خیام

خیام

رباعی شمارهٔ ۱۶۱

۱

ایدل تو به اسرار معما نرسی

در نکته زیرکان دانا نرسی

۲

اینجا به می لعل بهشتی می‌ساز

کانجا که بهشت است رسی یا نرسی

تصاویر و صوت

نسخهٔ چاپی و مصور رباعیات خیام - تصحیح فروغی، تصاویر محمد تجویدی، خط جواد شریفی - امیرکبیر - ۱۳۵۴ » تصویر 74
داوود ملک زاده :
زهرا بهمنی :
نازنین بازیان :
علی قلندری :

نظرات

user_image
مازیار
۱۳۸۷/۰۸/۲۷ - ۰۲:۵۸:۱۸
کسی از اون دنیا مستند خبر نیاوردهیهو دیدن مردین و همه چی سرکاری بودنه بهشت بود و نه جهنم و نه حوریحداقل تو این دنیا خوش بگذرونین
user_image
سیدکاظم موسوی
۱۳۹۰/۱۱/۱۹ - ۱۱:۲۷:۱۸
باسلام خدمت مازیار جانپسرم وجود آخرت را قبولکردنش بسیار ساده است وبهترین استنادی که به ان میشودنمود همین دنیای مجازی اینترنت است که باچشم خود میبینی دنیایی بسیار بزرگ است درحالی که وجود خارجی ندارد ولی واقعیت دارد ودرثانی ایا تو به قضاوت تاریخ اعتماد نداری اینکه به سند احتیاج ندارد وهرمسلکی ان را قبول دارد
user_image
احسان
۱۳۹۰/۱۲/۱۰ - ۱۵:۰۷:۵۶
واقعا شرم آوره که ما هنوز داریم در مورد این چیزها بحث می کنیم... و از اصل وامانده ایم ...
user_image
سعید
۱۳۹۱/۰۳/۰۴ - ۰۹:۵۶:۳۱
سلام من در اثر نسخه ها به صورت زیر این روباعی رو دیده ام :ای دل تو به اسرار معما نرسیدر نکته زیزکان دانا نرسیاینجا ز می و نقل بهشتی برسازکانجا به بهشت رسی یا نرسی
user_image
بهرام مشهور
۱۳۹۲/۰۴/۲۹ - ۰۳:۱۰:۱۷
جناب سیّد کاظم موسویچون به یک نکته فنی اشاره کرده اید که گویا دنیای مجازی اینترنت وجود خارجی ندارد ! برای آگاهی شما و دیگر دوستان می نویسم : چرا ، وجود خارجی دارد . این میلیارد میلیارد حجم اطلاعات از سراسر دنیا در کجا ذخیره میشه ؟ روی خطوط ؟! مگر میشه ؟ این اطلاعات عظیم که هر لحظه هم با سرعت و شتاب بیشتری افزایش می یابد ، در شبکه های درایو مانند عظیمی در جایی در خاک ایالات متحده آمریکا نگهداری می شود و دولت این کشور با صرف میلیاردها دلار از آنها ، از همین نوشته من و شما یا تصاویرمان در فیس بوک یا فیلم هایمان در هر کجایی از این به اصطلاح دنیای مجازی ، حفاظت می کند . مجانی ؟ بله برای همه مردم دنیا مجانی است ! اما در عوض این حجم اطلاعات ، حکومت این کشور را قادر می سازد تا به کنه تمام امور از میلیاردها انسان و سازمان و مؤسسه و شرکت خصوصی یا دولتی دسترسی داشته و آنها را کنترل کند . مثلاً همین نکته ای را که برایتان نوشتم ، هر زمان آنها بیایند پرونده مرا بخوانند ، از همین نوشته متوجه می شوند که : ها ! این یارو یه چیزهایی سرش میشه ! چنانچه اتفاقی برای آن مرکز روی دهد ، تمام اطلاعات همه پاک می شود
user_image
ناشناس
۱۳۹۴/۰۶/۰۹ - ۰۲:۴۶:۵۹
بهرام تو به سرار معما نرسی...
user_image
محمد حسین بخشی
۱۳۹۴/۱۱/۰۱ - ۱۱:۱۸:۴۱
مازیار جان شما اگر قرآن را قبول داشته باشی میتونی در اینترنت سرچ کنی آیاتی در باره آخرت اگر هم دین دیگری داشته باشی می توانی به کتب معتبر اون دین مراجعه کنی یا در اینتر نت سرچ کنی سخن پیامبران در باره آخرت و اگر هم در فرقه های انحرافی یا بی دین باشی که هیپ!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
user_image
س ، م
۱۳۹۴/۱۱/۰۱ - ۱۲:۱۸:۳۵
محمد حسین بخشی گرامی وقتی ما اعتقادات دیگران را انحرافی بنامیم یا مسخره کنیم مسلماً آنان نیز راه ما را منحرف میخوانندهیپ یعنی چه ؟ توهین است یا استهزا ؟ اگر به دیگران احترام بگزاریم خودمان محترم میمانیم
user_image
س ، م
۱۳۹۴/۱۱/۰۱ - ۱۲:۲۰:۰۷
گویا فرقه هایی از یهودیان به بهشت و جهنم و آخرت معتقد نیستند
user_image
نیما
۱۳۹۴/۱۲/۱۴ - ۰۱:۴۹:۱۹
با درود فراوانوقتی خیامی که فیلسوف , منجم , ریاضی دان و ادیب هست میگه بهشتی در کار نیس یعنی نیست دیگه.حالا گیریم که بهشتی هم هست چقدر کسل کننده باید باشه با اون پاداش هاش: نهرهایی که توش عسل جاریه. بقول صادق هدایت گناه جهنمیان سکس و مشروب و پاداش بهشتیان هم سکس و مشروب.
user_image
سام
۱۳۹۴/۱۲/۲۱ - ۱۶:۳۶:۱۴
صادق هدایت ابله تمام عیاری بوده اگر این نقل شما از او بود.جهنم یعنی شهوت پرستی و مست و خماریبهشت یعنی جنسیت گرایی و درک انرژی الهی جنسی و مستی یعنی حالت آرامش و باز بودن به روی ابعاد ظریف خلقت..
user_image
ارین
۱۳۹۵/۰۷/۰۲ - ۱۹:۱۲:۵۵
نیما حان اولا فکر کنم در اشتباهی و این نگفته بهشت نیست با یقین.ی کلا تو بهشت شک داشته تو این رباعی یا در رسیدن بهش.درضمن اینکه یکی فیلسوف و منجم و ریاضی دان و ادیب باشه دلیل بر حق مطلق بودن عقایدش نیست و تو از کجا میدانی عقایدش عوض نمیشده؟اشتباه نکن
user_image
داود
۱۳۹۵/۰۸/۱۴ - ۱۵:۳۳:۱۲
لطفا با یک نیم‌فاصله، به صورت زیر تصحیح بفرمایید:اینجا به می لعل بهشتی می‌ساز
user_image
مانی
۱۳۹۵/۰۸/۳۰ - ۱۵:۳۵:۴۷
باسلامبا احترام به نظر کلیه دوستان، به عقیده بنده منظور حکیم در این رباعی این بوده که هیچ انسانی در تمامی علم ها و حتی در یک علم خاص به انتها نخواهد رسید و نمی توان به قطع گفت که بهشتی و جهنمی وجود دارد یا نه، یا حتی اگر وجود دارد انسانی بهشتی است یا جهنمی. پس بهتر است در این جهان تا زمانی که عمری باقیست بهشتی برای خود فراهم کنیم، حال می خواهد این بهشت با خوردن می و خوش گذرانی باشد و یا با زیبا کردن محیط پیرامون خودمان...
user_image
رها
۱۳۹۵/۱۲/۰۸ - ۰۲:۰۵:۵۸
با سلام به سیدکاظم موسوی جانپسرم کی گفته دنیای مجازی اینترنت وجود خارجی ندارد؟ بیت به بیت اطلاعات آن و قطعه به قطعه سخت افزار آن وجود مادی و خارجی دارد. فکر کردید مثل تفکر ماست مالی حضرت عالی است که یک کلیت بفرمایید و جزییات هم بفرمایید حالا یه جوری هست؟ بدیهی است که سخت ترین کار در این دنیا فکر کردن است. و راحت ترین آن چشم قبول کلی امور برای حذر از تفکر در مورد چیستی و چگونگی و جزییات آن.
user_image
اریا
۱۳۹۶/۰۱/۲۸ - ۰۸:۳۶:۰۰
دوستان عزیز شما همگی به ظاهر این شعر توجه کردین در صورتی که این شعر باطن بسیار عمیقی داره و جناب خیام هم به این دنیا اعتقاد داشتند هم به اون دنیا منتها وقتی میگه اینجا به می لعل بهشتی ساز .می یعنی آگاهی .یعنی اینکه توی این دنیا اگه تونستی با اگاهی برای خودت بهشت بسازی توی اون دنیا هم میتونی برای خودت بهشت بسازی ولی اگه نتونستی اونجا هم نمیتونی بهشتی بسازی .دوستان عزیز اگه دقت کنید بهشت اون دنیا ساختنیه نه اینکه جایی باشه و مارو بفرستند داخلش خودمون باید با آگاهی و اشتیاقی که توی این دنیا برای درک کمال به دست میاریم اگه بتونیم از اون اگاهی و اشتیاق استفاده بکنیم همی این دنیامون رو بهشت میکنیم هم اون دنیا بهشت میسازیم
user_image
مرید خیّام
۱۳۹۶/۰۲/۰۸ - ۰۷:۱۲:۵۷
من این رباعی رو اینطوری شنیدم، نمیدونم کدوم درسته:ایدل تو به اسرار معما نرسیدر نکته به زیرکان دانا نرسیاینجا ز می و جام بهشتی میسازکانجا که بهشت است رسی یا نرسی
user_image
احمد
۱۳۹۷/۰۹/۱۳ - ۱۲:۳۰:۲۸
باسلام گفته اگه راست میگی دنبال بهشتی؛ بهشت را همینجا هم میشه ساخت و ادمی که بهشت را حواله میکنه به اون دنیا هیچ وقت بهش نمیرسه! بهشت را هم با می لعل میسازند می لعل به معنی آگاهی هست که از فراذهن به ذهن میشینه و ساخته ذهن نیست!
user_image
am
۱۳۹۸/۰۳/۲۷ - ۰۹:۱۸:۴۴
دوستانی که تصور میکنند خیام به دنیای پس از مرگ و ارامش روح در ان وادی معتقد نبوده،،لطفا چند لحظه تامل کنید ببینید که پس اسرار معمایی که زیرکان دانا از ان مطلعند چه چیزیبوده؟؟؟؟!!!
user_image
نوید
۱۳۹۸/۰۵/۰۹ - ۱۰:۰۳:۰۷
آه که چقدر ابله هستند بعضی ها ..کسی که دنبال قرآن هست و زاهد تشریف داره اومده زیر شعر خیام حاشیه مینویسه ؟؟؟
user_image
ساکت
۱۳۹۸/۰۶/۰۱ - ۱۵:۳۲:۱۳
به دو دلیل احتمال دارد این رباعی از آن خیام نباشد. یکی به دلیل قرار گرفتن اسرار و معما در کنار یکدیگر که هر دو به یک معنی بوده و قرار گرفتن آنها در کنار یکدیگر از بلاغت به دور است، مگر این که نسخه دیگر این رباعی را بپذیریم که چنین است: ای دل تو به ادراک معما نرسی. دلیل مهمتری که انتساب این رباعی را به خیام مورد تردید قرار میدهد مضمون به کار رفته در مصرع دوم است، چرا که در آن از زیرکان دانایی سخن به میان آمده که گویی به اسرار جهان واقفند، در حالی که در دیگر رباعیات خیام چنین مشاهده نمیشود و همواره بر غیر قابل شناخت بودن جهان تأکید شده است. به عنوان نمونه میتوان به این رباعی اشاره کرد:اسرار ازل را نه تو دانی و نه منوین خط مقرمط نه تو خوانی و نه منهست از پس پرده گفتگوی من و توچون پرده برافتد نه تو مانی و نه من
user_image
M_jr
۱۳۹۸/۱۲/۲۶ - ۱۹:۰۶:۱۸
سلام دوست عزیزبه نظرم استنتاج شما بسیار کمی مالیخولیایی است!! اینکه فیلسوفی مثل خیام ( در حقیقت خیام فیلسوف نبوده... با استناد به اشعار خیام، او بیشتر اندیشه سوفسطایی داشته) اولا وجود و ثانیا ماهیت آخرت و بهشت و جهنم را انکار میکند و شما حرف او را تصدیق میکنید کاملا اشتباه است چون از آن طرف بسیار فیلسوف های ماهری مثل ابن سینا و ملاصدرا و میرداماد و شیخ اشراق و.... بدون استفاده از علوم نقلی(آیات و روایات) بلکه به کمک عقل آن را اثبات و تا حدودی توصیف کرده اند.
user_image
احمد نیکو
۱۳۹۹/۰۴/۱۸ - ۰۳:۲۴:۱۹
ای دل تو به ادراک معما نرسیدر نکته ی زیرکان دانا نرسیاینجا ز می و جام بهشتی میسازکانجا که بهشت است رسی یا نرسی
user_image
محسن
۱۳۹۹/۰۷/۱۱ - ۱۳:۲۶:۱۶
این مطلب یا حاشیه ها باید فقط برای گفتگو در مورد اشعار باشه نه اینکه بیاید دین و سیاست و خط فکری های مختلف رو وارد اینجا بکنید ..... دوستان خواهش میکنم اگر در مورد اشعار و معنی اون صحبت دارید بگید که بشه استفاده کرد نه استفاده از اینجا به عنوان تریبون آزاد باتشکر
user_image
علیرضا
۱۳۹۹/۱۱/۰۷ - ۲۰:۲۱:۲۱
با درود خدمت تمامی عزیزانواقعا حیف است که بجای چشیدن شیرینی و شهد اعجاز انگیز اشعار جناب خیام ، در زمینه اینکه " من درست تر میگویم ، نه شما " بحث کنیمولی در جواب جناب " سام " باید جسارتا عرض کنم که هیچ مست و الواطی قطعا به جهنم نخواهد رفت، هیچ زاهدی که پینه در پیشانی داره همجاش تو بهشت نیست، اگر منظورتان از جنسیت گرایی ، ادراک باطنی و احساس معنوی است که کلمه مناسبی برایش انتخاب نکرده ای .دوما که فقط تنها بهشت شامل تعبیر شما نمیشود بلکه جهنم هم از نوع ادراکی و احساسی هست ، اینکه از سنین پایین در ذهن تمامی ما ، مضامینی مانند اینکه اون دنیا تو جهنم رو اتش زنده زنده کبابمون میکنن یا سرب مذاب تو حلقمون میریزن یا مقوله قیر و قیف و ....... ، فقط برای انحراف افکار و غافل شدن از زیبایی هاست ، عبادت و ریاضت برای خالق که از روی ترس و خوف از جهنم باشد ، به مفت نمیرزه ، همانطوری که بهشت آن هم بخاطر رسیدن به حوری و نهر شراب و عسل و ...... به سر سوزنی نمیرزه.بنده حقیر فکر نمیکنم چیزی در مکانی مثلا با نام جهنم ، سخت تر و دردناک تر و خجالت اور تر از شرمساری در نزد خالق باشد و یا در بهشت آنجا ، رضایت خالق از مخلوق به هزاران هزار حوری و نهر عسل و اینا میرزه . اینها تماما حسی و ادراکی هستند و چون در قالب بُعد های جهان مادی و مادیات نمیگنجند ، تفکیک و تمیز دادن آنها بسیار مشکل است و برای همین بحث برداشت های مختلف پیش می اید ( منظورم به هیچ عنوان این نیست که مثلا من خودم اینها رو بلدم یا همه چیو فهمیدم و میدونم، خیر بنده خودم از همه خطاکار تر و کمتر از همه عزیزان چیزی میدونم ) جناب خیام با زبان شیرین مثل شهد عسل خویش ، به زیبایی هر چه تمام تر این مهم را بیان میفرمایند که هدف خالق از خلق مخلوق ، تکامل و لذت بردن مخلوق از حیات خود است . اشعار ایشان تماما مبارزه با افکار خشک و تند مذهبیون و متعصب هایی دارد که لذت و بهشت اخرت را در گرو رنج و عذاب انسان در حیات دنیوی می دانند.جناب خیام با زبانی شیوا و دلنشین میفرمایند که زندگی و زمان " حال " خود را تباه نکن و از دست نده ، این سرای دنیا الکی و واسه وقت گذرونی خالق نیست ، اینجا محل تکامل است و گذر ، مفهوم کنایه های جناب خیام ازینکه از دنیا دیگه کسی تا حالا نیومده یا خبری نیاورده ، و یا اینکه همین حال و الان و اینجارو بچسبید و نسیه بهشت را رها کنید ، این است که تمامی اون پاداش های در بهشت و مجازات های در جهنم که همگی در ارتباط با جسم و مادیات دارند ، ساخته ذهن مادی گرا و فکر در حیطه جسم ( بدن از لحاظ جرم ) انسان است . پل رسیدن به آرامش و عشق واقعی و ابدی ، ابتدا در زندگی الان انسان هاست . این همه زیبایی و نعمت را خدای بخشنده برای لذت ما انسان ها در همین جهان افریده است ، پس حیفه که لحظه حال خود را تباه سازیم آن هم برای رسیدن به بهشت یا فرار از جهنمی که فقط برای ما انسان ها ، از محرک ها و مسبب های مادی و جسمانی گفته شده است ، تماما پاداش ها یا مجازات های مادی و جسمانی، پاداش هایی که اکثرا در زندگی کنونی به نوعی ممنوع هستند و مجازات هایی که حتی وقتی میشنویم ، درد و رنج انها برایمان ملموس است اگر اینگونه میبود که همین الان روی همین کره زمین ، هزاران بهشت و جهنم وجود دارند که .بنده حقیر به این اشعار ، فقط عشق می ورزم و لذت وافر میبرم از شیرینی آنها، روح و روانم زنده می شود . حیفه آنها را در کفه ترازو عقل و ذهن محاسبه گر و منفعت طلب قرار داد .برای فهمشان ، چشم دل میخواهد و گوش روان و الحق که : " هر چه از دل برآید ، لاجرم بر دل نشیند "باور بفرمایید به قول ان بزرگ که عین حقیقت گفته است : زندگی به خودی خود ، شیرین است . ما انسان ها اصرار داریم آنرا پیچیده کنیم.
user_image
ملیکا رضایی
۱۴۰۰/۰۵/۱۴ - ۰۱:۴۶:۰۵
علیرضا گرامی ...درود بیکران ...عالی بود 
user_image
امیدوار
۱۴۰۱/۰۳/۱۱ - ۱۰:۳۳:۳۲
علیرضا جان در سفتی
user_image
mmsh
۱۴۰۲/۱۱/۲۳ - ۱۸:۳۰:۴۹
به می عمارت دل کن که این جهان خراببر آن سر است که از خاک ما بسازد خشتحافظ
user_image
سلطان ادیب
۱۴۰۲/۱۲/۲۶ - ۰۰:۱۷:۰۹
یک روایت بسیار مشهور تاریخی دیگر مربوط به آخرین لحظات زندگی اوست که اعتقاد او را تا این لحظه‌ها نشان می‌دهد. این روایت که هم به‌وسیلة بیهقی و هم به‌وسیلة تتوی ذکر شده به نقل از داماد خیام محمد بغدادی نقل می‌کنند که در آخرین روز حیات، او مشغول مطالعة فصل مربوط به صدور کثیر از واحد، از کتاب شفا در مبحث الهیات بود. ناگهان سر خود را از کتاب برداشته و رو به داماد خود می‌گوید جماعت را بخوان تا وصیت کنم. پس از وصیت، نماز گزارده و در سجده ذکر می‌کند که خدایا می‌دانی که من تو را به اندازه‌ای که در وسعم بود شناختم، پس مرا رحمت کن، و پس از این ذکر، جان به جان‌آفرین تسلیم کرد.   این روایت تاریخی، تعلق خاطر مذهبی او را تا واپسین لحظات حیات نشان می‌دهد.
user_image
حبیب شاکر
۱۴۰۳/۰۶/۲۶ - ۱۵:۵۲:۲۱
باسلام بر همراهان نیک اندیش  ای غرق شده در این سراب دنیا  دانی که بود فنا چو آفت او را  هان تا ندهد عمر عزیزت بر باد  طوفان مهیب غفلت و  رویاها  باتشکر از همه دوستان