میرداماد
میر برهان‌الدّین محمدباقر استرآبادی نامور به «میرداماد» و «معلم ثالث»، متخلّص به «اشراق» فیلسوف، متکلم و فقیه برجستهٔ دورهٔ صفویه و از ارکانِ مکتب فلسفی اصفهان است.
میرداماد فرزند میر شمس الدین محمد استرآبادی مشهور به داماد و از سادات حسینی گرگان است. محمد استرآبادی با دختر علی بن عبد العالی معروف به محقق کرکی ازدواج نمود و به همین خاطر او را داماد نامیدند. میرداماد این لقب را از پدر خود به ارث برده‌است.
وی از دوستان نزدیک شیخ بهایی بود.
دربارهٔ سال تولد او، اطلاعات کافی در دست نیست ولی کتاب «نخبة المقال فی اسماء الرجال» تولد او را سال ۹۶۹ قمری ذکر کرده است.
وی در کودکی به توس هجرت کرد و علوم دینی را نزد سید علی فرزند ابی‌الحسن موسوی عاملی و دیگر استادان آن دیار آموخت. همچنین علوم فلسفه و ریاضیات را در دوران حضورش در توس آموخت. میر محمدباقر سپس راه قزوین پیش گرفت. در سال ۹۸۸ قمری دوباره به خراسان آمد و تا سال ۹۹۳ قمری در آنجا ماندگار شد و سپس به کاشان مهاجرت کرد.
میرداماد مانند بسیاری از حکما و عرفا، که ذوق شعر و شاعری داشته‌اند به سرودن شعر عربی و فارسی می‌پرداخته است. مجموعهٔ اشعار او بعدها به نام «دیوان میرداماد» یا «دیوان اشراق» گردآوری شده است.
میرداماد در سال ۱۰۴۰ قمری در بین راه مسیر کربلا و نجف درگذشت و در حرم حضرت علی (ع) دفن شد.
آمار
| ردیف | وزن | تعداد ابیات | درصد از کل |
| ۱ | مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) | ۶۸۸ | ۴۹٫۸۲ |
| ۲ | مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف) | ۳۳۰ | ۲۳٫۹۰ |
| ۳ | مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) | ۱۰۹ | ۷٫۸۹ |
| ۴ | فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) | ۵۶ | ۴٫۰۶ |
| ۵ | فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول) | ۴۸ | ۳٫۴۸ |
| ۶ | فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) | ۴۵ | ۳٫۲۶ |
| ۷ | مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) | ۳۳ | ۲٫۳۹ |
| ۸ | فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) | ۲۷ | ۱٫۹۶ |
| ۹ | مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) | ۲۵ | ۱٫۸۱ |
| ۱۰ | مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) | ۷ | ۰٫۵۱ |
| ۱۱ | فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) | ۷ | ۰٫۵۱ |
| ۱۲ | مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم) | ۶ | ۰٫۴۳ |
| ردیف | زبان | تعداد ابیات | درصد از کل |
| ۱ | فارسی | ۱٬۳۸۱ | ۹۶٫۵۷ |
| ۲ | عربی | ۴۹ | ۳٫۴۳ |
| ردیف | قالب شعری | تعداد ابیات | درصد از کل |
| ۱ | رباعی | ۶۸۸ | ۴۸٫۱۱ |
| ۲ | مثنوی | ۳۷۰ | ۲۵٫۸۷ |
| ۳ | غزل | ۲۴۸ | ۱۷٫۳۴ |
| ۴ | قصیده | ۹۷ | ۶٫۷۸ |
| ۵ | غزل/قصیده/قطعه | ۲۷ | ۱٫۸۹ |
منابع کاغذی
