مولانا

مولانا

بخش ۱۰ - مثال دنیا چون گولخن و تقوی چون حمام

۱

شهوت دنیا مثال گلخنست

که ازو حمام تقوی روشنست

۲

لیک قسم متقی زین تون صفاست

زانک در گرمابه است و در نقاست

۳

اغنیا مانندهٔ سرگین‌کشان

بهر آتش کردن گرمابه‌بان

۴

اندریشان حرص بنهاده خدا

تا بود گرمابه گرم و با نوا

۵

ترک این تون گوی و در گرمابه ران

ترک تون را عین آن گرمابه دان

۶

هر که در تونست او چون خادمست

مر ورا که صابرست و حازمست

۷

هر که در حمام شد سیمای او

هست پیدا بر رخ زیبای او

۸

تونیان را نیز سیما آشکار

از لباس و از دخان و از غبار

۹

ور نبینی روش بویش را بگیر

بو عصا آمد برای هر ضریر

۱۰

ور نداری بو در آرش در سخن

از حدیث نو بدان راز کهن

۱۱

پس بگوید تونیی صاحب ذهب

بیست سله چرک بردم تا به شب

۱۲

حرص تو چون آتشست اندر جهان

باز کرده هر زبانه صد دهان

۱۳

پیش عقل این زر چو سرگین ناخوشست

گرچه چون سرگین فروغ آتشست

۱۴

آفتابی که دم از آتش زند

چرک تر را لایق آتش کند

۱۵

آفتاب آن سنگ را هم کرد زر

تا بتون حرص افتد صد شرر

۱۶

آنک گوید مال گرد آورده‌ام

چیست یعنی چرک چندین برده‌ام

۱۷

این سخن گرچه که رسوایی‌فزاست

در میان تونیان زین فخرهاست

۱۸

که تو شش سله کشیدی تا به شب

من کشیدم بیست سله بی کرب

۱۹

آنک در تون زاد و پاکی را ندید

بوی مشک آرد برو رنجی پدید

تصاویر و صوت

مثنوی نسخهٔ قونیه، کاتب محمد بن عبدالله القونوی، پایان کتابت ۶۷۷ ه.ق » تصویر 338
مثنوی معنوی ( دفتر سوم و چهارم )  بر اساس آخرین تصحیح نیکلسون و مقابله با نسخهٔ قونیه به کوشش حسن لاهوتی - جلال الدین محمد بن محمد مولوی - تصویر ۲۸۳
دوره کامل مثنوی معنوی (به انضمام چهار فهرست اعلام، اسامی رجال و نساء، امکنه و قبایل، کتب، آیات قرآن و فهرست قصص و حکایات) از روی نسخه طبع ۱۹۲۵ - ۱۹۳۳ م در لیدن از بلاد هلاند به کوشش رینولد الین نیکلسون - جلال الدین مولوی محمد بن محمد بن الحسین البلخی ثم الرومی - تصویر ۶۴۵

نظرات

user_image
شکوه
۱۳۹۲/۰۴/۳۰ - ۱۴:۴۰:۰۵
تونیان کسانی بوده اند که در تون حمام زندگی میکرده اند تون هم که آتشدان حمام است
user_image
شکوه
۱۳۹۲/۰۴/۳۰ - ۱۴:۵۱:۱۱
در تیتر این شعر گلخن اشتباها بصورت گولخن نوشته شده است لطفا در صورت امکان اصلاح بفرمایید
user_image
ناشناس
۱۳۹۲/۰۴/۳۰ - ۱۴:۵۳:۵۷
جایگاه اهل پارسایی در حمام وجایگاه دنیاپرستان و شیفتگان مال و ثروت را در گلخن حمام میداند پس پاکی بهره پارسایان میشود و غبار و دود بهره دنیا پرستان
user_image
شکوه
۱۳۹۲/۰۴/۳۰ - ۱۴:۵۶:۱۳
ضریر یعنی نابینا ولی معنی نحیف نزار هم میدهد
user_image
شعله
۱۳۹۴/۰۲/۲۵ - ۱۰:۳۴:۳۱
شهوت و غضب و تعلقات مادی مانند سرگین اند باید آنها را سوزاند تا با آب گرمی که از آن سوختن بر پا میشود مطهر و پاک شد.
user_image
میرزا اکسیر
۱۳۹۹/۰۹/۲۶ - ۱۸:۳۵:۰۱
شهوت وحرص دنیا گلخنیست که از زر اندوزی افروخته می‌شود.شیفتگان صروت و زر آتشخانه را می‌گذارند. شهوت و حرص خود را تقویت می‌کنند. ولی پارسایان و متقیان از شهوت و حرص دوری نموده رجوع به پاکی و پرهیز می‌نمایند. ای متقی که تو دعوا از عقلانیت میکنی بدان که حرص و آز مانند آتش زبانه های متعدد دارند. هوش‌ دار که از دامی به دامی نییفتی.در میان زر اندوزان افزودن صروت سبب افتخار است. زیادت ‌‌شهوت زیادتافزودن صروت و معکوس آن مانند یک دایره شطانی که بچرخ افتاده یکی تقویت دیگر نموده و هر دو حرکت دوران این چرخ را صریح و صریح ‌تر می سازد. چرک بیشتر سوختن بیشتر.مشک عدالت وبوی خوش حق بر زاده که در چنین شهوات بزرگ شود رنج می آفریند اگر چی فطرت آن چیزی دیگری است.به آمید آنکه در مهار هوای نفسانی خود کوشا باشیم. آمین
user_image
سیاوش خزاعی
۱۴۰۱/۰۳/۰۶ - ۰۱:۳۴:۲۸
از سخن مولانا تائیدی بر خرد مدرن یافتم یونگ در تعبیر رویا :  سرگین یا مدفوع انسان را در رویا  نماد پول در ناخودآگاه میداند  بوی زر مانند سرگین ناخوش است