
کوهی
«کوهی» شاعری متعلق به قرن نهم قمری به بعد است که دیوان وی به اشتباه به «باباکوهی شیرازی» عارف قرن چهار و پنج هجری قمری نسبت داده شده است (در این مورد مقالهٔ بررسی شخصیت ابن باکویهٔ شیرازی به قلم محمدعلی جانیپور را ببینید). وی در اشعار خود گاهی «کوهی» و گاهی «انسان» تخلص میکرده است.
مطابق استقصای شادروان علامه قزوینی، کهنترین نسخهٔ دیوان این شاعر در سال ۱۰۸۸ هجری قمری یعنی بیش از ۶۵۰ سال پس از ابن باکویه (باباکوهی شیرازی) نوشته شده و هماکنون در موزهٔ بریتانیا نگهداری میشود. نخستین بار رضاقلی خان هدایت در ریاض العارفین که در سال ۱۲۶۰ هجری قمری گردآوری شده این اشعار را به باباکوهی عارف نسبت داده است، وگرنه تذکرهنویسان پیشین هیچکدام نه از او یاد کردهاند و نه ابن باکویه را دارای هوش سرایندگی میدانستهاند.
دیوان کوهی از دید سبک و انشاء متناسب با آثار سرایندگان سدهٔ نهم و دهم است و برخی مضامین و حتی پارهای از غزلیات حافظ را اقتباس و استقبال کردهاست.
این دیوان از روی نسخهٔ آماده شده به همت مرکز تحقیقات رایانهای حوزه علمیه اصفهان در گنجور در دسترس قرار گرفته است و در حال حاضر فقط شامل غزلیات وی است.
آمار
ردیف | وزن | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) | ۳۲۹ | ۱۷٫۸۳ |
۲ | فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) | ۳۱۱ | ۱۶٫۸۶ |
۳ | فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) | ۲۹۲ | ۱۵٫۸۳ |
۴ | فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) | ۲۸۲ | ۱۵٫۲۸ |
۵ | مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) | ۱۶۲ | ۸٫۷۸ |
۶ | مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) | ۱۲۱ | ۶٫۵۶ |
۷ | مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) | ۷۵ | ۴٫۰۷ |
۸ | مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف) | ۷۳ | ۳٫۹۶ |
۹ | مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) | ۷۰ | ۳٫۷۹ |
۱۰ | مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) | ۲۵ | ۱٫۳۶ |
۱۱ | مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) | ۲۱ | ۱٫۱۴ |
۱۲ | مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) | ۲۰ | ۱٫۰۸ |
۱۳ | مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) | ۱۸ | ۰٫۹۸ |
۱۴ | مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون) | ۱۲ | ۰٫۶۵ |
۱۵ | فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتن (رمل مثمن مخبون) | ۱۲ | ۰٫۶۵ |
۱۶ | فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف) | ۱۱ | ۰٫۶۰ |
۱۷ | مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور) | ۱۱ | ۰٫۶۰ |
ردیف | قالب شعری | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | غزل | ۱٬۸۴۵ | ۱۰۰٫۰۰ |
منابع کاغذی
