مولانا

مولانا

بخش ۱۱۴ - آمدن شیخ بعد از چندین سال از بیابان به شهر غزنین و زنبیل گردانیدن به اشارت غیبی و تفرقه کردن آنچ جمع آید بر فقرا هر که را جان عز لبیکست نامه بر نامه پیک بر پیکست چنانک روزن خانه باز باشد آفتاب و ماهتاب و باران و نامه و غیره منقطع نباشد

۱

رو به شهر آورد آن فرمان‌پذیر

شهر غزنین گشت از رویش منیر

۲

از فرح خلقی به استقبال رفت

او در آمد از ره دزدیده تفت

۳

جمله اعیان و مهان بر خاستند

قصرها از بهر او آراستند

۴

گفت من از خودنمایی نامدم

جز به خواری و گدایی نامدم

۵

نیستم در عزم قال و قیل من

در به در گردم به کف زنبیل من

۶

بنده فرمانم که امرست از خدا

که گدا باشم گدا باشم گدا

۷

در گدایی لفظ نادر ناورم

جز طریق خس گدایان نسپرم

۸

تا شوم غرقهٔ مذلت من تمام

تا سقطها بشنوم از خاص و عام

۹

امر حق جانست و من آن را تبع

او طمع فرمود ذل من طمع

۱۰

چون طمع خواهد ز من سلطان دین

خاک بر فرق قناعت بعد ازین

۱۱

او مذلت خواست کی عزت تنم

او گدایی خواست کی میری کنم

۱۲

بعد ازین کد و مذلت جان من

بیست عباس‌اند در انبان من

۱۳

شیخ بر می‌گشت زنبیلی به دست

شیء لله خواجه توفیقیت هست

۱۴

برتر از کرسی و عرش اسرار او

شیء لله شیء لله کار او

۱۵

انبیا هر یک همین فن می‌زنند

خلق مفلس کدیه ایشان می‌کنند

۱۶

اقرضوا الله اقرضوا الله می‌زنند

بازگون بر انصروا الله می‌تنند

۱۷

در به در این شیخ می‌آرد نیاز

بر فلک صد در برای شیخ باز

۱۸

که آن گدایی که آن به جد می‌کرد او

بهر یزدان بود نه از بهر گلو

۱۹

ور بکردی نیز از بهر گلو

آن گلو از نور حق دارد غلو

۲۰

در حق او خورد نان و شهد و شیر

به ز چله وز سه روزهٔ صد فقیر

۲۱

نور می‌نوشد مگو نان می‌خورد

لاله می‌کارد به صورت می‌چرد

۲۲

چون شراری کو خورد روغن ز شمع

نور افزاید ز خوردش بهر جمع

۲۳

نان‌خوری را گفت حق لاتسرفوا

نور خوردن را نگفتست اکتفوا

۲۴

آن گلوی ابتلا بد وین گلو

فارغ از اسراف و آمن از غلو

۲۵

امر و فرمان بود نه حرص و طمع

آن چنان جان حرص را نبود تبع

۲۶

گر بگوید کیمیا مس را بده

تو به من خود را طمع نبود فره

۲۷

گنجهای خاک تا هفتم طبق

عرضه کرده بود پیش شیخ حق

۲۸

شیخ گفتا خالقا من عاشقم

گر بجویم غیر تو من فاسقم

۲۹

هشت جنت گر در آرم در نظر

ور کنم خدمت من از خوف سقر

۳۰

مومنی باشم سلامت‌جوی من

زانک این هر دو بود حظ بدن

۳۱

عاشقی کز عشق یزدان خورد قوت

صد بدن پیشش نیرزد تره‌توت

۳۲

وین بدن که دارد آن شیخ فطن

چیز دگر گشت کم خوانش بدن

۳۳

عاشق عشق خدا وانگاه مزد

جبرئیل مؤتمن وانگاه دزد

۳۴

عاشق آن لیلی کور و کبود

ملک عالم پیش او یک تره بود

۳۵

پیش او یکسان شده بد خاک و زر

زر چه باشد که نبد جان را خطر

۳۶

شیر و گرگ و دد ازو واقف شده

هم‌چو خویشان گرد او گرد آمده

۳۷

کین شدست از خوی حیوان پاک پاک

پر ز عشق و لحم و شحمش زهرناک

۳۸

زهر دد باشد شکرریز خرد

زانک نیک نیک باشد ضد بد

۳۹

لحم عاشق را نیارد خورد دد

عشق معروفست پیش نیک و بد

۴۰

ور خورد خود فی‌المثل دام و ددش

گوشت عاشق زهر گردد بکشدش

۴۱

هر چه جز عشقست شد ماکول عشق

دو جهان یک دانه پیش نول عشق

۴۲

دانه‌ای مر مرغ را هرگز خورد

کاهدان مر اسپ را هرگز چرد

۴۳

بندگی کن تا شوی عاشق لعل

بندگی کسبیست آید در عمل

۴۴

بنده آزادی طمع دارد ز جد

عاشق آزادی نخواهد تا ابد

۴۵

بنده دایم خلعت و ادرارجوست

خلعت عاشق همه دیدار دوست

۴۶

در نگنجد عشق در گفت و شنید

عشق دریاییست قعرش ناپدید

۴۷

قطره‌های بحر را نتوان شمرد

هفت دریا پیش آن بحرست خرد

۴۸

این سخن پایان ندارد ای فلان

باز رو در قصهٔ شیخ زمان

تصاویر و صوت

مثنوی نسخهٔ قونیه، کاتب محمد بن عبدالله القونوی، پایان کتابت ۶۷۷ ه.ق » تصویر 498
مثنوی معنوی ـ ج ۴ و ۵ و ۶ (براساس نسخه قونیه) به تصحیح عبدالکریم سروش - مولانا جلال الدین محمد بلخی (مولوی) - تصویر ۳۳۷
دوره کامل مثنوی معنوی (به انضمام چهار فهرست اعلام، اسامی رجال و نساء، امکنه و قبایل، کتب، آیات قرآن و فهرست قصص و حکایات) از روی نسخه طبع ۱۹۲۵ - ۱۹۳۳ م در لیدن از بلاد هلاند به کوشش رینولد الین نیکلسون - جلال الدین مولوی محمد بن محمد بن الحسین البلخی ثم الرومی - تصویر ۹۶۸

نظرات

user_image
mohsen maesumi
۱۳۹۲/۰۹/۰۶ - ۱۰:۰۴:۰۱
یک قسمت از تیتر یک بیت شعر است بدین مضمون: هر کرا جان عز لبیکست نامه بر نامه پیک بر پیک است
user_image
نادر..
۱۳۹۵/۱۲/۰۶ - ۱۴:۲۰:۵۶
عاشق آزادی نخواهد تا ابد ..
user_image
دکتر صحافیان
۱۳۹۸/۰۷/۰۳ - ۰۲:۲۲:۲۸
ادامه دریافتهای دفتر پنجم مثنوی 15 حکایت شیخ محمد سررزی عارف غزنوی3کان گدایی کآن به جد می کرد اوبهر یزدان بود نه از بهر گلوور کردی نیز از بهر گلوآن گلو از نور حق دارد غلو2704تکدی آن عارف به خاطر خوردن نبود بلکه به امر حق بود.اگر هم در ظاهر از آن می خورد؛باطنش این است که گلوی او آکنده از نور خداوند است.نور می نوشد مگو نان می خورد لاله می کارد، به صورت می چرددر این بیت مولانا جریان خداوند را در عالم مادی و امکان اتصال انسان کامل را به آن توضیح می دهد.اگر انسان کامل به امر حق بخورد ؛نور می خورد و گل می کارد .امر و فرمان بود نه حرص و طمعآن چنان جان حرص را نبود تبعاین خوردن از روی حرص نیست زیرا جان عارف به دنبال حرص نیست. پس اعمال ما تبع جان ما هست.گنج های خاک تا هفتم طبقعرضه کرده بود پیش شیخ حق2712گرچه در ظاهر گدایی می کرد اما پشت پا به گنج های زمین زده بود.بر گرفته ار داستان پیامبر و عرضه گنجهای زمین بر حضرتش. شیخ گفتا:من عاشقمگر بجویم غیر تو من فاسقم2713عاشق حقیقی بی خواسته است .تسلیم است. این حقیقت اسلام است.عاشقی کز عشق یزدان خورد قوتصد بدن پیشش نیرزد تره توت وین بدن که دارد آن شیخ فطنچیز دیگر گشت ،کم خوانش بدنبدن آن عارف هم بر اثر هم جواری روح لطیفش یا بر اثر آگاهی از جریان خداوند در آن (فطن و آگاه حقیقی) تبدیل شده است.شیر و گرگ و دد ازو واقف شده همچو خویشان گرد او گرد آمدهلحم عاشق را نیارد خورد ددعشق ،معروف است پیش نیک و بد2724درندگان نمی توانند گوشت عاشق حقیقی را بخورند .مولانااشاره به مقام معصومین و عارفان تابناک از نور آنها می کند که در تاریخ داستانهایی از دوستی درندگان با آنها آمده است.و همچنین اشاره به دلیل سالم ماندن بدن آنها پس از مرگ.کانال و وبلاگ آرامش و پرواز روحarameshsahafian@