مولانا

مولانا

بخش ۱۳۹ - وصیت کردن آن شخص کی بعد از من او برد مال مرا از سه فرزند من کی کاهل‌ترست

۱

آن یکی شخصی به وقت مرگ خویش

گفته بود اندر وصیت پیش‌پیش

۲

سه پسر بودش چو سه سرو روان

وقف ایشان کرده او جان و روان

۳

گفت هرچه در کفم کاله و زرست

او برد زین هر سه کو کاهل‌ترست

۴

گفت با قاضی و پس اندرز کرد

بعد از آن جام شراب مرگ خورد

۵

گفته فرزندان به قاضی کای کریم

نگذریم از حکم او ما سه یتیم

۶

ما چو اسمعیل ز ابراهیم خود

سرنپیچیم ارچه قربان می‌کند

۷

گفت قاضی هر یکی با عاقلیش

تا بگوید قصه‌ای از کاهلیش

۸

تا ببینم کاهلی هر یکی

تا بدانم حال هر یک بی‌شکی

۹

عارفان از دو جهان کاهل‌ترند

زانک بی شد یار خرمن می‌برند

۱۰

کاهلی را کرده‌اند ایشان سند

کار ایشان را چو یزدان می‌کند

۱۱

کار یزدان را نمی‌بینند عام

می‌نیاسایند از کد صبح و شام

۱۲

هین ز حد کاهلی گویید باز

تا بدانم حد آن از کشف راز

۱۳

بی‌گمان که هر زبان پردهٔ دلست

چون بجنبد پرده سرها واصلست

۱۴

پردهٔ کوچک چو یک شرحه کباب

می‌بپوشد صورت صد آفتاب

۱۵

گر بیان نطق کاذب نیز هست

لیک بوی از صدق و کذبش مخبرست

۱۶

آن نسیمی که بیایدت از چمن

هست پیدا از سموم گولخن

۱۷

بوی صدق و بوی کذب گول‌گیر

هست پیدا در نفس چون مشک و سیر

۱۸

گر ندانی یار را از ده‌دله

از مشام فاسد خود کن گله

۱۹

بانگ حیزان و شجاعان دلیر

هست پیدا چون فن روباه و شیر

۲۰

یا زبان هم‌چون سر دیگست راست

چون بجنبد تو بدانی چه اباست

۲۱

از بخار آن بداند تیزهش

دیگ شیرینی ز سکباج ترش

۲۲

دست بر دیگ نوی چون زد فتی

وقت بخریدن بدید اشکسته را

۲۳

گفت دانم مرد را در حین ز پوز

ور نگوید دانمش اندر سه روز

۲۴

وآن دگر گفت ار بگوید دانمش

ور نگوید در سخن پیچانمش

۲۵

گفت اگر این مکر بشنیده بود

لب ببندد در خموشی در رود

تصاویر و صوت

مثنوی نسخهٔ قونیه، کاتب محمد بن عبدالله القونوی، پایان کتابت ۶۷۷ ه.ق » تصویر 656
دوره کامل مثنوی معنوی (به انضمام چهار فهرست اعلام، اسامی رجال و نساء، امکنه و قبایل، کتب، آیات قرآن و فهرست قصص و حکایات) از روی نسخه طبع ۱۹۲۵ - ۱۹۳۳ م در لیدن از بلاد هلاند به کوشش رینولد الین نیکلسون - جلال الدین مولوی محمد بن محمد بن الحسین البلخی ثم الرومی - تصویر ۱۲۸۹

نظرات

user_image
مهدی کاظمی
۱۳۹۷/۱۱/۱۰ - ۰۹:۴۵:۴۴
بی عملی در فرهنگ سالکانه، غیر از بی عملی در فرهنگ عامه است. در آنجا معنایی مذموم دارد و به مفهوم تنبلی و وارفتگی است. اما در اینجا، غایتی در سلوک است. و سخت ترین کار در جهان، ساکن شدن در بی عملی است. کاری سخت تر از آن نمی شناسم. هر کسی مرد راهش نیست. مگر ذهن می گذارد که لحظه ای بی عمل باشی؟! مگر احساسات و عواطف می گذارند که دمی در بی عملی ساکن شوی؟! مگر خواهش و آرزو اجازه می دهند که آنی در بی عملی بسر بری؟!... بی عملی، تسلیم محض است به جریان ناب حیات. یک پذیرش تام است بی خوف و اندوه. فرزانه ای که بدین مقام نائل گردد، سرشار از عمل آسمانی است. زیرا از این پس، این هستی است که از مجرایِ خالیِ او دست اندر کار عمل ناب می شودم.ر