مولانا

مولانا

بخش ۳ - بقیهٔ قصهٔ متعرضان پیل‌بچگان

۱

هر دهان را پیل بویی می‌کند

گرد معدهٔ هر بشر بر می‌تند

۲

تا کجا یابد کباب پور خویش

تا نماید انتقام و زور خویش

۳

گوشت‌های بندگان حق خوری

غیبت ایشان کنی، کیفر بَری

۴

هان که بویای دهانتان خالق است

کی بَرد جان غیر آن کاو صادق است؟

۵

وای آن افسوسیی کش بوی‌گیر

باشد اندر گور منکر یا نکیر

۶

نه دهان دزدیدن امکان زان مهان

نه دهان خوش کردن از دارو‌دهان

۷

آب و روغن نیست مر روپوش را

راه حیلت نیست عقل و هوش را

۸

چند کوبد زخم‌های گرزشان

بر سر هر ژاژخا و مرزشان

۹

گرز عزرائیل را بنگر اثر

گر نبینی چوب و آهن در صور

۱۰

هم به‌صورت می‌نماید گه‌گهی

زان همان رنجور باشد آگهی

۱۱

گوید آن رنجور ای یاران من

چیست این شمشیر بر ساران من

۱۲

ما نمی‌بینیم باشد این خیال

چه خیالست این که این هست ارتحال

۱۳

چه خیالست این که این چرخ نگون

از نهیب این خیالی شد کنون

۱۴

گرزها و تیغ‌ها محسوس شد

پیش بیمار و سرش منکوس شد

۱۵

او همی‌بیند که آن از بهر اوست

چشم دشمن بسته زان و چشم دوست

۱۶

حرص دنیا رفت و چشمش تیز شد

چشم او روشن گه خون‌ریز شد

۱۷

مرغ بی‌هنگام شد آن چشم او

از نتیجهٔ کبر او و خشم او

۱۸

سر بریدن واجب آید مرغ را

کاو به غیر وقت جنباند درا

۱۹

هر زمان نزعی‌ست جزو جانت را

بنگر اندر نزع جان ایمانت را

۲۰

عمر تو مانند همیان زر‌ست

روز و شب مانند دینار اشمر‌ست

۲۱

می‌شمارد می‌دهد زر بی‌وقوف

تا که خالی گردد و آید خسوف

۲۲

گر ز کُه بستانی و ننهی بجای

اندر آید کوه زان دادن ز پای

۲۳

پس بنه بر جای هر دم را عوض

تا ز «واسجد واقترب» یابی غرض

۲۴

در تمامی کارها چندین مکوش

جز به کاری که بود در دین مکوش

۲۵

عاقبت تو رفت خواهی ناتمام

کارهاات ابتر و نان تو خام

۲۶

وان عمارت کردن گور و لحد

نه به سنگست و به چوب و نه لبد

۲۷

بلک خود را در صفا گوری کَنی

در منی‌ او کُنی دفن منی

۲۸

خاک او گردی و مدفون غمش

تا دمت یابد مددها از دمش

۲۹

گورخانه و قبه‌ها و کنگره

نبود از اصحاب معنی آن سَره

۳۰

بنگر اکنون زنده اطلس‌پوش را

هیچ اطلس دست گیرد هوش را؟

۳۱

در عذاب منکرست آن جان او

گزدُم غم در دل غمدان او

۳۲

از برون بر ظاهرش نقش و نگار

وز درون ز اندیشه‌ها او زار زار

۳۳

و آن یکی بینی در آن دلق کهن

چون نبات اندیشه و شکر سخن

تصاویر و صوت

مثنوی نسخهٔ قونیه، کاتب محمد بن عبدالله القونوی، پایان کتابت ۶۷۷ ه.ق » تصویر 215
دوره کامل مثنوی معنوی (به انضمام چهار فهرست اعلام، اسامی رجال و نساء، امکنه و قبایل، کتب، آیات قرآن و فهرست قصص و حکایات) از روی نسخه طبع ۱۹۲۵ - ۱۹۳۳ م در لیدن از بلاد هلاند به کوشش رینولد الین نیکلسون - جلال الدین مولوی محمد بن محمد بن الحسین البلخی ثم الرومی - تصویر ۳۹۷
مثنوی معنوی ـ ج ۱ و ۲ و ۳ (براساس نسخه قونیه) به تصحیح عبدالکریم سروش - مولانا جلال الدین محمد بلخی (مولوی) - تصویر ۳۸۷

نظرات

user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۰۹/۰۴ - ۱۴:۰۰:۱۴
لغت گوشت با گو به معنی پهلوان و قوی همریشه است .
user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۰۹/۰۴ - ۱۴:۰۱:۵۲
مرز با ضمه روی م یعنی مقعد ،
user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۰۹/۰۴ - ۱۴:۰۷:۱۷
بیت 11 سار به معنی سر امده است گویا مانند خنگ سار که معنی مؤ سفید است و زاغ سار که فردوسی به عمر سعد گفته یعنی سرش مانند سر زاغ است .
user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۰۹/۰۴ - ۱۴:۲۳:۱۷
قبه با کپه باید همریشه باشد
user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۰۹/۰۴ - ۱۴:۲۴:۴۶
گور دار یعنی کسی که گوری را نگهداری می کند .
user_image
ناشناس
۱۳۹۳/۱۱/۰۵ - ۰۸:۰۱:۳۵
این مصراع:گزدم غم دل دل غمدان اواین گونه اصلاح شود:کژدم غم در دل غمدان او