مولانا

مولانا

بخش ۸۲ - علامت عاقل تمام و نیم‌عاقل و مرد تمام و نیم‌مرد و علامت شقی مغرور لاشی

۱

عاقل آن باشد که او با مشعله‌ست

او دلیل و پیشوای قافله‌ست

۲

پیرو نور خودست آن پیش‌رو

تابع خویشست آن بی‌خویش‌رو

۳

مؤمن خویشست و ایمان آورید

هم بدان نوری که جانش زو چرید

۴

دیگری که نیم‌عاقل آمد او

عاقلی را دیدهٔ خود داند او

۵

دست در وی زد چو کور اندر دلیل

تا بدو بینا شد و چست و جلیل

۶

وآن خری کز عقل جوسنگی نداشت

خود نبودش عقل و عاقل را گذاشت

۷

ره نداند نه کثیر و نه قلیل

ننگش آید آمدن خلف دلیل

۸

می‌رود اندر بیابان دراز

گاه لنگان آیس و گاهی بتاز

۹

شمع نه تا پیشوای خود کند

نیم شمعی نه که نوری کد کند

۱۰

نیست عقلش تا دم زنده زند

نیم‌عقلی نه که خود مرده کند

۱۱

مردهٔ آن عاقل آید او تمام

تا برآید از نشیب خود به بام

۱۲

عقل کامل نیست خود را مرده کن

در پناه عاقلی زنده‌سخن

۱۳

زنده نی تا همدم عیسی بود

مرده نی تا دمگه عیسی شود

۱۴

جان کورش گام هر سو می‌نهد

عاقبت نجهد ولی بر می‌جهد

تصاویر و صوت

مثنوی نسخهٔ قونیه، کاتب محمد بن عبدالله القونوی، پایان کتابت ۶۷۷ ه.ق » تصویر 383
دوره کامل مثنوی معنوی (به انضمام چهار فهرست اعلام، اسامی رجال و نساء، امکنه و قبایل، کتب، آیات قرآن و فهرست قصص و حکایات) از روی نسخه طبع ۱۹۲۵ - ۱۹۳۳ م در لیدن از بلاد هلاند به کوشش رینولد الین نیکلسون - جلال الدین مولوی محمد بن محمد بن الحسین البلخی ثم الرومی - تصویر ۷۴۳

نظرات

user_image
تاوتک
۱۳۹۲/۱۰/۱۶ - ۱۸:۰۴:۴۳
با پوزش استاد این حاشیه برای بخش 83 نوشته شده است
user_image
ناشناس
۱۳۹۴/۰۲/۱۷ - ۰۶:۲۰:۳۴
محمدصالح بن محمدباقر قزوینی در کنوزالعرفان و رموزالایقان در تفسیر این شعر گوید:الحق او (عاقل) چون دلیل راه است و مشعل با اوست، پس او نور خود را پیرو و تابع است. چون او در ایمان بر بصیرت صحیح است و نور با اوست، او را مؤمن خویش گفت.در باره نیم عاقل نیز گوید او کسی است که عاقل را به جای چشم خود سازد و در دنبال او رود، بی‌خطر و ضرر.اما امان از غافل! که عاقل است و نه تابع عاقل؛ در کمال ضلالت و خودسری و خودبینی است و گاه باشد که در عِداد ارباب علم و فضل باشند...
user_image
ناشناس
۱۳۹۴/۰۲/۱۷ - ۰۶:۲۴:۰۲
خطایی رخ داد که در این یادداشت صلاح یافت.اما امان از غافل! که نه عاقل است و نه تابع عاقل؛ در کمال ضلالت و خودسری و خودبینی است و گاه باشد که در عِداد ارباب علم و فضل باشند…