مهستی گنجوی

تیر (ستم) تو را دلم ترکش باد

از تیر چند لغت زیبا داریم برای دوستان می نویسم . یکی تُکمار یعنی تیری که نوک ندارد . سگزن تیری است که زنجکش ( زجرکش ) میکند . سوفار یعنی ته تیر جایی که پر ها را می بسته اند .توژ پوستی از درخت بوده که با آن پر عقاب یا هر پرنده ی دیگری را با آن به تیر می بسته اند . گروهه یا غالوک یک مهره بوده است که هنگام رهانیدن زه غل می خورده است ( غالوک از غالیدن و غل خوردن که امروز بیشتر قل خوردن می گوییم ) به این ترتیب هدف گیری بی تکانتر می شده است .تموک هم در لغت فرس اسدی آمده است به معنای هدف . تیر و تموک بسیار همخوانی دارند .

با تشکر از جناب امین کیخا که تازه هایی از ایشان آموختم ، ترکش که امروز به تکه پاره های خمپاره و بمب و نارنجک می گویند ، در قدیم به معنای تیردان بوده است یعنی همان استوانه ای که دسته تیرها را در آن نهاده و با بند به پشت می بسته اند . در اینجا منظور شاعر از تیرستم ترا دلم ترکش باد یعنی آنقدر عزیزی که تیرهایی را که پرتاب میکنی من جمع می کنم و در ترکش دل خود می گذارم