مولانا

مولانا

بخش ۸۵ - شخصی به وقت استنجا می‌گفت اللهم ارحنی رائحة الجنه به جای آنک اللهم اجعلنی من التوابین واجعلنی من المتطهرین کی ورد استنجاست و ورد استنجا را به وقت استنشاق می‌گفت عزیزی بشنید و این را طاقت نداشت

۱

آن یکی در وقت استنجا بگفت

که مرا با بوی جنت دار جفت

۲

گفت شخصی خوب ورد آورده‌ای

لیک سوراخ دعا گم کرده‌ای

۳

این دعا چون ورد بینی بود چون

ورد بینی را تو آوردی به کون

۴

رایحهٔ جنت ز بینی یافت حر

رایحهٔ جنت کم آید از دبر

۵

ای تواضع برده پیش ابلهان

وی تکبر برده تو پیش شهان

۶

آن تکبر بر خسان خوبست و چست

هین مرو معکوس عکسش بند تست

۷

از پی سوراخ بینی رست گل

بو وظیفهٔ بینی آمد ای عتل

۸

بوی گل بهر مشامست ای دلیر

جای آن بو نیست این سوراخ زیر

۹

کی ازین جا بوی خلد آید ترا

بو ز موضع جو اگر باید ترا

۱۰

هم‌چنین حب الوطن باشد درست

تو وطن بشناس ای خواجه نخست

۱۱

گفت آن ماهی زیرک ره کنم

دل ز رای و مشورتشان بر کنم

۱۲

نیست وقت مشورت هین راه کن

چون علی تو آه اندر چاه کن

۱۳

محرم آن آه کم‌یابست بس

شب رو و پنهان‌روی کن چون عسس

۱۴

سوی دریا عزم کن زین آب‌گیر

بحر جو و ترک این گرداب گیر

۱۵

سینه را پا ساخت می‌رفت آن حذور

از مقام با خطر تا بحر نور

۱۶

هم‌چو آهو کز پی او سگ بود

می‌دود تا در تنش یک رگ بود

۱۷

خواب خرگوش و سگ اندر پی خطاست

خواب خود در چشم ترسنده کجاست

۱۸

رفت آن ماهی ره دریا گرفت

راه دور و پهنهٔ پهنا گرفت

۱۹

رنجها بسیار دید و عاقبت

رفت آخر سوی امن و عافیت

۲۰

خویشتن افکند در دریای ژرف

که نیابد حد آن را هیچ طرف

۲۱

پس چو صیادان بیاوردند دام

نیم‌عاقل را از آن شد تلخ کام

۲۲

گفت اه من فوت کردم فرصه را

چون نگشتم همره آن رهنما

۲۳

ناگهان رفت او ولیکن چونک رفت

می‌ببایستم شدن در پی بتفت

۲۴

بر گذشته حسرت آوردن خطاست

باز ناید رفته یاد آن هباست

تصاویر و صوت

مثنوی نسخهٔ قونیه، کاتب محمد بن عبدالله القونوی، پایان کتابت ۶۷۷ ه.ق » تصویر 384
مثنوی معنوی ( دفتر سوم و چهارم )  بر اساس آخرین تصحیح نیکلسون و مقابله با نسخهٔ قونیه به کوشش حسن لاهوتی - جلال الدین محمد بن محمد مولوی - تصویر ۳۸۰

نظرات

user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۱۰/۱۶ - ۱۸:۳۱:۲۸
سوراگ یا سوراخ یک تبدیل از گ به خ است که کم یافت می شود در سیاگ هم سیاق شده و باز گویا خود ایرانیان به گرداندن گ های پایانی گرایش داشته اند و این در گویش مردم ایرانی جنوب بیشتر بوده است . سولا و یا سوله و نیز هوله یعنی سوراخ همه ولی هوله با hole یکیست
user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۱۰/۱۶ - ۱۸:۳۲:۴۲
هوله را در لری هنوز برای پارگی مشک به کار می برند . ولی در فرهنگ جلالی هوله در فارسی هم به معنی سوراخ آمده است .
user_image
محسن خ
۱۳۹۳/۰۲/۰۷ - ۰۰:۰۰:۵۹
معنی برخی اصطلاحات دشوار:استنجاء: شستن موضع غائط و بول و سنگ و کلوخ مالیدن بدان جای را گویند.دُبُر: نشیمن گاه، ماتحت، اندام پشتعتل . [ ع ُ ت ُل ل ]: بسیارخوار سرکش خُلد: بهشت . فردوس .حذور. [ ح َ ] سخت پرهیزنده . بسیار حذرکننده . عظیم پرهیزنده .ترسنده
user_image
محمدجدیدی
۱۳۹۴/۱۲/۱۶ - ۰۱:۵۲:۴۴
تمثیل زیبایی ھست و پند آموز
user_image
حسین
۱۳۹۵/۰۹/۱۴ - ۱۲:۵۹:۵۶
جناب حامد رحمانی. شما چه بداهه و چیز غیر آن شعر نگویی سنگین‌تری. نمی‌دانم تا کنون چند نفر همین را به تو گفته‌اند ولی یقین بدان که که همه یاران شفیق بوده‌اند و از این که خود را سوژه‌ی خنده کنی، ناراحت.
user_image
حمید
۱۳۹۵/۱۰/۰۹ - ۱۱:۴۲:۴۴
با سلام ، به نظر بنده در مصرع دوم بیت چهارم بهتر است به جای " کم در " رایحه جنت کم آید از دبر " ، حرف ربط " کی " نوشته شود چون در این مصرع " کم " چندان معنی و موضوعیت پیدا نمی کند . البته نظر اساتید ادب و هنر کشور ثاقب است . اکر من در اشتباه هستم لطفأ با دانش خود مرا از سیر دز این واذی برهانید . با تشکر
user_image
مهدی
۱۳۹۷/۰۳/۰۵ - ۱۹:۰۸:۴۶
در باب مسئله هوله و سولهدر زبان گیلکی به سوراخ (خوله) میگویند
user_image
بهشتی پور
۱۳۹۷/۰۵/۲۵ - ۰۶:۱۵:۰۴
اگرچه درک دقیق منظور هر شعاری از شعری که سرایده کار بسیار مشکل و در مواردی ناممکن به نظر می رسد اما در باره این شعر می توان گفت پیام اصلی آن مذمت کردن تقلید کورکورانه از رفتارها و برنامه های دیگران برای رفع مشکلات خود است . در سطح کلان هم بعضی ها تصور می کنند برنامه ریزی برای توسعه یک کشور الزاما قابل کپی برداری به منظور اجرای آن در کشور مورد نظر است. مولوی در اینجا هوشمندانه تذکر می دهد برای هر تمثیلی باید به جایگاه ، زمان و مکان توجه داشته باشیم . نمی شود از مکانی که برای تخلیه فضولات بدن است انتظار بوی ریحان و گل داشته باشیم
user_image
محمد
۱۳۹۹/۰۷/۱۳ - ۱۸:۱۰:۵۰
یک سوال دارم شخص مصراع دوم در وقت استنجای فرد بیت اول کجا بوده که اینقدر همه چیز را با جزییات دیده و ادامه ماجرا حادث شده
user_image
عباسعلی دادخواه
۱۴۰۳/۰۵/۱۵ - ۱۳:۰۶:۰۹
ارتباط قسمت دعای اشتباه با بحث تکبر که در قسمت دوم شعر بیان شده چیه؟ به نظر من اینطور می رسه که یهویی مبحث شعر عوض شده.