خیام

خیام

رباعی شمارهٔ ۵۱

۱

هر سبزه که بر کنار جویی رسته‌ست

گویی ز لب فرشته‌خویی رسته‌ست

۲

پا بر سر سبزه تا به خواری ننهی

کآن سبزه ز خاک لاله‌رویی رسته‌ست

تصاویر و صوت

نسخهٔ چاپی و مصور رباعیات خیام - تصحیح فروغی، تصاویر محمد تجویدی، خط جواد شریفی - امیرکبیر - ۱۳۵۴ » تصویر 35
هر سبزه که بر کنار جویی ... - خوشنویسی دیجیتال کاوه اخوین
داوود ملک زاده :
زهرا بهمنی :
نازنین بازیان :
علی قلندری :

نظرات

user_image
محسن
۱۳۸۹/۰۷/۰۲ - ۱۴:۵۴:۴۸
بیت دوم رو به این صورت من شنیده بودم:زنهار که پا بر سر سبزه تا بخواری ننهی ....و به نظر این طور صحیح تر میاد.
پاسخ: اشتباه می‌کنید، نقل شما از نظر وزنی به طور واضح مشکل دارد.
user_image
محمد منفرد
۱۳۹۱/۰۷/۰۵ - ۱۷:۰۷:۴۰
«تا» در این جا به معنی همان «زنهار» و «مبادا» می‌باشد و همان طور که در
پاسخ آمده، ضبط اصلی این شعر به همین صورت است که در سایت آمده.یعنی مبادا بر سرسبزه به خواری پا نهی، چرا که ...
user_image
رضا
۱۳۹۲/۰۲/۱۶ - ۱۰:۳۸:۵۱
در این بیت /تا/ به معنی زنهار میباشد و آوردن زنهار حشو به حساب می آید و از شیخ خیام چنین خطایی بعید است
user_image
مهدی زهرائی
۱۳۹۴/۰۶/۱۹ - ۰۲:۴۵:۵۵
لطفا به وزن شعر توجه داشته باشید. اضافه کردن واژه ی زنهار، وزن را بهم می زند.بنده اینجور در ذهنم بود:تا بر سر سبزه پا بخواری ننهیکان سبزه ز خاک لاله رویی رسته ستاگر کسی نسخه ی مصحح چاپی در دسترس دارد لطفا بررسی کند.ممنون
user_image
سراینده تازه کار
۱۳۹۵/۰۵/۲۴ - ۲۱:۵۴:۲۵
من آخرین مصرع رو اینگونه شنیده بودم:کان جایگه چشم نگاری بودست
user_image
سروش
۱۳۹۵/۰۵/۳۱ - ۰۶:۴۴:۰۴
هان بر سر سبزه پا به خواری ننهی
user_image
سارا
۱۳۹۵/۱۰/۱۴ - ۱۷:۱۰:۵۶
درست نوشته شده در کتاب ادبیات من هم همین نوشته شده
user_image
لبانیان
۱۳۹۵/۱۲/۲۲ - ۱۸:۲۳:۴۴
با درود فراواناین رباعی زیبا را مرحومه قمرالملوک وزیری در مایه افشاری أجرا نمودند که استاد ناصر تقوایی در سکانسی به یاد ماندنی در سریال جاودانه دایی جان ناپلئون نیز به زیبایی و درستی از این اثر ماندگار استفاده نموده اند.
user_image
روفیا
۱۳۹۶/۰۱/۱۴ - ۰۸:۳۱:۳۳
یکی از المان های حاضر در اشعار خیام احترام و ارج نهادن به موجودات خصوصا عناصریست که مستقیما با خاک در ارتباط هستند. احترام به سبزه، کوزه شکسته، گرد و خاک... چیزی که ما ایرانیان چندیست ادب مقام آن را به فراموشی سپرده ایم! بر فراز مزرعه ای که در روزهای نوروز در آن مشغول کار بودم درخت جنگلی ای که بومی منطقه سوادکوه است با نام «ولیک» هر سال با شکوفه های سپید بسیار چونان عروس می درخشید، در غیابم کارگر محلی تنها به دلیل اینکه درخت زیبا بر سر راهش بود و برای دور زدنش ناگزیر بود چند قدم اضافه بردارد با چند ضربه تبر آن را از میان برداشت، هنگامی که از او پرسیدم چرا این موجود جاندار زیبا را از میان برداشتی به راحتی گفت :درخت هرزی بود، خودرو بود! گفتم ناراحت شدم، گفت یکی از جنگل برایت می آورم!!خیال می کرد من از جایگاه مالکیت سخن می گویم. گفتم آخر مگر تو درختی دیگر از جنگل بیاوری این درخت که نابودش کردی زنده خواهد شد؟!کاش ما در صحرای سوزانی به دام می افتادیم تا میدانستیم یک درخت بومی خودرو چه قدر و منزلتی دارد! یا حتی یک علف آبدار... پندش ده و گو که نرم نرمک می‌بیزمغز سر کیقباد و چشم پرویز
user_image
Sousan Fatai
۱۳۹۸/۰۱/۲۸ - ۱۶:۴۶:۲۷
هان! بر سَرِ سبزه پا به خواری ننهی
user_image
بهرام مشهور
۱۳۹۸/۰۵/۲۲ - ۱۵:۰۶:۱۹
شعری را که گنجور نوشته اصل و درست است منتها دوستان باید دقت بیشتری بکنند . این یکی از موارد نادر در صنعت شعر پارسی است که از یک کلمه (پا) شاعر فاکتور گرفته ! در واقع خیام می بایستی از نظر دستور زبان درمصرع سوم بنویسد : پا پا بر سر سبزه تا به خواری ننهی - که پای اول فعل امر است : پا - خور - بین - رو که برای تکمیل این افعال امر یک حرف اضافه ب یا به به ابتدای آن می افزایند ولی بدون این حرف اضافه نیز فعل درست است . پا یعنی بپا یعنی مواظب باش معنی این مصرع این است : بپا که پا بر سر سبزه به بی احترامی (خواری) نگذاری - چرا که این سبزه از خاک لاله رویی رسته است .
user_image
حسین
۱۳۹۸/۰۷/۱۹ - ۰۴:۲۱:۴۴
با درود.با توجه به گفته های آقای محمدعلی طاهری...آن بر سر سبزه پا به خواری ننهی
user_image
فاطمه دِل سَبُک (مهر۱۳۲۵ - تیر۱۴۰۲/یزد)
۱۳۹۹/۱۱/۰۶ - ۰۱:۲۴:۳۴
  "سبزه" هر سبزه که بر کنارِ جویی رُسته استگویی زِ لبِ فرشته خویی رُسته است پا بر سَرِ سبزه  تا به خواری نَنِهیکان سبزه زِ خاکِ لاله رویی رُسته است - رُسته: روییده - گویی: انگار، مانند اینکه- فرشته خو: پاک سرشت، پاک نهاد- تا: مبادا- پا به خواری نَنِهی: با بی توجهی رویِ آن راه نروی- کان: که آن- لاله رو: لاله رخ، کسی که رویی زیبا و شاداب همچون گُلِ لاله دارد برداشت آزاد : هر سبزه یِ شادابی که در کنار جویباری می بینی؛ انگار که از لب و دهان مردمِ پاک سرشتی روئیده است! مردمِ پاک نهادی که زمانی نه چندان دور زندگی می کرده و اکنون خاکِ لبِ جویباری شده است. ای تو! مبادا با بی توجهی و بدون اندیشه بر رویِ سبزها راه روی؛ شاید آن سبزه از خاکِ لاله رخی که زمانی زیبا و شاداب بوده، روئیده باشد! خیز و در کاسه یِ زر آبِ طربناک اندازپیشتر زآنکه شود کاسه یِ سر خاک انداز عاقبت منزلِ ما وادیِ خاموشان استحالیا غُلغُله در گنبدِ افلاک انداز چشمِ آلوده نظر از رخِ جانان دور استبر رخِ او  نظر از آینه یِ پاک انداز دیوان حافظ » غزل 264 - خیز: برخیز، دست به کار شو- کاسه یِ زر: جام طلائی- آبِ طربناک: باده، اندیشه هایِ نیک و شادی آور- انداز: بریز، پُر کن- کاسه یِ سر: جمجمه- خاک انداز: به چاله ای جهت جمع آوری آشغال و خاکروبه نیز گفته می شود- وادیِ خاموشان: سرزمینِ مردگان، گورستان- غُلغُله: بانگِ شادی، منشا خوبی، کار نیکی که باعث راحتی و شادی دیگران شود- گنبدِ افلاک: آسمان، روزگار- چشمِ آلوده نظر: چشمِ ناپاک- رخِ جانان: نشانه هایِ خداوند، الطاف و موهبت های الهی- آینه یِ پاک: چشم و دلِ پاک
user_image
Arash Ahmadpour
۱۴۰۰/۰۹/۱۶ - ۰۷:۵۰:۴۱
سلام گفتن چنین اشعاری چندا سخت نیست مهم آن ایده اولیه است که حکیم خیام بیان کرد. تقلید آسان است مثل این رباعی که اینجا می نویسم: هر شاخه گلی که بر زمینی رُسته است از لاله رخی و مه جبینی رُسته است پا بر سر هر گل به حقارت ننهی کان از سر خاک نازنینی رُسته است
user_image
حبیب شاکر
۱۴۰۰/۱۲/۲۷ - ۰۲:۴۶:۴۵
سلام بر دوستان   هر ذره در این جهان به کاری باشد  با امر خدا کار گزاری باشد  شاید تن ما دی عزیزی بوده  یا روز دگر عاشق زاری باشد  تشکراز عزیزان.
user_image
احمد نیکو
۱۴۰۱/۰۶/۲۳ - ۱۴:۵۳:۰۶
هر سبزه که بر کنار جویی بوده است گویی که خط فرشته خویی بوده است پا بر سر سبزه تا به خواری ننهی کان سبزه ز خاک ماهرویی بوده است  
user_image
داود پورسلطان
۱۴۰۱/۱۲/۱۴ - ۱۱:۳۰:۰۱
سلام به دوستان فرهیخته  در سکانسیهایی از سریال دایی جان ناپلئون انجا که اقا جان بلند گو را ازمایش میکند این رباعی با صدای ملکوتی قمرالملوک پخش میشود  اما با کیفیتی بسار عالی  چون هرچه از قمر موجود هست از روی صفحه ضبط شده و کیفیت ندارد  نمیدانم این قسمت روی ریل بوده ؟ ایا اوازهایی از ایشان با کیفیت موجود هست  چون صفحه هرقدر نو باشد و خش دار نباشد از ریل قابل تشخیص هست وبه کیفیت ریل نمیشود