گنج تاریخ ما - خیام - در کارگه کوزه‌گری رفتم دوش

حبیبه

۱۳۸۶/۱۲/۲۰ - ۰۶:۳۳:۵۴

این رباعی حکایت از دنیای فانی داشته و اینکه نمی بایست به آن دل بست.

محمد احمدی

۱۳۸۷/۰۷/۲۸ - ۰۴:۱۲:۲۷

وزن رباعی مذکور همان مفعول مفاعیل مفاعیل فعل است؟

حمیدرضا

۱۳۸۷/۰۷/۲۸ - ۰۴:۴۲:۲۳

@محمد احمدی:رباعی 12 صورت وزنی دارد که همگی از «مفعول مفاعیل مفاعیل فعل» مشتق شده‌اند. در این رباعی وزن مصرع اول «مفعول مفاعیل مفاعیلن فع» (وزن «لاحول و لا قوة الا بالله»)، وزن مصرع دوم «مفعول مفاعلن مفاعیل فعل» و وزن مصرع سوم و چهارم «مفعول مفاعیل مفاعیل فعل» (وزن اصلی) است.از آنجا که اوزان مختلف رباعی همگی از وزن اصلی مشتق شده‌اند وزن رباعیها را فارغ از تقطیعشان همان وزن اصلی رباعی در نظر می‌گیریم.

کیوان

۱۳۸۸/۰۹/۰۲ - ۲۳:۵۲:۳۴

بنام خداوند زنده و حاضر آنچه هر چیزی از آن زندگی می گیرد تنها روح زنده کننده است و هر آنچه از آن برخوردار نباشد مرده.

غلامحسین مراقبی

۱۳۸۸/۱۱/۲۵ - ۰۲:۰۳:۰۷

با درود فراوان در این رباعی نگریم به دو حرف تعیین کننده و سمت و سو دهنده: نخست حرف ر که ده بار تکرار شده، با توجه به تلفظ ر که نمایانگر و نماد لرزندگی و بی ثباتی است، و پس آنگاه بنگریو به حرف و که هفده بار تکرار شده و نشانگر شتاب و گذر ، یعنی همان پوچی است، و باز هم بنگریم تکرار آوای فاخته را که در کل بیاگر پوچی و گذر شتابان زندگی است

kave

۱۳۸۹/۰۴/۳۱ - ۲۱:۳۴:۲۵

dar kargahe koozegari boodam dooshdidam do hezar kooze gooyaye khamooshhar yek be zabaane haal baa man migoftkoo koozegaro koozekharo koozeforoosh
پاسخ: با تشکر، متن مطابق تصحیح فروغی است. تغییری اعمال نشد.

نگین شکروی

۱۳۸۹/۰۶/۲۴ - ۱۱:۳۹:۲۹

حکیم سنایی غزنوی، نظیر همین مضمون را بافصاحت تمام بدینگونه سروده است:ای شنیده فسانه بسیاریقصه ی کوزه گر شنو باریکوزه گر سال و ماه در تک وپویتا کند خاک دیگران به سبویچون که خاکش نقاب روی کننددیگران خاک او سبوی کنند

فرهاد اشتری

۱۳۹۰/۰۹/۰۶ - ۰۰:۱۸:۲۱

در پاره ای متون، مصرع نخست بیت دوم بشکل زیر ذکر گردیده است: (هریک به زبان حال می گفتند).

اکبر

۱۳۹۱/۰۲/۰۹ - ۰۸:۱۱:۰۳

ساق اول عاشوق

مسلم هاشمی

۱۳۹۱/۰۲/۱۶ - ۰۰:۴۴:۰۷

بنده بسیار تحت تاثیر فضاسازی این شعر قرار گرفته ام. این کارگه کوزه گری برای من فضایی است که در آن به زندگی نگاهی دوباره می کنی و بار دیگر به یاد سوال همیشگی علت آفرینش می افتی. سوالی آمیخته با خون دل کوزه های ساکت و خاموش. شاید جناب خیام در جامعه خودش همان تنها کوزه ای است که علت را جستجو می کند. آن هم با خروش و فریاد.

بهرام مشهور

۱۳۹۱/۰۲/۲۶ - ۲۳:۵۸:۴۲

این یکی از شاهکارهای شعر و فلسفه خیّام است که خودش را بدان حال هم آدمی که به کارگاه کوزه گری میره و هم کوزه ای که به زبان می آید تشبیه می کند ، منظور از کارگه کوزه گری دنیاست و در این دنیا دوهزار که کنایه از هزاران می باشد ، کوزه یعنی آدمی را می بیند گویا و خموش ، مرده و زنده ! ناگاه یکی ( و فقط یکی ) کوزه ، خودش را می گوید برآورد خروش ، کو کوزه گر ( آفریننده ) و کوزه خر ( تحویل گیرنده اینهمه آدمی کیست ؟ ) و کوزه فروش ( واسطه و سازوکار این برنامه چیست ؟ )

حمید زاهدی

۱۳۹۳/۰۶/۲۱ - ۰۸:۱۱:۴۸

عاقبت خاک گل کوزه گران خواهیم شد

دکتر ترابی

۱۳۹۳/۰۹/۱۴ - ۱۴:۲۱:۰۹

آفرین بهرام ، یک سبو ، تنها یک کوزه از خویش به در می آید و آنچه جملگی میدانند و خویش به نادانی می زنند بر زبان می آورد، خیام همان یکی کوزه ناگهان است که میخروشد پی درپی و دریغا اندکند نیوشندگان.صم بکم ......فهم لا......به قول خواجه : شهر خالیست ز عشاق بود........

سپهر

۱۳۹۳/۱۱/۲۲ - ۱۴:۴۵:۰۷

از نظر من حق با کاوه س

حسن سعید

۱۳۹۴/۰۲/۲۵ - ۲۲:۰۰:۱۵

خود کوزه وخود کوزه گر وخود گل کوزه - خود رند وسبو کشخود بر سر آن کوزه خریدار بر آمد - بشکست و روان شد

ابراهیم

۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۰۴:۱۴:۰۶

با سلاممن متن شعر زیر نیز از خیام نقل شده است آیا درست است؟در کـارگـه کـوزه گـری بــودم دوشدیـدم دو هزار کـوزه گـویا و خـموشهــر یک به زبان حــال با مـن گفتندکو کوزه گر و کوزه خر و کوزه فروش

پوریا

۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۱۲:۰۹:۱۸

سلام .بنده کلی مطلب نوشتم در اخر دیدم انچه میخواستم بگم جناب مسلم هاشمی زیباتر و به اختصار بیان کرده . پدر پسر روالقدس . کوزه گر کوزه خر و کوزه فروش . خداوند انسان ارکان هستی. سوالی که یا یک نفر در جهان فریاد میکند یا یک من از هزاران من در ذهن هر فرد . هر دو درست هست و مقصود یکی ست . لا اله الاالله .

پوریا

۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۱۲:۱۳:۱۸

ببخشید متن جناب بهرام رو بنده تایید کردم و به اشتباه نوشتم مسلم هاشمی . که از هر دو عزیز عذر میخوام .

ناصر

۱۳۹۶/۱۰/۲۱ - ۰۰:۱۳:۵۴

کلا خمیر را ورزیدن تا کوزه را فرم دادن از اشارات تورات است . به مانند لدن در عربی . دوهزار معادل ثانی الف در عربی است . ثانی الف به معنای جفت و جور ساختن کلمات و جملات و تالیف کردن یک متن و سخن که از چیزهایی جلوگیری کند را فرم دادن . پس انسانی اینکار را می کند و در محیطی شرک آلود و پر از فجور از میان کتب خداوند و احادیث ، تالیفی جلوگیری کننده از فجور و شرک را فرم می دهد ولی با وجودیکه گویا هستند خاموشند و خریداری ندارند و مولف این متن فرم داده شده را هم نه کسی بجا میاورد و نه دوست دارند بجا بیاورند .

امین کیخا

۱۳۹۶/۱۰/۲۱ - ۰۷:۰۳:۱۸

پوریا جان من نفهمیدم رویهمرفته خرده به جناب خیام گرفته اید یانه فقط میدانم دو هزار به عربی ثانی الف نمیشود و الفان یا الفین میشود . اگر خرده ای به خیام دارید نگاهی به نوشته های فرزانه ی همروزگارمان استاد دینانی بفرمایید خیام را به روشنی نمایانده است .

لیام

۱۳۹۶/۱۰/۲۲ - ۱۷:۲۷:۴۸

در کارگه کوزه‌گری رفتم دوشدیدم دو هزار کوزه گویا و خموشناگاه یکی کوزه برآورد خروشکو کوزه‌گر و کوزه‌خر و کوزه فروش:خیام گرداگرد خود هزار هزار انسان بهت زده و خاموش می بیند ، هر کدام با زبان حال می گویند که ما مظهر دست هنرمندی در اقلیم وجودیم ، ما را کوزه گر دهر چنین زیبا و دلربا ساخته و پرداخته استدر آن میان تنها یک تن { خیام } خروشی بر می دارد که ای خفتگان تا کی بی خبری ، تا کی خاموش نشسته اید. پرده از اسرار بردارید ای بی خبران ، کجاست آنکه شما را آفرید، کجاست آنکه به شما وعده ی بهشت داد تا با او به معامله نشسته اید،برگرد دایره ی خود ساخته تا چند بی هوده سرگردانید،؟

لیام

۱۳۹۶/۱۰/۲۳ - ۰۷:۴۱:۴۲

خیام گرداگرد خود هزار هزار انسان بهت زده و خاموش می بیند ، هر کدام با زبان حال می گویند که ما مظهر دست هنرمندی در اقلیم وجودیم ، ما را کوزه گر دهر چنین زیبا و دلربا ساخته و پرداخته استدر آن میان تنها یک تن { خیام } خروشی بر می دارد که ای خفتگان تا کی بی خبری ، تا کی خاموش نشسته اید. پرده از اسرار بردارید ای بی خبران ، کجاست آنکه شما را آفرید، کجاست آنکه به شما وعده داد تا با او به معامله نشسته اید،برگرد دایره ی خود ساخته تا چند بی هوده سرگردانید،؟

فرشاد عربی

۱۳۹۶/۱۲/۲۳ - ۰۳:۰۱:۴۰

از یک نکته غفلت نورزیم لازم نیست کارگاه کوزه گری برویم. ما در کارگاه ک.زی گری قرار رادیم. اینکه خیام بزرگ گفته است دوش در کارگه کوزه گری رفته است مراد اندیشیدن او به بودن در کارگاه هستی است. هر کسی که به حضور و هوشیاری اندیشه برسد همان لحظه به کارگه کوزه گری پا نهاده است. کارگاهی که در ان خودش (کوزه) را میبیند. اما کوزه گر و کوزش فروش را نه.اصلا زیبایی کارگاه هستی هم به همین است که تو باشی و دنبال یک مطلوب بگردی. اگر مطلوب نباشد درد نیست. درد هم که همان طلب است و طلب همانا اولین شعر عشق. یعنی به کارگاه کوزه گری رفتن یعنی دردآگاهی ما از هستی و افرینش کائنات. این درد بهترین درمان است. پس گوارای اهل دل و درد باد!باده خاک آلوده تان مجنون کندصاف اگر باشد ندانم چون کند

فرشاد عربی

۱۳۹۶/۱۲/۲۳ - ۰۳:۰۴:۱۰

از یک نکته غفلت نورزیم لازم نیست کارگاه کوزه گری برویم. بلکه ما در کارگاه کوزی گری قرار داریم. اینکه خیام بزرگ گفته است دوش در کارگه کوزه گری رفته است مراد اندیشیدن او به بودن در کارگاه هستی است. هر کسی که به حضور و هوشیاری اندیشه برسد همان لحظه به کارگه کوزه گری پا نهاده است. کارگاهی که در ان خودش (کوزه) را میبیند. اما کوزه گر و کوزش فروش را نه.اصلا زیبایی کارگاه هستی هم به همین است که تو باشی و دنبال یک مطلوب بگردی. اگر مطلوب نباشد درد نیست. درد هم که همان طلب است و طلب همانا اولین شهر عشق. در این صورت به کارگاه کوزه گری رفتن یعنی دردآگاهی ما از هستی و افرینش کائنات. این درد بهترین درمان است. پس گوارای اهل دل و درد باد!باده خاک آلوده تان مجنون کندصاف اگر باشد ندانم چون کند

دکتر مضطرزاده

۱۳۹۷/۱۰/۱۱ - ۰۳:۲۰:۱۸

خیام در جای دیگری هم در ناپایداری دنیا می گوید:پیری دیدم به خانه‌ی خماریگفتم نکنی ز رفتگان اخباریگفتا می خور که همچو ما بسیاریرفتند و خبر باز نیامد باری

ساکت

۱۳۹۸/۰۵/۱۹ - ۱۰:۰۹:۵۵

در این رباعی مساله مرگ و فنا و از بین رفتن همه چیز و همه کس مورد توجه قرار گرفته است. کارگاه کوزه‌گری نماد دنیا و دو هزار کوزه نماد انبوه انسان‌هایی است که از مواد و عناصر عالم طبیعت یعنی آب و باد و خاک و آتش ساخته شده‌اند. انسانهایی که با گذشت زمان اثری از هیچ یک از آنها باقی نخواهد ماند، نه از کوزه‌گرها یعنی پدران و مادران که سازنده این پیکرها بودند، نه از کوزه‌خرها که این پیکرهای ساخته شده را به خدمت می‌گرفتند و نه از کوزه فروش‌ها که واسطه این داد و ستد انسانی و اجتماعی بودند.

پوریا

۱۳۹۸/۰۷/۲۰ - ۰۵:۵۳:۰۵

ما در این رباعی می فهمیم که ما انسان ها مثل کوزه هستیم از خاکیم و هر چه درونمان بریزند همان بو را می دهیم و در اخر می شکنیم و دوباره خاک می شویم و با باد حرکت می کنیمو این کوزه گری گیتی ما انسان ها است و کوزه ای که خروش می کند یک پیامبر بوده که گفته خداوند(کوزه گر) و انسان ها بزرگ مان کیست ودر اخر چه کسی ما را می خرد که هر پیامبری همین ها را گفته که میشع معاد نبوت و این چیز ها....

احمد نیکو

۱۳۹۸/۱۲/۱۶ - ۰۶:۰۷:۴۵

در مجموعه ۲۰۱ رباعی از خیام منتخب صادق هدایت که ۱۴۳ رباعی آنرا اصیل دانسته در ۱۸ رباعی واژه کوزه بکار رفته که عبارت مصرع اول ۹ رباعی آن در ذیل نوشته شده است. 1_بر کوزه گری پریر کردم گذری 2_ خیام که خیمه های حکمت میدوخت 3_ دیدم به سر عمارتی مردی فرد4_ از کوزه گری کوزه خریدم باری5_ در کارگه کوزه گری کردم رای6_ هان کوزه گرا بپای اگر هشیاری7_ دی کوزه گری بدیدم اندر بازار8_زان کوزهٔ می که نیست در وی ضرری9_ اندیشه ی عمر بیش از شصت منه

فواد اباذری

۱۳۹۹/۰۲/۰۴ - ۰۳:۲۶:۳۸

متن درست شعر در مصرع سوم غلط آورده شده:هر یک به زبان حال با من گفتندبه جای ناگاه یکی کوزه برآورد خروشاولا در رباعی مصرع سوم لازم نیست هم وزن سه مصرع دیگر باشددر ثانی وقتی دو هزار کوزه گویا و خموش هستند چرا فقط یکی از کوزه ها خروش بر می آورد(درست تر نیست که همشون خروش بر آورند)

سینا

۱۳۹۹/۰۲/۲۴ - ۰۴:۳۲:۲۶

در نسخه صادق هدایت آمده:هریک به زبان حال با من می‌گفت کو کوزه گر و کوزه خر و کوزه فروش.که به نظرم اصل داستان رو بهتر توصیف میکنه.در نسخه پیش رو تمرکز رفته روی آن کوزه ای که فریاد برآورده و اصل داستان که مصرع آخر باشه در حاشیه قرار گرفته. صحبت ها رفته پیرامون روی یک قهرمان یا منذر.در حالیکه در نسخه مورد نظر صادق هدایت تمام کوزه ها و به تعبیری عالم، بی ثباتی عالم را فریاد می‌زنند. اینجا قهرمانی در کار نیست و اصلا وجودش مورد بحث نیست.

حسین

۱۳۹۹/۰۳/۰۴ - ۱۷:۲۵:۵۳

بالاخره کدام؟!!!ناپایداری هستی یا حقیقت طلبی؟!!مفهوم این شعر چیست؟!!!

حسن

۱۳۹۹/۰۵/۱۳ - ۰۲:۱۶:۲۲

به عقیده بنده مثال از کارگاه کوزه گری آثار و اعمال انسان ها در این دنیا است. وقتی بهشون مراجعه می شه برخی گویای احوال صاحب اثر هستند و برخی گنگ( منظور رفتار و آثار انسان هایی که میزیسته اند ) حال یکی از کوزه ها به نمایندگی از بقیه آواز میدهد که ای انسان - کسانی که مارا بهجای نهاده اند دیگر هیچ جسن و اثری از آیشان یافت نمیشود و همهگی پرده در نقاب خاک کشیده اند.

مهران

۱۳۹۹/۰۷/۱۰ - ۱۳:۱۱:۰۶

دکتر عربی از این بهتر امکان نداشت بهترین و عالی ترین تفسیر رو دکتر عربی نوشت درود عشق بیکران بر تو

احمد نیکو

۱۳۹۹/۰۷/۱۵ - ۱۱:۵۵:۴۷

متن رباعی بدین وزن صحیح است:در کارگه کوزه‌گری رفتم دوشدیدم دو هزار کوزه افتاده خموشناگاه یکی کوزه برآورد خروشکو کوزه‌گر و کوزه‌خر و کوزه فروش

امیرحسین

۱۳۹۹/۰۸/۲۴ - ۰۹:۰۸:۵۰

بِرَبِّ النَّاسِ مَلِکِ النَّاسِ. إِلَهِ النَّاسِکو کوزه‌گر و کوزه‌خر و کوزه فروش

الهه

۱۳۹۹/۱۱/۰۱ - ۰۸:۲۷:۵۱

اینجا قشنگ میشه متوجه شد خیام به خدا اعتقاد نداشته و داره میپرسه کو کوزه گر ؟؟؟

بهراد معظمی گودرزی

۱۴۰۰/۰۵/۱۹ - ۱۴:۱۹:۱۱

این رباعی داره حیران بودن و به حال خود واگذار بودن رو به وضوح نشون می ده هیچکس خبری نمیاره، نه کوزه گر هست نه کوزه خر نه کوزه فروش.. کجایید؟! یک نفر بیاد یه چیزی بگه بیایید بگید چرا ما رو توی این کارگاه کوزه گری ول کردید و رفتید... ماییم و انبوه سوالات

داهی

۱۴۰۰/۰۸/۰۷ - ۱۲:۵۶:۴۳

شکل اصلی این رباعی: در کارگه کوزه‌گری رفتم دوش دیدم دوهزار کوزه‌ی گویا و خموش ناگه یکی کوزه برآورد خروش کو کوزه‌گر و کوزه‌خر و کوزه‌فروش معنای بیت نخست:دیروز در کارگاه کوزه‌گری رفتم و دوهزار کوزه که توانایی سخن گفتن داشتند اما همگی سکوت کرده بودند دیدم. معنای بیت دوم:ناگهان و بی‌موقع، یک کوزه(فقط یک کوزه)فریاد زد که خالق ما(کوزه‌گر) و آغاز و انجام ما(کوزه‌خر و کوزه‌فروش)کجا هستند؟ نکته:شباهت میان خیام و نیچه در این رباعی بی‌داد می‌کند.نیچه معتقد است که اندیشه‌های یک فیلسوف در دوره‌ی خود نابهنگام و بی‌موقع است و مردم توانایی درک آنها را ندارند.ما می‌توانیم این عقیده‌ی نیچه را عینا در این رباعی خیام ببینیم.

مازیار پارسا

۱۴۰۰/۰۸/۱۴ - ۱۵:۰۰:۴۷

خوانش و دکلمه رباعیات خیام با صدای بسیار زیبای کیکاووس یاکیده در ویدئوی یوتیوب زیر: پیوند به وبگاه بیرونی

احمد نیکو

۱۴۰۱/۰۶/۲۴ - ۱۳:۲۵:۲۹

در کارگه کوزه‌گری رفتم دوش دیدم دو هزار کوزه گویا و خموش از دسته هر کوزه برآورده خروش صد کوزه‌گر و کوزه‌خر و کوزه فروش

امیریا

۱۴۰۱/۰۹/۲۰ - ۲۰:۳۶:۱۶

و چه زیبا گفته است، هاتف اصفهانی: که یکی هست و هیچ نیست جز او وحده لا اله الا هو

حبیب شاکر

۱۴۰۲/۰۳/۰۴ - ۰۸:۲۵:۵۶

سلام بر همراهان همدل روزی برسد خلق جهان گوش به گوش حیرت زده خیزند ز انسان و وحوش بینی همه از اول و آخر را با آن کوزه گر و کوزه خر و کوزه فروش سپاس از همه دوستان

مسیح

۱۴۰۲/۱۰/۲۳ - ۱۵:۳۴:۵۴

داشتم به این جهان و اینهمه مرده ها و زنده هاش فکر میکردم، همشون حاکی از این بودند که: در بند خالق و مخلوق و مناسبات انسانی نباش... خیام اگر ز باده مستی، خوش باش. با ماه رخی اگر نشستی، خوش باش. چون عاقبت کار جهان *نیستی* است، انگار (بپندار)، که نیستی، چوهستی، خوش باش.

البرز داودی

۱۴۰۲/۱۲/۲۴ - ۰۱:۱۷:۲۵

درود بر روان حکیم خیام بزرگ.. بیان حالم از شعر ایشان: تا گوش فرا دهی به پیغام سروش می ها ز درون خم برآرند خروش چون خاک از این بادیه بر باد شدند .. کو باده خور و باده خر و باده فروش؟ یاور

تصاویر و صوت

اسماعیل فرازی کانال سکوت :

داوود ملک زاده :

محمد علی قدمیاری :

زهرا بهمنی :

نازنین بازیان :

علی پورزارع :

علی قلندری :

نظرات

حبیبه

محمد احمدی

حمیدرضا

کیوان

غلامحسین مراقبی

kave

نگین شکروی

فرهاد اشتری

اکبر

مسلم هاشمی

بهرام مشهور

حمید زاهدی

دکتر ترابی

سپهر

حسن سعید

ابراهیم

پوریا

پوریا

ناصر

امین کیخا

لیام

لیام

فرشاد عربی

فرشاد عربی

دکتر مضطرزاده

ساکت

پوریا

احمد نیکو

فواد اباذری

سینا

حسین

حسن

مهران

احمد نیکو

امیرحسین

الهه

بهراد معظمی گودرزی

داهی

مازیار پارسا

احمد نیکو

امیریا

حبیب شاکر

مسیح

البرز داودی