مولانا

بخش ۶۳ - رسیدن خرگوش به شیر

شیر اندر آتش و در خشم و شور

دید کان خرگوش می‌آید ز دور

می‌دود بی‌دهشت و گستاخ او

خشمگین و تند و تیز و ترش‌رو

کز شکسته آمدن تهمت بود

وز دلیری دفع هر ریبت بود

چون رسید او پیشتر نزدیک صف

بانگ بر زد شیر، های ای ناخلف

من که پیلان را ز هم بدریده‌ام

من که گوش شیر نر مالیده‌ام

نیم خرگوشی که باشد که چنین

امر ما را افکند او بر زمین

ترک خواب غفلت خرگوش کن

غرهٔ این شیر ای خر گوش کن

مثنوی نسخهٔ قونیه، کاتب محمد بن عبدالله القونوی، پایان کتابت ۶۷۷ ه.ق » تصویر 49

فرید حامد :

عندلیب :

بی نام

۱۳۹۹/۰۱/۱۸ - ۱۴:۵۶:۵۸

شرح و تفسیر بیت 1150شیر اندر آتش و در خشم و شور / دید کان خرگوش می آید ز دورشیر از گرسنگی و از تاخیر خرگوش ، در آتش خشم فرو رفته بود که ناگهان دید آن خرگوش از دور می آید .شرح و تفسیر بیت 1151می دود بی دهشت و گستاخ ، او / خشمگین و تند و تیز و ترش روولی آن خرگوش بدون هیچگونه ترس در کمال گستاخی می دوید . و در عین حال خشمگین و پریشان حال بود .شرح و تفسیر بیت 1152کز شکسته آمدن ، تهمت بود / و ز دلیری ، دفع هر ریبت بودزیرا با حالت نگرانی و با ترس آمدن ، نشان دهنده احتمال تقصیر و گناه شخص است . ولی با حالت گستاخی و بی باکی آمدن ، هرگونه شک و اتهامی را از آدمی میزداید .شرح و تفسیر بیت 1153چون رسید او بیشتر نزدیک صف / بانگ بر زد شیر ، های ای ناخلفهمینکه خرگوش به آستانه شیر نزدیک شد . شیر فریاد زد آهای نامرد ناخلف .شرح و تفسیر بیت 1154من که گاوان را ز هم بدریده ام / من که گوش پیل نر مالیده اممنی که گاوهای قوی هیکل را پاره پاره کرده ام و منی که فیلان نر نیرومند را مغلوب کرده ام و آنها را گوشتمالی داده ام . [ نیکلسون ، شیر را در این بیت به شیر نفس اماره تاویل کرده است ]شرح و تفسیر بیت 1155نیم خرگوشی که باشد کو چنین / امر ما را افکند اندر زمین ؟خرگوشی خردک اندام کیست که امر ما را اطاعت نکند .شرح و تفسیر بیت 1156ترک خواب و غفلت خرگوش کن / غره این شیر ، ای خر ! گوش کنای غافل خواب خرگوشی را رها کن و ای خر ! غرش و خروش این شیر را بشنو . [ معروف است که خرگوش در حالت خواب ، چشمانش باز می ماند و هر کس او را ببیند گمان می دارد که این حیوان بیدار است در حالیکه خوابیده است و از خودش غافل اشست . بسیاری از آدمیان نیز بظاهر بیدارند زیرا چشمانشان باز است ولی در حقیقت غافل اند و در خواب . از اینرو آن را به خواب خرگوشی تعبیر کرده اند . ( شرح کبیر انقروی ، ج 2 ، ص 496 و امثال و حکم ، ج 2 ، ص 747 ) ]

در سکوت

۱۴۰۲/۱۱/۰۱ - ۰۸:۱۳:۳۲

مثنوی معنوی :: در سکوت.... بشنوید