سوداگفته ستزان روی که هست کس نمی داند باز
user_image
مصطفی
۱۳۹۲/۰۱/۱۱ - ۰۶:۳۹:۲۹
طبق نسخه چاپی که بنده در اختیار دارم به این صورت هست:از جمله ی رفتگان این راه درازباز آمده کیست تا به ما گوید رازتا بر سر این دوراهه ی آز و نیازتا هیچ نمانی که نمی آیی بازمصرع دوم کلمه آخر "راز" صحیح است
user_image
ستاره
۱۳۹۳/۰۴/۰۶ - ۰۲:۲۰:۰۷
تا هیچ نگذاری که نمی آیی بازاشاره به تکرار ناپذیر بودن خلقت ...
user_image
فرهاد
۱۳۹۴/۰۱/۰۶ - ۱۱:۱۸:۳۶
جناب هادی رسولی فر، آنگونه که میفرمایید نیست. "چیز" و "چیزی" از واژه های پارسی میانه اند، و چیز به معنی امر یا مال میباشد. این ترکیبها در متنهای پهلوی زیاد به کار رفته است" چیز گیتی" به معنی مال دنیا یا امور دنیوی. یا "چیز مینو" به معنی امور اخروی یا مال آخرت (کرفه = ثواب، گناگ = گناه)خیام در "هان بر سر این دو راه آر و نیاز، چیزی نگذاری که نمی آیی باز" میگوید در در این زندگی که پر از آز و نیاز، مال و ثروتی (چه دنیوی و چه أخروی) بر جای نگذار که بازگشتی نیست :)این هم از شگفتی های زمانه است که مجبوریم واژه هاای فارسی را به عربی ترجمه کنیم تا "مفهوم" واقع گردند!پاینده باشید و علاقمندفرهاد تقی بخش
user_image
ray
۱۳۹۴/۰۲/۱۴ - ۱۷:۰۰:۲۶
از جمله ی رفتگان این راه درازباز آمده ای کو که به ما گوید رازهان بر سر این دو راهه از روی نیازچیزی نگذاری که نمی آیی باز
user_image
majid۲۲
۱۳۹۴/۰۷/۱۵ - ۱۴:۴۹:۱۱
تحریف در آثار خیام بسیار شایع شده است. خصوصا در چند دهه اخیر. چنان تحریف می کنند که نه تنها در مقصود و منظور شاعر اختلال ایجاد می شود، بلکه شعری حدید بر خلاف مضمون شعر اصلی می سازند و در عین جسارت به خیام نسبت می دهند.واقعا جای تاسف دارد.اصل رباعی:از جمله ی رفتگان این راه درازبازآمده ای کو که به ما گوید رازهان بر سر این دو راهه از روی نیازچیزی نگذاری که نمی آیی باز
user_image
هادی رسولی فر
۱۳۹۴/۱۱/۱۳ - ۱۶:۲۶:۵۰
دوست عزیز (فرهاد گرامی ) من منکر نبودن کلمه چیز در زبان فارسی نشدم لفظ چیز در هیچ کدام از اشعار خیام نیست .چیز بسیار عامیانه است در اشعار خیام حتی در این دو بیتی قابل استفاده نیستاگر توجه کنید شعر تصحیح شده و سایت گنجور هم به این نکته پی برده با تشکر از گنجور
user_image
علی
۱۳۹۵/۰۳/۲۱ - ۱۲:۲۱:۲۳
معنی چی میشه/؟
user_image
امید بهرامی
۱۳۹۵/۰۴/۰۸ - ۰۱:۵۷:۱۷
باز آمده ای کو که به ماگوید رازهان بر سر این دوراهه از روی نیازچیزی نگذاری که نمی آیی باز
user_image
بهرام مشهور
۱۳۹۵/۰۵/۲۶ - ۱۵:۵۱:۳۲
در
پاسخ علی جان که نوشته اند معنی چی میشه ؟ عرض می کنم اگر از روی نسخه بنده شعر را بخوانید : از جمله رفتگان این راه دراز باز آمده ای کو که بما گوید رازهرکس سخنی از سر سودا گفته استزان روی که هست کس نمی داند باز یعنی از کسانی که این راه دراز (مرگ ) را رفته اند ، باز آمده ای کجا هست که به ما راز آن را راز آن سفر را بگوید ؟ بالاخره رفتگان یک راه حتماً باید به سفری رفته باشند دیگر . بعد میگه هرکس برای خودش از سر سودای دل یعنی از خیالات و خواسته های دل خودش چیزی گفته اما زان روی که هست یعنی از فرگان ( اصل ) آن چیزی که هست ، کس نمی داند باز .
user_image
گمنام
۱۳۹۵/۰۵/۲۸ - ۲۱:۱۳:۵۷
واژه چیز ، انگونه که برخی می پندارند عامیانه نیستحکیم توس در آفرینش گیتی می فرماید: که ایزد ز ناچیز، چیز آفریدوزآن، تا توانایی آمد پدید( قابل توجه آنان که حکایت ماده و انرژی را نو و از کشفیات غربیان همه چیز دان میدانند) حکیم نیشابوراز پس سده ها هشدار میدهد؛ بر دوراهه آز و نیازچیزی ننهیم که بازگشتی در کار نیست و چیز به مانای مال و خواسته است
user_image
نوید قبادی
۱۳۹۵/۱۰/۰۸ - ۰۷:۴۰:۴۶
خواهش میکنم این بیت زیبا رو تصحیح بفرمایید...چطور میشه چنین شاهکاری را به این شکل ناجور دراورد؟!از جمله رفتگان این راه درازباز آمده ای کو که به ما گوید رازهان بر سر این دوراهه از روی نیازچیزی نگذاری که نمی آیی باز
user_image
جلال
۱۳۹۶/۱۰/۲۷ - ۰۵:۴۰:۱۱
استاد محمد علی طاهری بسیار زیبا و متفاوت این شعر رو تفسیر فرموده اند.ایشون میگند منظور این بوده ؛ از آنجایی که کسی بازنگشته و معلوم نیست اونجا چه چیزی لازم بشه پس بهتره چیزی رو اینجا جا نگذاری. هرچی به نظرت میرسه اونجا لازم بشه با خودت بردار. و منظور همون کارهای خوب و ادراکات عرفانیه
user_image
گمنام
۱۳۹۶/۱۰/۲۷ - ۱۷:۲۵:۱۵
جل الخالق ! از تفسیر استاد یاد شدهشیره را خورد و گفت شیرین است.
user_image
م. روشناس
۱۳۹۸/۰۲/۰۹ - ۲۳:۰۶:۴۳
دوستان عزیز شکل صحیح رباعی هرچی که بوده مهم نیست ... بنظرم مهم همون نکته ای است که همتون در موردش توافق دارید ..."نمی ایی باز" ...این بیت در
پاسخ به افرادی است که به بازگشت به دنیا در غالب انسان و یا حیوانات دیگر اعتقاد دارند جهت انجام کارهای خیر و جبران حیات اول خود...جناب خیام (ره)ضمن انکار احتمال بازگشت به دنیا پس از مرگ معتقد هستند که اینجا "محل آز و نیاز است" یعنی اینکه اگر به فرض اینکه به ما اجازه بازگشت هم بدهند (که نمی دهند) باز بخاطر ماهیت این "دوراهه" (دو راه خیر و شر یا خوبی و بدی) ما همان رفتاری را خواهیم داشت که یک بار آمده ایم و داشته ایم... لذا به امید بازگشت نباشید و اگر قرار است اصلاح شوید و یا خود را نجات دهید الان تا فرصت دارید...بسم الله... والا ...بله فریب ابلیس را نخوریم که "بله حالا بر می گردیم و جبران میکنیم و آخرش میریم بهشت"...از این خبرا نیست.
user_image
کیانوش
۱۳۹۸/۰۲/۱۰ - ۰۰:۲۷:۴۶
سلاماز تارنمای گنجور بسی بدور است که در رباعی آقای خیام دست سو ببرد،شکل درست رباعیاز جمله رفتگان این راه درازباز آمده ای کو که بما گوید رازهان‌ بر سر این دو راهی از روی نیازچیزی نگذاری که نمی آیی باز
user_image
علی مرادنیا
۱۳۹۸/۰۳/۱۳ - ۰۶:۳۲:۴۹
سلام«تا هیچ نمانی» به دید من و با توجه به پیشینه ی شعر، به معنی. «درگیر و منتظر چیز واهی نشدن» هست. و گمان می‌کنم بیشتر از باقی تفاسیر با اندیشه ی خیام سازگار باشد.
user_image
کاوش
۱۳۹۸/۰۶/۱۳ - ۲۳:۰۳:۲۶
با درود بنده نه خود را صاحب نظر می دانم ونه اطلاع زیادی از تاریح ادبیات و دارم اما از مرور نظرات مختلف دوستان و عزیزان چنین نتیجه گیری نمودم که اولا همه بزرگواران صاحبدل و دارای طبعی لطیف هستند و نکته بعدی و مهم به نظر من این است که هر مطلب و سخنی با مفهوم زیبا و مفید و منطقی و عقلایی بیان شود فقط اهمیت و ارزش آن همان منطقی بودن و عقل گرایانه بودن آن است و زیاد نباید روی حاشیه ها بحث نمود در عین حال زیبایی ظاهری هم اهمیت دارد پس رباعی مذکور نیز که دوستان هرکس به فرا خور مطالعه خود شکل صحیح آن را به گونه ای بیان فرموده بودند چند مورد هم وزین تر و زیباتر بودند که یقینا قابل قبول تر هستند و در عین حال سند محکمی نیز در دست نداریم که کدام نسخه را صد در صد می توان به خیام بزرگ نسبت داد !!!من که سعی میکنم بحث روی حاشیه نکنم و از مطالعه نسخه های زیبا در عین حال متفاوت لذت ببرم و صدالبته بیاموزم ودر زندگی به کار بندم آرزوی سلامتی برای همه دوستان !!!
user_image
احمد نیکو
۱۳۹۸/۱۲/۱۰ - ۰۷:۰۳:۴۲
از جمله رفتگان این راه درازباز آمده کیست تا بما گوید راز
user_image
غلامعلی حامدبرقی
۱۳۹۹/۰۸/۱۸ - ۰۲:۵۴:۴۷
با عرض سلام خدمت بزرگواران در دوران نوجوانی سطر دوم این شعر را به این شکل خوانده بودیم: " یک رفته نیامد که به ما گوید راز"
user_image
غلامعلی حامدبرقی
۱۳۹۹/۰۸/۱۸ - ۰۳:۴۳:۴۲
با عرض سلام خدمت بزرگواران در دوران نوجوانی سطر دوم این شعر را به این صورت خوانده بودیم: " یک رفته نیامد که به ما گوید راز"
user_image
داهی
۱۴۰۰/۰۷/۲۸ - ۱۰:۱۶:۳۱
ریخت صحیح این رباعی در تحقیقات آقای میرافضلی که براساس منابع تازه مکشوف و کهن است این گونه می‌باشد: از جمله‌ی رفتگان این راه دراز بازآمده‌ای کو که به ما گوید راز پس بر سر این دوراهه‌ی آز و نیاز تا هیچ نمانی که نمی‌آیی باز معنای بیت اول:از میان تمام کسانی از این دنیا رفته‌اند، چه کسی برگشته‌است که راز جهان پس از مرگ را بگوید؟ معنای بیت دوم:چون چنین کسی تا به حال نیامده، پس ما هم به این دنیا برنخواهیم گشت. نکته:دوراهه‌ی آز و نیاز کنایه از این جهان است و خیام انسان‌ها را ناچار می‌بیند که یا آزمند باشند و یا نیازمند.
user_image
مهدی
۱۴۰۰/۰۸/۰۴ - ۱۲:۱۲:۵۴
مصراع دوم بیت اول باز را به راز تصحیح کنید
user_image
محمد تاجیک
۱۴۰۰/۱۲/۰۸ - ۱۱:۵۲:۳۴
من احساس میکنم این شعر رو جناب استاد احمد شاملو درست خوانده باشند: از جمله رفتگان این راه دراز بازآمده ای کو که به ما گوید راز هان!!برسر این دو راهه از روی نیاز چیزی نگذاری که نمی آیی باز  هر چی باشه استاد صاحب کتاب هستند و حتما از ما احاطه بیشتری بر ادبیات دارند.    
user_image
حبیب شاکر
۱۴۰۲/۰۲/۱۱ - ۰۶:۰۱:۴۶
سلام بر دوستان عزیز  این راه درازی که درآن همسفریم  وز اول و آخرش همه بیخبریم  چون میگذرد فرصت و ما رهگذریم  زشت است چو دیوانه سر هم بپریم  سپاس از توجه همه عزیزان