خیام

خیام

رباعی شمارهٔ ۷۹

۱

روزی‌ست خوش و هوا نه گرم است و نه سرد

ابر از رخ گلزار همی‌شوید گرد

۲

بلبل به زبان حال خود با گل زرد

فریاد همی‌کند که می باید خورد

تصاویر و صوت

نسخهٔ چاپی و مصور رباعیات خیام - تصحیح فروغی، تصاویر محمد تجویدی، خط جواد شریفی - امیرکبیر - ۱۳۵۴ » تصویر 64
داوود ملک زاده :
زهرا بهمنی :
علی قلندری :
نازنین بازیان :

نظرات

user_image
جبار سیاهپوش
۱۳۸۷/۰۲/۱۲ - ۲۳:۵۸:۵۴
خوش روز بود که هر کسی فرداً فردگوید که نیم طفیل، بل هستم مرد بلبل به نوا آمده فریاد زنددیدی که زمانه با طفیلان چون کرد
user_image
داود
۱۳۸۸/۰۹/۱۵ - ۰۳:۴۰:۲۰
در نسخه مرحوم فروغی مصرع اول بیت دوم بدینگونه است:بلبل بزبان حال خود با گل زرد.لطفا اصلاح کنید.
پاسخ: با تشکر، «بلبل به زبان پهلوی با گل زرد» با پیشنهاد شما جایگزین شد.
user_image
اشکان انصاری
۱۳۸۹/۱۰/۱۶ - ۰۳:۳۵:۰۲
این رباعی نمی تواند از خیام باشد. دلیلش استفاده از واژه «فریاد» به معنای «بانگ برآوردن» است. واژه «فریاد» تغییر یافته «فردات» است در زبان پهلوی که به معنای دادخواهی آمده. ترکیب «فریاد رس» نیز از همان است؛ یعنی کسی که طلب دادگر می کند. حال آنکه در دوران خیام این واژه هنوز با همان معنی نخستین به کار برده می شده است و نمونه ای از استفاده فریاد به معنای بانگ برآوردن در آثار هم عصران وی وجود ندارد. بنابراین به احتمال بسیار زیادی این رباعی از خیام نیست.
user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۰۲/۰۶ - ۰۱:۴۱:۱۳
انچه که از فردات و فرداد گفتی درست است اما این فکر روشمند خود خیام است و لی شاید دیگری سروده است
user_image
من
۱۳۹۵/۰۷/۰۵ - ۰۵:۱۹:۵۸
بلبل به زبان پهلوی سخن می‌راند، این در جواب کسانیه که به پارسی‌گویان عجم (لال، گنگ) میگفتن ...
user_image
گل رز
۱۳۹۵/۱۱/۲۶ - ۱۲:۰۹:۲۵
در بیشتر اشعار نابغه ای همچون خیّام ملاحظه می کنیم همواره مسجد و کنشت و بلبل و گل رز را کنار هم آورده گویا می خواهد از راز مشابهات این دو نکته ها باز گوید ؟
user_image
Mahsa
۱۳۹۷/۰۱/۲۳ - ۰۷:۵۸:۲۴
چرا قافیه مصرع اخر با بقیه قافیه ها مطابقت نداره؟ واژه خورد منظورمه
user_image
۷
۱۳۹۷/۰۱/۲۳ - ۱۱:۰۵:۴۰
تلفظ خوش و خوردن به شکل امروزی از زمان پیدا شدن قاجارها و تحت تاثیر زبان ترکی و شکل گیری تهران به عنوان پایتخت بوده است.از گاتهای زرتشت تا زمان جامی و حتی پس از آن هیچ جایی نمی بینید که این دو واژه به صورت خش و خردن خوانده نشوند چنانکه هنوز در بسیاری از استانها و در افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان میبینیم
user_image
۷
۱۳۹۷/۰۱/۲۳ - ۱۱:۳۳:۳۲
خوردن در شوشتری و دزفولی به شکل Xoardan تلفظ میشود که به شکل پهلوی آن بسیار نزدیک است.
user_image
رضا عباسی
۱۳۹۹/۰۵/۲۰ - ۰۶:۱۵:۰۹
گویندگان زبان لری شاخه بختیاری همین الان هم خوش رابصورت خش و خوردن را بصورت خردن بیان می کنند
user_image
حسن اژدری
۱۳۹۹/۰۵/۲۱ - ۱۵:۴۰:۵۸
درود برشما،در جواب خانم مهسا عرض خواهم کرد که در مصرع اخر چنین است ، فریادهمی کندکه می بایدخَرد
user_image
حبیب شاکر
۱۴۰۱/۰۳/۲۱ - ۰۶:۳۱:۱۴
سلام بردوستان  دنیات اگر بکام و بختت بار است  ابر و مه و باد و فلکت در کار است  آداب وفا مجو ز دهر و خوش باش  کاین پیر عجوز گرگ آدمخوار است  سپاس از یاران  
user_image
حبیب شاکر
۱۴۰۱/۰۳/۲۱ - ۰۶:۳۹:۴۹
سلام  یک غزل از این حقیرکه شاید خیلی مرتبط نباشد.سپاس اگر توجه فرمایید. تو بامن باش و گو دنیا نباشد  مرا در سر جز این سودا نباشد هوای چشم و سیلاب سرشکم.   زهجرت کمتر از دریا نباشد. به کوی دوست چندان دام دیدم. که پیدا گندم و حوا نباشد   چنان مجنون دیدارت شده دل که در سر خاطر لیلا نباشد هر آن خواهی، اگرجان ،چشم گویم  ولی و شاید و اما نباشد مرید عشق خاموشست و صادق مر او را  ناله و غوغا نباشد. بود انصاف کز باغ نگاهت بجز خاری نصیب ما نباشد ؟ توقع دارم ازجام دوچشمت شوم سرمست و این بیجا نباشد  تمام واژه‌های مهربانی  برای وصف تو گویا نباشد. میان جمع گرم دوستداران  بدون یاد تو گرما نباشد  شب هجران غمخواران اورا  همه شب جز شب یلدا نباشد  تمام عاشقانت نامدار و بغیراز من یکی رسوا نباشد سپاس از دوستان🌹🌹🌺💐