مولانا

مولانا

بخش ۱۶ - تعریف کردن منادیان قاضی مفلس را گرد شهر

۱

بود شخصی مفلسی بی خان و مان

مانده در زندان و بند بی امان

۲

لقمهٔ زندانیان خوردی گزاف

بر دل خلق از طمع چون کوه قاف

۳

زهره نه کس را که لقمهٔ نان خورد

زانک آن لقمه‌ربا گاوش برد

۴

هر که دور از دعوت رحمان بود

او گداچشمست اگر سلطان بود

۵

مر مروت را نهاده زیر پا

گشته زندان دوزخی زان نان‌ربا

۶

گر گریزی بر امید راحتی

زان طرف هم پیشت آید آفتی

۷

هیچ کنجی بی دد و بی دام نیست

جز بخلوتگاه حق آرام نیست

۸

کنج زندان جهان ناگزیر

نیست بی پامزد و بی دق الحصیر

۹

والله ار سوراخ موشی در روی

مبتلای گربه چنگالی شوی

۱۰

آدمی را فربهی هست از خیال

گر خیالاتش بود صاحب‌جمال

۱۱

ور خیالاتش نماید ناخوشی

می‌گدازد همچو موم از آتشی

۱۲

در میان مار و کزدم گر ترا

با خیالات خوشان دارد خدا

۱۳

مار و کزدم مر ترا مونس بود

کان خیالت کیمیای مس بود

۱۴

صبر شیرین از خیال خوش شدست

کان خیالات فرج پیش آمدست

۱۵

آن فرج آید ز ایمان در ضمیر

ضعف ایمان ناامیدی و زحیر

۱۶

صبر از ایمان بیابد سر کله

حیث لا صبر فلا ایمان له

۱۷

گفت پیغامبر خداش ایمان نداد

هر که را صبری نباشد در نهاد

۱۸

آن یکی در چشم تو باشد چو مار

هم وی اندر چشم آن دیگر نگار

۱۹

زانک در چشمت خیال کفر اوست

وان خیال مؤمنی در چشم دوست

۲۰

کاندرین یک شخص هر دو فعل هست

گاه ماهی باشد او و گاه شست

۲۱

نیم او مؤمن بود نیمیش گبر

نیم او حرص‌آوری نیمیش صبر

۲۲

گفت یزدانت فمنکم مؤمن

باز منکم کافر گبر کهن

۲۳

همچو گاوی نیمهٔ چپش سیاه

نیمهٔ دیگر سپید همچو ماه

۲۴

هر که این نیمه ببیند رد کند

هر که آن نیمه ببیند کد کند

۲۵

یوسف اندر چشم اخوان چون ستور

هم وی اندر چشم یعقوبی چو حور

۲۶

از خیال بد مرورا زشت دید

چشم فرع و چشم اصلی ناپدید

۲۷

چشم ظاهر سایهٔ آن چشم دان

هرچه آن بیند بگردد این بدان

۲۸

تو مکانی اصل تو در لامکان

این دکان بر بند و بگشا آن دکان

۲۹

شش جهت مگریز زیرا در جهات

ششدره‌ست و ششدره ماتست مات

تصاویر و صوت

مثنوی نسخهٔ قونیه، کاتب محمد بن عبدالله القونوی، پایان کتابت ۶۷۷ ه.ق » تصویر 134
دوره کامل مثنوی معنوی (به انضمام چهار فهرست اعلام، اسامی رجال و نساء، امکنه و قبایل، کتب، آیات قرآن و فهرست قصص و حکایات) از روی نسخه طبع ۱۹۲۵ - ۱۹۳۳ م در لیدن از بلاد هلاند به کوشش رینولد الین نیکلسون - جلال الدین مولوی محمد بن محمد بن الحسین البلخی ثم الرومی - تصویر ۲۳۸
مثنوی معنوی ـ ج ۱ و ۲ و ۳ (براساس نسخه قونیه) به تصحیح عبدالکریم سروش - مولانا جلال الدین محمد بلخی (مولوی) - تصویر ۲۵۳
مثنوی معنوی ( دفتر اول و دوم ) بر اساس آخرین تصحیح نیکلسون و مقابله با نسخهٔ قونیه به کوشش حسن لاهوتی - جلال الدین محمد بن محمد مولوی - تصویر ۳۰۸
بامشاد لطف آبادی :

نظرات

user_image
عیسی سجادی از شوشتر
۱۳۸۹/۰۳/۲۹ - ۱۱:۱۴:۳۳
باسلام لطفا این موارد را اصلاح فرمایید --بیت 3 مصرع دوم زانکه ان لقمه ربا چابک برد درست است / بیت 11 مصرع دوم می گدازد همچو موم از اتشی درست است / بیت 23 همچو گاوی نیمه ی جلدش سیاه درست است / بیت 25 از جمال یوسف اخوان بس نفور - لیک اندر دیده یعقوب نور درست است / دوبیت مانده به اخر یک بیت نا نوشته مانده که مطلب را نمی رساند برای انسجام دوبیت اخر این بیت لازم است و ان بیت این است - سایه ی اصلست فرع اما کجا - سایه با خورشید دارد پا بجا
پاسخ: با تشکر، نقلها همه گویا نشان تفاوت نسخه‌هاست. به عنوان بدل در حاشیه نگه می‌داریم و متن را دست نمی‌زنیم.
user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۰۸/۱۹ - ۰۵:۲۳:۰۹
مفلس از فلوس است که در واقع به زبان عربی عراقی معنی پول می دهد ولی فلس ماهی هم همان ریشه را دارد ساخته شده است .اما در فارسی پشیز معنی فلس می دهد و نیز معنی پول هم دارد یعنی این لغت ها از روی هم ساخته شده اند
user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۰۸/۱۹ - ۰۵:۳۳:۴۷
از لغت هایی که با شش ساخته شده است و زیباست یکی شش انداز است که حکیم نظامی بکار برده است و منظورش از شش انداز کسی است که با توپ بالا انداختن و گرفتنشان بازار گرمی و مجلس گردانی می کند .
user_image
بی در کجا
۱۳۹۵/۰۱/۲۹ - ۱۱:۱۸:۰۴
جناب پویان نکند از شاگردان شخصی به نام سریع القلم باشید که گویا مشاور آقای روحانی است و استاد!!!؟ یکی از داشگاه ها ، که میفرماید باید زبان انگلیسی را جانشین فارسی کنیم؟ ایشان سریع القلم است به مانای تند نویس ، و تند نویسان مینویسند بدون اندیشیدن. در پس آََیینه طوطی صفت، گوش به فرمان کدخدا
user_image
بی در کجا
۱۳۹۵/۰۱/۲۹ - ۱۹:۳۲:۴۰
جناب پویا، بر روی چشم، مانای معنا را خواهم آموخت سرکار نیز مانای تحقیر را از کدخدا سالار بیاموزید.
user_image
محسن
۱۳۹۵/۰۱/۳۰ - ۰۵:۲۴:۱۱
بی در کجا ی گرامیکاش می افزودی : مانای ادب را نیز از بی ادبان دولتش بیاموزد
user_image
جلال الدین
۱۳۹۵/۰۴/۲۶ - ۰۳:۲۵:۰۵
منصور پویان ، تفسیر خوبی نوشتی ولی کاش در کامنت دوم کمی "negative emotion" را از خودت دور می کردی."خویشتن را باز بین"حضرت مولانا جل جلاله
user_image
دکتر صحافیان
۱۳۹۸/۰۷/۰۹ - ۰۰:۳۷:۰۰
دریافت های دفتر دوم مثنوی 6 زندانی پرخور که زندان را دوست داشت2 زاویه دید جاده خوشبختی یا ...؟؟لقمه زندانیان خوردی گزاف بر دل خلق از طمع چون کوه قاف هر که دور از دعوت رحمان بوداو گدا چشم است اگر سلطان بود588مولانا طمع زندانی پر خور را به دلیل دور بودن از دعوت خداوند می داند.آدمی را فربهی هست از خیالگر خیالاتش بود صاحب جمال 594ورخیالاتش نماید ناخوشیمی گدازد همچو موم از آتشی اگر اندیشه ها زیبا باشد انسان ،فربه و خوشبخت می شود. (روانشناسی امروز:خوشبختی فقط و فقط یک امر ذهنی است.)یوسف اندر چشم اخوان چون ستورهم وی اندر چشم یعقوبی چو حور609 اصل تمامی حالات خوش و ناخوش؛بلکه پایه تمامی کارهای ما ؛نگرش ما می باشدیوسف در ذهن برادران چون چهارپایان بی ارزش است از این رو او را در چاه می اندازند و در نظر یعقوب فرشته ای است از این رو 30 سال از دوری اش می نالد.چشم ظاهر سایه آن چشم دان هرچه آن بیند،بگردد آن بدآن تو مکانی، اصل تو در لامکان این دکان بربند و بگشا آن دکان چشم اصلی تو چشم باورها و اندیشه های تست. (زاویه دید جاده سعادت یا بدبختی تست).آرامش و پرواز روح(وبلاگ و کانال)arameshsahafian
user_image
سفید
۱۴۰۲/۰۵/۱۹ - ۱۸:۵۴:۵۶
  گر گریزی بر امید راحتی زان طرف هم پیشت آید آفتی...  
user_image
سفید
۱۴۰۲/۰۵/۱۹ - ۱۸:۵۷:۴۵
  شش جهت مگریز زیرا در جهات ششدره‌ست و ششدره مات است مات...  
user_image
کوروش
۱۴۰۲/۰۸/۱۳ - ۲۰:۰۹:۴۰
ششدره چیه ؟
user_image
رضا از کرمان
۱۴۰۲/۱۰/۰۶ - ۰۳:۰۳:۲۸
با سلام    این بیت متناظر با حدیثی است از مولای متقیان امام علی (ع) به این مضمون :   الصبر من الایمان بمنزلته الرس من الجسد، فمن لا صبر له لا ایمان له  نسبت صبر به ایمان مثل سر است به پیکر ،پس هرکه صبر ندارد ایمان ندارد . المومن جلد 1 صفحه 64 دق الحصیر =کوبیدن حصیر ، بوریا کوبی     شاد باشید 
user_image
رضا از کرمان
۱۴۰۲/۱۰/۰۶ - ۰۳:۵۷:۳۳
با سلام    این بیت متناظر آیه دوم از سوره مبارکه تغابن به این شرح است :  هو الذی خلقکم فمنکم کافر ومنکم مومن ،والله بما تعملون بصیر .  اوست خدایی که شما را آفرید باز شما بندگان فرقه ای ناسپاس وبعضی مومن وخداشناس هستید وخدا به هرچه می کنید آگاه است .  شاد باشید