مولانا

مولانا

بخش ۹۴ - تشبیه کردن قطب کی عارف واصلست در اجری دادن خلق از قوت مغفرت و رحمت بر مراتبی کی حقش الهام دهد و تمثیل به شیر که دد اجری خوار و باقی خوار ویند بر مراتب قرب ایشان بشیر نه قرب مکانی بلک قرب صفتی و تفاصیل این بسیارست والله الهادی

۱

قطب شیر و صید کردن کار او

باقیان این خلق باقی‌خوار او

۲

تا توانی در رضای قطب کوش

تا قوی گردد کند صید وحوش

۳

چون برنجد بی‌نوا مانند خلق

کز کف عقلست جمله رزق حلق

۴

زانک وجد حلق باقی خورد اوست

این نگه دار ار دل تو صیدجوست

۵

او چو عقل و خلق چون اعضا و تن

بستهٔ عقلست تدبیر بدن

۶

ضعف قطب از تن بود از روح نی

ضعف در کشتی بود در نوح نی

۷

قطب آن باشد که گرد خود تند

گردش افلاک گرد او بود

۸

یاریی ده در مرمهٔ کشتی‌اش

گر غلام خاص و بنده گشتی‌اش

۹

یاریت در تو فزاید نه اندرو

گفت حق ان تنصروا الله تنصروا

۱۰

هم‌چو روبه صید گیر و کن فدیش

تا عوض گیری هزاران صید بیش

۱۱

روبهانه باشد آن صید مرید

مرده گیرد صید کفتار مرید

۱۲

مرده پیش او کشی زنده شود

چرک در پالیز روینده شود

۱۳

گفت روبه شیر را خدمت کنم

حیله‌ها سازم ز عقلش بر کنم

۱۴

حیله و افسونگری کار منست

کار من دستان و از ره بردنست

۱۵

از سر که جانب جو می‌شتافت

آن خر مسکین لاغر را بیافت

۱۶

پس سلام گرم کرد و پیش رفت

پیش آن ساده دل درویش رفت

۱۷

گفت چونی اندرین صحرای خشک

در میان سنگ لاخ و جای خشک

۱۸

گفت خر گر در غمم گر در ارم

قسمتم حق کرد من زان شاکرم

۱۹

شکر گویم دوست را در خیر و شر

زانک هست اندر قضا از بد بتر

۲۰

چونک قسام اوست کفر آمد گله

صبر باید صبر مفتاح الصله

۲۱

غیر حق جمله عدواند اوست دوست

با عدو از دوست شکوت کی نکوست

۲۲

تا دهد دوغم نخواهم انگبین

زانک هر نعمت غمی دارد قرین

تصاویر و صوت

مثنوی نسخهٔ قونیه، کاتب محمد بن عبدالله القونوی، پایان کتابت ۶۷۷ ه.ق » تصویر 489
مثنوی معنوی ـ ج ۴ و ۵ و ۶ (براساس نسخه قونیه) به تصحیح عبدالکریم سروش - مولانا جلال الدین محمد بلخی (مولوی) - تصویر ۳۲۱
دوره کامل مثنوی معنوی (به انضمام چهار فهرست اعلام، اسامی رجال و نساء، امکنه و قبایل، کتب، آیات قرآن و فهرست قصص و حکایات) از روی نسخه طبع ۱۹۲۵ - ۱۹۳۳ م در لیدن از بلاد هلاند به کوشش رینولد الین نیکلسون - جلال الدین مولوی محمد بن محمد بن الحسین البلخی ثم الرومی - تصویر ۹۴۹
مثنوی معنوی ( دفتر پنجم و ششم )  بر اساس آخرین تصحیح نیکلسون و مقابله با نسخهٔ قونیه به کوشش حسن لاهوتی - جلال الدین محمد بن محمد مولوی - تصویر ۱۴۱

نظرات

user_image
ناشناس
۱۳۹۳/۰۴/۳۰ - ۰۸:۰۱:۲۱
در تیتر " تمثیل به شیر " خوانا تر است
user_image
سید حبیب
۱۳۹۵/۰۹/۱۲ - ۱۹:۲۰:۵۲
با سلام.بهتر نیست شیر باشیم..
user_image
مهدی
۱۳۹۹/۰۲/۱۳ - ۰۱:۰۷:۳۴
با سلام. این حقیر به عرض میرساند اکثرا در ابیات حضرت مولانا ، چرک به معنای سرگین و فضله حیوانات یا همان کود حیوانی استفاده شده است. " چرک در پالیز روینده بود" یعنی این کود و سرگین گاو و گوسفند که در خانه یا در خیابان و سطح شهر بسیار مشمیز کننده است ولی در باغ و بستان ، حیات بخش بوده و برای دانه و گل حکم غذا را دارد.