
مولانا
بخش ۱۶۵ - سؤال کردن آن کافر از علی کرم الله وجهه کی بر چون منی مظفر شدی شمشیر از دست چون انداختی
پس بگفت آن نو مسلمان ولی
از سر مستی و لذت با علی
که بفرما یا امیر المؤمنین
تا بجنبد جان بتن در چون جنین
هفت اختر هر جنین را مدتی
میکنند ای جان به نوبت خدمتی
چونک وقت آید که جان گیرد جنین
آفتابش آن زمان گردد معین
این جنین در جنبش آید ز آفتاب
کآفتابش جان همیبخشد شتاب
از دگر انجم به جز نقشی نیافت
این جنین تا آفتابش بر نتافت
از کدامین ره تعلق یافت او
در رحم با آفتاب خوبرو
از ره پنهان که دور از حس ماست
آفتاب چرخ را بس راههاست
آن رهی که زر بیابد قوت ازو
و آن رهی که سنگ شد یاقوت ازو
آن رهی که سرخ سازد لعل را
وان رهی که برق بخشد نعل را
آن رهی که پخته سازد میوه را
و آن رهی که دل دهد کالیوه را
بازگو ای باز پر افروخته
با شه و با ساعدش آموخته
باز گو ای باز عنقاگیر شاه
ای سپاهاشکن بخود نه با سپاه
امت وحدی یکی و صد هزار
بازگو ای بنده بازت را شکار
در محل قهر این رحمت ز چیست
اژدها را دست دادن راه کیست
تصاویر و صوت


نظرات
سایه و روشن
پاسخ: با تشکر، احتمالاً منبع چاپی گنجور با تصحیح نیکلسون متفاوت است. من با مثنوی چاپ انتشارات زوار به تصحیح دکتر محمدرضا برزگر خالقی (بر اساس نسخهٔ قونیه سال 677) مقایسه کردم تقریباً مطابق متن است. غیر از مورد بیت 11 که با «وان» شروع میشود. متن تغییر نکرد.
سایه و روشن
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.
دلا
دکتر صحافیان
پاسخ داد ترسیدم تو را برای فرو نشاندن خشم خود بکشم.برای دریافت بهتر آموزه های مثنوی باید نگاه تاریخی داشت.مولانا با کدام چهره تاریخی علی ع مواجه بوده است؟چهره علی ع در قرون مختلف:در زمان پیامبر و خلفا:علی جوان خام و ناپخته ای است که باید از پیران مدد بگیرد( بیت 2959 دفتر اول )در زمان خلافت:معاویه چهره ای مبغوض از علی ع ساخته است.گروهی ناراحت از بی سیاستی او در به راه انداختن جنگ های داخلی و کشته شدن عزبزانشان و .. پس از کشته شدن حسین ع و باطل شدن فریب معاویه این معادله عوض می شود و قرن به قرن بهتر و درخشان تر می شود.اما امروز با چهره دیگری از علی ع مواجهیم که نتیجه شکل گیری گسترده تشیع است.مولانا در محیط اهل سنت با علی ای مواجه هست که یکی از 4 خلیفه است.از این رو او هم خشمگبن می شود اما در چهره امروزی علی که مقامی فوق بشری دارد اشکال می شود که آن حضرت برای غیر خدا خشم نمی گیرد تا ببخشد.ادامه دریافت های دفتر اول مثنوی 36حکایت علی ع و پهلوان عرب 2دیدگاه مولانا به علی عدو دیدگاه وجود دارد یکی مانند بیت 2959 دفتر اول که مولانا حکایت توصیه پیامبر را میآوردکه به علی می گوید به پیران مراجعه کن تا از خطا محفوظ باشی.همان طور که سعدی نیز در همین قرن حکایت اعتراف علی ع به خطای خود را بیان می کند.یا حکایات مربوط به اسلام نیاوردن ابوطالب پدر علی ع را میآورد.(به نظر می رسد این دیدگاه به جهت چهره تاریخی علی ع در آن عصر است)و دیدگاه دوم دیدگاه عرفانی مربوط به چهره دیگر علی ع در عرفان و تصوف:-ماه در برابرش سجده می کند.-مانند ابر رحمت موسی است که غذا میآوردبرای بنی اسرائیل-سراسر عقل و بینایی است و رازگوبازگو ای باز پر افروخته3783با شه و با ساعدش آموختهبازگو ای باز عنقا گیر شاهای سپاه اشکن به خود نی با سپاهعلی عقابی است آموخته دست خداوند که سیمرغ شکار می کند.(این بیت حافظ در وصف انسان کامل، می تواند تحت تاثیر مولانا باشد:شاهین صفت چو طعمه چشیدمز دست شاهکی باشد التفات به صید کبوترم)تمثیلات درخواست از علی ع برای بازگویی راز نکشتن پهلوان :-ماه بدون گفتگو هم راهنماست اما اگر سخن بگوید نور در نور می شود-تو شهر علم را در هستی و تا این در باز نشود کسی گمان نمی کند دری هم وجود دارد مثل درویشی که در ویرانه ای گنج پیدا کرد و پس از آن همیشه به ویرانه ها می رفت.-سخن گفتن او جان را به جنبش میآوردمثل حیات یافتن جنین با نور خورشید.همان طور که خورشید میوه ها را می پزد و جواهرات را درست می کند.کانال و وبلاگ آرامش و پرواز روحarameshsahafian@
خسرو
خسرو
خسرو