مولانا

مولانا

بخش ۶۰ - تمثیل تلقین شیخ مریدان را و پیغامبر امت را کی ایشان طاقت تلقین حق ندارند و با حق‌الف ندارند چنانک طوطی با صورت آدمی الف ندارد کی ازو تلقین تواند گرفت حق تعالی شیخ را چون آیینه‌ای پیش مرید هم‌چو طوطی دارد و از پس آینه تلقین می‌کند لا تحرک به لسانک ان هو الا وحی یوحی اینست ابتدای مسلهٔ بی‌منتهی چنانک منقار جنبانیدن طوطی اندرون آینه کی خیالش می‌خوانی بی‌اختیار و تصرف اوست عکس خواندن طوطی برونی کی متعلمست نه عکس آن معلم کی پس آینه است و لیکن خواندن طوطی برونی تصرف آن معلم است پس این مثال آمد نه مثل

۱

طوطیی در آینه می‌بیند او

عکس خود را پیش او آورده رو

۲

در پس آیینه آن استا نهان

حرف می‌گوید ادیب خوش‌زبان

۳

طوطیک پنداشته کین گفت پست

گفتن طوطیست که اندر آینه‌ست

۴

پس ز جنس خویش آموزد سخن

بی‌خبر از مکر آن گرگ کهن

۵

از پس آیینه می‌آموزدش

ورنه ناموزد جز از جنس خودش

۶

گفت را آموخت زان مرد هنر

لیک از معنی و سرش بی‌خبر

۷

از بشر بگرفت منطق یک به یک

از بشر جز این چه داند طوطیک

۸

هم‌چنان در آینهٔ جسم ولی

خویش را بیند مردی ممتلی

۹

از پس آیینه عقل کل را

کی ببیند وقت گفت و ماجرا

۱۰

او گمان دارد که می‌گوید بشر

وان اگر سرست و او زان بی‌خبر

۱۱

حرف آموزد ولی سر قدیم

او نداند طوطی است او نی ندیم

۱۲

هم صفیر مرغ آموزند خلق

کین سخن کار دهان افتاد و حلق

۱۳

لیک از معنی مرغان بی‌خبر

جز سلیمان قرانی خوش‌نظر

۱۴

حرف درویشان بسی آموختند

منبر و محفل بدان افروختند

۱۵

یا به جز آن حرفشان روزی نبود

یا در آخر رحمت آمد ره نمود

تصاویر و صوت

مثنوی نسخهٔ قونیه، کاتب محمد بن عبدالله القونوی، پایان کتابت ۶۷۷ ه.ق » تصویر 465
مثنوی معنوی ( دفتر پنجم و ششم )  بر اساس آخرین تصحیح نیکلسون و مقابله با نسخهٔ قونیه به کوشش حسن لاهوتی - جلال الدین محمد بن محمد مولوی - تصویر ۹۵

نظرات

user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۱۰/۳۰ - ۱۹:۱۶:۵۹
منبر عربی نیست حبشی است فارسی اش افراز است .
user_image
Mohsen
۱۳۹۴/۱۰/۰۸ - ۲۳:۵۷:۳۱
بیت چهارم "آموز" درست است یا "آموزد"؟
user_image
Golnar Riahi
۱۳۹۶/۰۸/۰۱ - ۲۳:۴۹:۲۱
بِنَا به متن نیکلسن و همینطور کلایه خاور (اموزد است)
user_image
ثریا کهریزی
۱۴۰۲/۰۹/۲۵ - ۲۲:۴۹:۱۵
در اینجا مولانا به بینهایت زیبایی و در قالب این مثال شعری مسئله ی "تمثیل" و "وحی" و "مثال" و "مثل" را تفسیر و تشریح می نماید.