مولانا

مولانا

بخش ۴۰ - خبر یافتن جد مصطفی عبدالمطلب از گم کردن حلیمه محمد را علیه‌السلام و طالب شدن او گرد شهر و نالیدن او بر در کعبه و از حق درخواستن و یافتن او محمد را علیه‌السلام

۱

چون خبر یابید جد مصطفی

از حلیمه وز فغانش بر ملا

۲

وز چنان بانگ بلند و نعره‌ها

که بمیلی می‌رسید از وی صدا

۳

زود عبدالمطلب دانست چیست

دست بر سینه همی‌زد می‌گریست

۴

آمد از غم بر در کعبه بسوز

کای خبیر از سر شب وز راز روز

۵

خویشتن را من نمی‌بینم فنی

تا بود هم‌راز تو هم‌چون منی

۶

خویشتن را من نمی‌بینم هنر

تا شوم مقبول این مسعود در

۷

یا سر و سجدهٔ مرا قدری بود

یا باشکم دولتی خندان شود

۸

لیک در سیمای آن در یتیم

دیده‌ام آثار لطفت ای کریم

۹

که نمی‌ماند به ما گرچه ز ماست

ما همه مسیم و احمد کیمیاست

۱۰

آن عجایبها که من دیدم برو

من ندیدم بر ولی و بر عدو

۱۱

آنک فضل تو درین طفلیش داد

کس نشان ندهد به صد ساله جهاد

۱۲

چون یقین دیدم عنایتهای تو

بر وی او دریست از دریای تو

۱۳

من هم او را می شفیع آرم به تو

حال او ای حال‌دان با من بگو

۱۴

از درون کعبه آمد بانگ زود

که هم‌اکنون رخ به تو خواهد نمود

۱۵

با دو صد اقبال او محظوظ ماست

با دو صد طلب ملک محفوظ ماست

۱۶

ظاهرش را شهرهٔ گیهان کنیم

باطنش را از همه پنهان کنیم

۱۷

زر کان بود آب و گل ما زرگریم

که گهش خلخال و گه خاتم بریم

۱۸

گه حمایلهای شمشیرش کنیم

گاه بند گردن شیرش کنیم

۱۹

گه ترنج تخت بر سازیم ازو

گاه تاج فرقهای ملک‌جو

۲۰

عشقها داریم با این خاک ما

زانک افتادست در قعدهٔ رضا

۲۱

گه چنین شاهی ازو پیدا کنیم

گه هم او را پیش شه شیدا کنیم

۲۲

صد هزاران عاشق و معشوق ازو

در فغان و در نفیر و جست و جو

۲۳

کار ما اینست بر کوری آن

که به کار ما ندارد میل جان

۲۴

این فضیلت خاک را زان رو دهیم

که نواله پیش بی‌برگان نهیم

۲۵

زانک دارد خاک شکل اغبری

وز درون دارد صفات انوری

۲۶

ظاهرش با باطنش گشته به جنگ

باطنش چون گوهر و ظاهر چو سنگ

۲۷

ظاهرش گوید که ما اینیم و بس

باطنش گوید نکو بین پیش و پس

۲۸

ظاهرش منکر که باطن هیچ نیست

باطنش گوید که بنماییم بیست

۲۹

ظاهرش با باطنش در چالش‌اند

لاجرم زین صبر نصرت می‌کشند

۳۰

زین ترش‌رو خاک صورتها کنیم

خندهٔ پنهانش را پیدا کنیم

۳۱

زانک ظاهر خاک اندوه و بکاست

در درونش صد هزاران خنده‌هاست

۳۲

کاشف السریم و کار ما همین

کین نهانها را بر آریم از کمین

۳۳

گرچه دزد از منکری تن می‌زند

شحنه آن از عصر پیدا می‌کند

۳۴

فضلها دزدیده‌اند این خاکها

تا مقر آریمشان از ابتلا

۳۵

بس عجب فرزند کو را بوده است

لیک احمد بر همه افزوده است

۳۶

شد زمین و آسمان خندان و شاد

کین چنین شاهی ز ما دو جفت زاد

۳۷

می‌شکافد آسمان از شادیش

خاک چون سوسن شده ز آزادیش

۳۸

ظاهرت با باطنت ای خاک خوش

چونک در جنگ‌اند و اندر کش‌مکش

۳۹

هر که با خود بهر حق باشد به جنگ

تا شود معنیش خصم بو و رنگ

۴۰

ظلمتش با نور او شد در قتال

آفتاب جانش را نبود زوال

۴۱

هر که کوشد بهر ما در امتحان

پشت زیر پایش آرد آسمان

۴۲

ظاهرت از تیرگی افغان کنان

باطن تو گلستان در گلستان

۴۳

قاصد او چون صوفیان روترش

تا نیامیزند با هر نورکش

۴۴

عارفان روترش چون خارپشت

عیش پنهان کرده در خار درشت

۴۵

باغ پنهان گرد باغ آن خار فاش

کای عدوی دزد زین در دور باش

۴۶

خارپشتا خار حارس کرده‌ای

سر چو صوفی در گریبان برده‌ای

۴۷

تا کسی دوچار دانگ عیش تو

کم شود زین گلرخان خارخو

۴۸

طفل تو گرچه که کودک‌خو بدست

هر دو عالم خود طفیل او بدست

۴۹

ما جهانی را بدو زنده کنیم

چرخ را در خدمتش بنده کنیم

۵۰

گفت عبدالمطلب کین دم کجاست

ای علیم السر نشان ده راه راست

تصاویر و صوت

مثنوی نسخهٔ قونیه، کاتب محمد بن عبدالله القونوی، پایان کتابت ۶۷۷ ه.ق » تصویر 355
مثنوی معنوی ( دفتر سوم و چهارم )  بر اساس آخرین تصحیح نیکلسون و مقابله با نسخهٔ قونیه به کوشش حسن لاهوتی - جلال الدین محمد بن محمد مولوی - تصویر ۳۲۰
مثنوی معنوی ـ ج ۴ و ۵ و ۶ (براساس نسخه قونیه) به تصحیح عبدالکریم سروش - مولانا جلال الدین محمد بلخی (مولوی) - تصویر ۹۲

نظرات

user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۱۰/۱۱ - ۱۸:۱۰:۴۲
خارپشت گام نخست در بینشوری سرورمان ابوعلی است در رساله طیر که به عربیی فاخر نوشته شده است می گوید باید خارپشت شوی نخست و ........ و گژدم که سلاح بر زمین نگذاری و ..... شترمرغ و ..... خارپشت زیونده ای است ارزشمند از نگاه ایرانیان و نامهای او بسیارند چند تا از انها را می نویسم ، ریکاسه ، ریکاشه ، خارپشت ، چوله ، ژیژک ، ژوژک ، تشی ( مازندرانی ) جوجه تیغی ، مرنگو و پیهن و ...... زیونده دیگری که با اهریمن می ستیزد بورک bavrak است که همان سگ آبی است و اینکه رستم ببر بیان می پوشد در واقع زیر جوشنش پوست بورک یا ببرک می پوشیده است که پوستی گرانبها داشته نه پوست ببر درنده !
user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۱۰/۱۱ - ۱۸:۱۸:۱۳
کودکخو بسیار زیباست، دست آخر فرصتی داد یک کلمه هم از دانش کودکان بنویسم ! Children's needs are usually excessive ,urgent and immediate ! از این جمله کتاب کودکان که باید من به آن بپردازم نه گنجور می گوید نیاز کودکان شدید ناگهانی و فوری است من این جمله کتاب نلسون را وارون کرده ام و برداشتم اینگونه شد که هر کس نیاز فوری و شدید و اورژانسی در برخورد با دیگران دارد چه بسا کودکخو باشد !
user_image
تاوتک
۱۳۹۲/۱۰/۱۱ - ۱۹:۴۴:۳۲
سپاس استاد برای اسامی جوجه تیغی و کودکخو .سپاس برای توضیحات کاملتان
user_image
mohsen
۱۳۹۳/۰۷/۰۲ - ۲۱:۳۳:۳۰
در خط 12 "بروی" ترجیح دارد بر " بر+وی" یعنی بر روی چهره او
user_image
رضا
۱۳۹۵/۰۳/۲۲ - ۰۶:۰۴:۲۴
با دو گونه حیوان با این صفت مواجهیم یکی خارپشت یا جوجه تیغی از جنس Paraechinus که در حد و اندازه یک بوته خار کوچک است و دیگری چوله یا تشی یا سیخور از جنس Hystrix .جوجه تیغی کوچک اندازه است همانطور که از نامش بر می آید ولی چوله درشت اندام است.
user_image
کوروش
۱۴۰۳/۰۴/۲۸ - ۱۹:۲۵:۰۷
تا کسی دوچار دانگ عیش تو   کم شود زین گلرخان خارخو   یعنی چی