خیام

خیام

رباعی شمارهٔ ۴۷

۱

می نوش که عمر جاودانی این است

خود حاصلت از دور جوانی این است

۲

هنگام گل و باده و یاران سرمست

خوش باش دمی که زندگانی این است

تصاویر و صوت

نسخهٔ چاپی و مصور رباعیات خیام - تصحیح فروغی، تصاویر محمد تجویدی، خط جواد شریفی - امیرکبیر - ۱۳۵۴ » تصویر 34
مریم سادات موسوی - تذهیب گروه ترنگ فاطمه منتظری - خوش باش دمی که زندگانی این است
داوود ملک زاده :
زهرا بهمنی :
نازنین بازیان :
علی قلندری :

نظرات

user_image
آرش
۱۳۸۹/۰۷/۲۳ - ۰۸:۵۴:۳۸
در فیلم سیتمایی "بی وفا"ی ادرین لاین ترجمه اتگلیسی این رباعی خونده می شه و برای اغوای قهرمان زن داستان مورد استفاده قرار می گیره !فیلم Unfaithful" directed by: Adrian Lyne"
user_image
امیر
۱۳۸۹/۰۹/۲۲ - ۰۶:۱۲:۴۰
استاد شجریان این رباعی را بسیار زیبا اجرا کرده اندپیشنهاد میکنم حتما گوش کنید
user_image
مهرداد
۱۳۸۹/۱۲/۲۲ - ۰۶:۰۱:۰۵
آن چیزی که ازابیات واشعارخیام استنباط می شود اینست که اوبینشی دیگرنسبت به زندگی دنیوی دارد.نوعی نگاهی که نه درخودتعصب دینی همراه داردونه بی دینی محض ولی یک چیزبسیارمشخص وواضح است که اوانسان رابه شادبودن توصیه می کندوفارغ شدن ازعالم مادی.
user_image
علی رشوند
۱۳۹۱/۰۱/۱۰ - ۰۳:۳۹:۳۲
زندگی همراه با سرزندگی بهاران خوب و زیبا قیاس شده است .جستجوی زندگی دربطن لحظات هنرخوب نگریستن خیام به زندگی است
user_image
مهدی فلاح
۱۳۹۱/۰۷/۱۸ - ۰۵:۰۴:۱۴
با سلامبنده در چندین نسخه از رباعیات حکیم مصراع سوم را اینچنین دیده‌ام:هنگام گل و بن است و یاران سرمستو فکر می‌کنم استاد شجریان هم در اجرای رباعیات به این صورت می‌خوانند.
user_image
علیرضا
۱۳۹۱/۱۲/۲۳ - ۱۹:۱۲:۲۷
هنگام گل و‏ ‏مل‏ ‏است‏ ‏و یاران سرمست‏ (‏لطفا‏ ‏مصراع‏ ‏سوم‏ ‏را‏ ‏تصحیح‏ ‏کنید)
user_image
حسن
۱۳۹۲/۰۲/۰۴ - ۱۲:۱۱:۰۲
آرش جان کجای فیلم می خونه؟میشه شعری که تو فیلم خونده میشه رو بنویسی
user_image
نورالدین
۱۳۹۲/۰۴/۱۲ - ۰۱:۳۸:۱۱
تعبیر و تفسیرهای جالب دوستان داده اند من فکر می کنم وقتی رباعیات خیام را مطالعه می کنیم بهخ این نتیجه خواهیم رسید که خیام یک شخصیت علمی بوده است فیلسوف و منجم بوده است او با یک نگاه عقلانی و فلسفی به هستی می نگریسته یکی از ویژه گیهای عرفان نگاه شهودی به عالم و آدم است آیا واقعاً این نگاه را در رباعیات خیام مشاهده می کنیم نگاه خیام به کل هستی نگاهی عینی بوده است پس از بررسی رباعیات او در می یابیم که او با فرهنگ عوامانه در پوشش مذهب سر ستیز داشته است مکنونات قلبی و باورهای اصیلش در رباعیات او موج می زند در نهایت دیدگاه او نسبت به دنیا و کل هستی این است که باز آمدنت نیست چو رفتی رفتی بعد از این دنیا عدم و نیستی است و چون در این جهان جز درد و رنج و عذاب نیست باید طرب کرد و طربناک بود و مستانه از تنعمات دنیایی بهره مند شد چرا که پس از گذران این جهان و پس از مرگ گل کوزه گران خواهیم شد انصافا می شود گفت که خیام با آن شخصیت علمی گزافه گویی کرده است و انسانها را دعوت به می و میخوارگی نموده وقتی خود می گوید آمد شدن تو تو اندرین عالم چیست آمد مگسی پدید و نایدا شد آیا از این واضحتر که او ما را دعوت به بهره مندی هاتی معقولانه از زیباییهای دنیایی می کند و مگوید از شراب وجود مست باش و لذت ببر چرا که فردا فقط گل کوزه گران خواهی شد شراب و مستی خیام نه شراب واقعی است و نه آنگونه بعضی دوستان ارائه داده اند شراب عرفانی است تاریخ زندگی خیام حکایت از سلوک عرفانی نمی کند او با نگاهی صرفا عقلانی و فلسفی می گوید چون عاقبت کار جهان نیستی است پس در این دنیا خوش باش
user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۰۴/۱۲ - ۰۸:۱۶:۵۶
جناب نور الدین در توجیه دو نوع شراب مانده بودیم نوع سومی هم بر خوانده ای به این ترتیب . من به همان دو سان شراب که از پیش بود بسنده می کنم . می خوارگی ، می بارگی ، می پرستی ...اما ویتگنشتاین می گوید منطق ، زبان ، جهان و زبان وسیله ستودن و وصف جهان است و باید کسی افزون کند که وصف جهان پندار با واژه ها این جهانی شدنی نیست . ولی در گفتن هم ناگزیریم . و شوربایی می شود که نه همیشه به کام همه کسان . درود به شما برادر بزرگوار
user_image
فرهاد
۱۳۹۳/۰۳/۱۷ - ۱۲:۵۸:۲۱
خیام میگوید: "می نوش که عمر جاودانی این است"دوستان توجه فرمایید که "می نوشیدن" با میخوارگی و می بارگی یا داثم الخمری تفاوت دارد.
user_image
دلارام
۱۳۹۴/۰۳/۱۸ - ۱۲:۲۲:۲۶
متن انگلیسی این شعر :Drink wine. This is life eternal. This is all that youth will give you. It is the season for wine, roses and drunken friends. Be happy for this moment. This moment is your life
user_image
محمد طهماسبی دهنو
۱۳۹۵/۱۱/۰۱ - ۰۹:۴۲:۴۴
واقعا خیام بی نظیر و تکرار نشدنی استشعرهای امروزی بیشترشونبه نظرم نه بخوام توهین کنماما اصلا جهانبینی ندارهو اندیشه ها محدود استخیام گر بداند با سبک او چه کردندافسوس و آه خیزد از قبرِ آن هنرمندجایِ مِی است چایی جایِ شراب قند استاندیشه در رباعی شد بوسه ای ولبخند#محمدطهماسبیو رباعی و غزل و مثنوی و ....هر کدوم اصول دیدگاهی خاصی دارندرباعی یکی از سخت ترین سبک هاستواقعا سختِیک اندیشه ی بسیار متعالی میخواد و یک نگاه عمیق به هستیرسالت شعری هر چقدر بالا باشه نگاهش و وسعتش هم بالاسترباعی در طول تاریخ حیات و بالندگی و دوامِش، در خدمت موضوعات گوناگون بوده. تامل های عمیق فلسفی مانند رباعی های خیام جوشش های عارفانه و عاشقانه مانند رباعی های عطار و سنایی و مولانا موضوعات سیاسی و اچتماعی مانند رباعیات فرخی_یزدی و میرزاده عشقی و مدح و ستایش مانند رباعی های امیر_معزی، و طنز و هجو مانند رباعی های سوزنی و ملک الشعرا و سوگ و مرثیه مانند رباعی های فراوان آیینی، به ویژه در حوزه ی عاشورا. بهتره بگم رباعی کار و بار غزل و قصیده و مثنوی و دیگر قالب ها را به دوش کشیده ، هم مدح و هم هجو، هم سوگ و هم سور در رباعی چهره نموده . برخی رباعی ها به راستی غزل اند و برخی قصیده! البته باید پذیرفت نام گذاری قالب های فارسی چندان علمی و دقیق نیست، چه بسیار رباعی هایی که عاشقانه و عارفانه اند یعنی غزل اند، و چه بسیار که مدح و منقبت و توصیف ممدوح یعنی قصیده ان. به این نمونه ها توجه کنید:نخستین نمونه از کمال الدین اسماعیل شاعر قرن هفتم هجری که واقعه قتل عام مغولان در اصفهان در سال 663 را توصیف میکنهکس نیست که تا بر وطن خود گریدبر حال تباه مردم بد گریددی بر سر مرده ای دو صد شیون بودامروز یکی نیست که بر صد گریدو دومی از رودکی نخستین شاعر رباعی سراست با فضایی کاملا عاشقانه و عاطفی:در پیش خود آن نامه چو بُلکامه نهمپروین ز سرشک دیده بر جامه نهمبر
پاسخ تو چو دست بر خامه نهمخواهم که دل اندر شکن نامه نهمسومین رباعی از خیام نام‌آشنا ترین رباعی سرای تاریخ ادبیات فارسی با درون مایه ای فلسفی‌ست:اجزای پیاله ای که در هم پیوستبشکستن او روا نمی دارد مستچندین سر و پای نازنین و سر و دستاز مهر که پیوست و به کین که شکست؟در همه این نمونه ها و در تاریخ رباعی سرایی تنوع موضوع و مضمون دیده میشه که چنین رویدادی در قصیده و غزل و حتی در همسایه ی دیوار به دیوار رباعی دو بیتی کمتر رخ داده.هرچند رباعی را به سه دسته کلی عاشقانه ، صوفیانه و فلسفی تقسیم کرده اند، اما حقیقت این است که این ظرف به ظاهر کوچک،مضامین گونه‌گون و متفاوتی چون سور و سوگ، مدح و هجو ،جد و طنز،مقوله های عاطفی و حماسی،فردی و اچتماعی، و آفاقی و انفسی را در خودش جای داده و همهمه ی شاعران هماره گوشه ی چشمی به این قالب زیبا و رسا و دلربا داشته انداما آیا رباعی های امروزی نمیگم همه رباعی ها بلکه بیشترشون بوی رباعی دارند؟
user_image
محمد طهماسبی دهنو
۱۳۹۵/۱۱/۰۱ - ۰۹:۴۸:۵۶
معنی متن انگلیسی دلارامشراب بنوش. زندگی ابدی این است. این است که همه جوانی را به شما می دهد.در این فصل برای شیر، گل رز و دوستان مست است. خوشحال است برای این لحظه . زندگی شما این لحظه است
user_image
بیژن
۱۳۹۶/۰۱/۰۶ - ۱۱:۰۶:۰۰
ذهن پرسشگر خیام در ریاضیات در باور های شعر او نیز تجلی کرد . عرفان خیام زمینی بوده نه لاهوتی و اسمانی
user_image
شایان
۱۳۹۶/۰۴/۰۴ - ۰۵:۲۵:۴۲
من زیاد وزن عروضی حالیم نیست(!) اما نمیتونم تصور کنم چطور چه با "باده" و چه با "مُل" وزن درست در می آید!
user_image
نادر..
۱۳۹۶/۰۴/۰۴ - ۱۱:۰۲:۲۴
باده ..... مل است
user_image
۱۲
۱۳۹۶/۰۹/۱۸ - ۰۵:۴۰:۵۷
123
user_image
رهی رهگذر
۱۳۹۶/۱۰/۰۳ - ۱۴:۱۳:۲۳
شایان عزیز، در هر دو صورت درست است. با "باده" رکن دوم مستفعل، و با "مُل" رکن دوم فاعلات است که از نقطۀ نظر اختیارات وزنی هر دو جایز هستند. درود
user_image
احسان
۱۳۹۷/۰۳/۱۹ - ۰۳:۲۴:۲۶
وقتی شنیدم عده ای روی مقبره خیام شراب ریختند و قبر او را با آب انگور شستشو دادم و عده ای هم کف زدند ، بسی خندیدم و از درون آهی کشیدم ... :)بقول استاد الهی قمشه ای ، ادبیات دکان و بقالی نیست که اگه بگن : ماست ، منظور همون ماست باشه و اگه بگن دوغ ، منظور دوغ ...شراب ...حافظ : مدامم مست میدارد نسیم جعد گیسویت ...
user_image
محمدصادق نائبی
۱۳۹۷/۱۰/۲۰ - ۱۳:۳۸:۲۳
باسلام. ابتدای این رباعی می تواند مِی نباشد و فعل "مینوش" باشد. یعنی "بنوش که عمر جاودانی این است". هرچند تاکنون همواره مِی نوش شنیده ایم ولی در اصل باید چنین می شد: "مِی نوش که عمر جاودانی در این است"!لذا احساس می کنم "مینوش" صحیح تر از "مِی نوش" باشد.
user_image
پویا
۱۳۹۸/۰۶/۰۶ - ۱۰:۵۵:۱۵
در مصرع سوم هنگام "گل"و باده و یاران سرمست...بنظر میتوان از واژه گل همان ماریجونا را برداشت نمود و بی ربط نمینماید...
user_image
بابک چندم
۱۳۹۸/۰۶/۰۶ - ۱۱:۲۰:۳۹
@ پویا،به گمانم که ماری جوانا گونه ای علف است و نه گل...راستش کم بی ربط که نه، خیلی بی ربط می نماید!...
user_image
پویا
۱۳۹۸/۰۶/۰۶ - ۲۲:۵۴:۳۵
@بابک چندمماری‌جوآنا (به انگلیسی: Marijuana یا Cannabis) که در فرهنگ عامه با نام‌های علف و گل نیز شناخته می‌شود، یک داروی فعال‌کننده روان است که از برگ و گل گیاه شاه‌دانه به‌دست می‌آید و از آن برای اهداف تفریحی یا درمانی بهره می‌برند.یه سرچ ساده نشان میدهد ک گل همان علف است و استفاده ان از گذشته های دور رایج بوده.نگفتم ک منظور شاعر چنین است گفتم اگر در کنار می و ششرابو مستی "گل" را ماری جوانا در نظر بگیریم متناسب است و قابل برداشت!!!
user_image
احمد نیکو
۱۳۹۸/۱۲/۱۰ - ۰۶:۵۵:۴۱
رباعی بدین متن صحیح است: می نوش که عمر جاودانی اینستخود حاصلت از دور جوانی اینستهنگام گل است و مل و یاران سرمستخوش باش دمی که زندگانی اینست
user_image
مجتبی
۱۳۹۹/۰۸/۱۱ - ۰۳:۰۰:۰۶
در یک کلام آن چیزی را که در عصر حاضر فیزیک کوانتم با تمام دستگاهها و ماشین های پیشرفته خود اثبات نموده است را بزرگ نابغه ایران زمین سالها پیش درک کرده بود و فلسفه زندگی خود را بران بنا نهاده بود
user_image
مجید ذاکری
۱۳۹۹/۰۸/۲۱ - ۱۵:۴۸:۳۹
می نوشیعنی می نوشتفسیر پیچیده ای نیاز ندارهخیام خیلی روشن گفته می نوش...
user_image
محسن دیرباز
۱۴۰۰/۰۱/۱۰ - ۲۳:۳۰:۲۲
ما غلط بکنیم
user_image
حبیب شاکر
۱۴۰۰/۱۲/۱۹ - ۱۵:۴۴:۰۸
سلام برعزیزان  زیبایی عمر و زندگانی عشق است  دیباچه دفتر جوانی عشق است  بی عشق جهان چو کلبه اشباح است  شیرازه این جهان فانی عشق است  تشکر از دوستان