امیرخسرو دهلوی

امیرخسرو دهلوی

شمارهٔ ۲۴۹

۱

اثری نماند باقی ز من اندر آرزویت

چه کنم که سیر دیدن نتوان رخ نکویت

۲

همه روز گرد کویت همه شب بر آستانت

غرضی جز این ندارم که نظر کنم به رویت

۳

پس از این به دیده خواهم به طواف کویت آمد

که بسود تا به زانو قدمم به جستجویت

۴

به وفا که درپذیرم که من از پی وفایت

دل خون گرفته کردم خورش سگان کویت

۵

خرد و ضمیر و هوشم، دل و دیده نیز هم شد

ز همه خیال خالی به جز از خیال رویت

۶

من اگر نمی‌توانم حق خدمت زیادت

کم از این که جان شیرین بدهم در آرزویت

۷

ز نسیم جانفزایت دل مرده زنده گردد

ز کدام باغی ای گل که چنین خوش است بویت

۸

به تن چو تار مویم نهی ار دو صد جهان غم

ندهم به هیچ حالی دو جهان به تار مویت

۹

پس از این چه جای آنت که ز حال خود بگویم

که فسانه گشت خسرو به جهان ز جستجویت

تصاویر و صوت

نظرات

user_image
احسان چراغی
۱۴۰۰/۱۱/۰۳ - ۱۲:۱۰:۵۶
بیت هشتم چه ایهام زیبایی دارد   به تن چو تار مویت نهی ار دو صد جهان غم ندهم به هیچ حالی دو جهان به تار مویت   «تار مو» در مصرع دوم هم میتواند به معنای ظاهری تار مو باشد (مثل وقت‌هایی که در زندگی روزمره میگوییم یک تار مویت را با دنیا عوض نمیکنم) و هم به معنای «تنِ معشوق» که در مصرع اول به تار مو تشبیهش کرده باشد
user_image
احسان چراغی
۱۴۰۰/۱۲/۱۲ - ۰۳:۱۸:۳۷
معشوق شعرا معمولا لاغراندام و ریز و دارای بدنی ظریف و باربی‌طور است. تقریبا همه شعرا در اشعارشان معشوق خود را باریک اندام توصیف و تن و بدن یار را به گل تشبیه می‌کنند و او را گل‌اندام می‌خوانند و ظرافت تن و اندام دوست را با ظرافت گل مقایسه می‌کنند و می‌گویند اندام معشوقشان مثل اندام گل ظریف و باریک و زیباست. این توصیفات زیبا از تن باریک و اندام ظریف و گل‌مانند معشوق را امیرخسرو دهلوی در بین هشتم این غزل به اوج می‌رساند و تن و بدن معشوقش را به تار مو تشبیه می‌کند: به تن چو تار مویت نهی ار دو صد جهان غم ندهم به هیچ حالی دو جهان به تار مویت   سعدی نیز چنین توصیف زیبایی از اندام و موی معشوق دارد و می‌گوید اگر کمر و مویت را صد بار اندازه بگیرند کمرت از مو باریک‌تر و مویت تا کمر است: میانت را و مویت را اگر صد ره بپیمایی میانت کمتر از مویی و مویت تا میان باشد   ابیاتی دیگر در همین باب تشبیه مو و کمر:   کس موی میانت نکند یک سر مو فرق تا ساخته ای موی میان را کمر از مو (امیرخسرو دهلوی)   ای سرو گلندام که داری کمر از مو بر مو کمری نیست مناسب مگر از مو (محتشم کاشانی)