مولانا

مولانا

غزل شمارهٔ ۱۴۰۰

۱

تیز دوم تیز دوم تا به سواران برسم

نیست شوم نیست شوم تا بر جانان برسم

۲

خوش شده‌ام خوش شده‌ام پاره آتش شده‌ام

خانه بسوزم بروم تا به بیابان برسم

۳

خاک شوم خاک شوم تا ز تو سرسبز شوم

آب شوم سجده کنان تا به گلستان برسم

۴

چونک فتادم ز فلک ذره صفت لرزانم

ایمن و بی‌لرز شوم چونک به پایان برسم

۵

چرخ بود جای شرف خاک بود جای تلف

باز رهم زین دو خطر چون بر سلطان برسم

۶

عالم این خاک و هوا گوهر کفر است و فنا

در دل کفر آمده‌ام تا که به ایمان برسم

۷

آن شه موزون جهان عاشق موزون طلبد

شد رخ من سکه زر تا که به میزان برسم

۸

رحمت حق آب بود جز که به پستی نرود

خاکی و مرحوم شوم تا بر رحمان برسم

۹

هیچ طبیبی ندهد بی‌مرضی حب و دوا

من همگی درد شوم تا که به درمان برسم

تصاویر و صوت

کلیات شمس یا دیوان کبیر با تصحیحات و حواشی بدیع‌الزمان فروزانفر » تصویر 726
کلیات شمس تبریزی انتشارات امیرکبیر، تهران، ۱۳۷۶ » تصویر 532
زهرا بهمنی :
عندلیب :
فاطمه زندی :
نازنین بازیان :

نظرات

user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۰۷/۲۲ - ۱۹:۱۴:۴۱
درست و فاش برای اموزاندن دیگران این شعر سروده شده است .
user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۰۷/۲۳ - ۰۳:۲۵:۳۷
من در واقع فرق بین اندو را می دانم ولی این iPad نامرد نمی داند !
user_image
سعید
۱۳۹۵/۰۲/۱۳ - ۲۳:۴۵:۳۶
چرا در مصرع دوم بیت چهارم با اینکه از نظر وزنی مناسبتر بوده از "چونکه" استفاده نشده؟
user_image
نادر..
۱۳۹۶/۱۱/۱۲ - ۲۳:۴۷:۲۰
آن شه موزون جهان عاشق موزون طلبد..
user_image
همایون
۱۳۹۷/۰۲/۰۴ - ۱۹:۲۲:۲۸
مطلع غزل و بیت دوم بطور تصادفی با این اصل علمی‌ جور است که اگر سرعت زیاد شود ماده نیست می‌‌گردد و به انرژی تبدیل می‌‌شود و تنها نور است که بیشترین سرعت را می‌‌تواند داشته باشد که در اینجا از پاره آتش استفاده شده است در حقیقت تفکر عرفانی جلال دین که راه کل نگری است از راهی‌ دیگر با تفکر علمی‌ که جزی نگر است همسو و هماهنگ است به یاد دوست بسیار ارزنده و عارف و دانشمند دکتر نادر خلیلی می‌‌افتم که این بیت را بسیار دوست می‌‌داشت خاک شوم خاک شوم تا ز تو سرسبز شوم - آب شوم سجده کنان تا به گلستان برسمطرح ایشان در یک چالشی که ناسا برای مدل خانه سازی در کره ماه ترتیب داده بود برنده شد و مرکز cal earth را بنیاد نهادcalearth.org و وقتی جشن مفصلی در هشتصدمین زادروز جلال دین داشتیم در ورودی آن این بیت را نصب کرده بود و عقیده داشت که من با الهام از این بیت و استفاده از تکنیک معماری اشکانیان به این طرح رسیدم و در سخنرانی خود نیز می‌‌گفت که : کاملی گر خاک گیرد زر شود - ناقص ار زر برد خاکستر شود
user_image
حکیم ابیانه
۱۳۹۷/۰۷/۰۷ - ۰۲:۱۱:۰۹
با سلام خدمت همایون خان و بقیه دوستداران فرهنگ و ادب ایران. چرا گفته اید بطور تصادفی این شعر حضرت مولانا با اصلی در فیزیک انطباق یافته است؟بنظر بنده عرفا در اشراق خود به حقایقی توجهشان جلب شده است که با گسترش محدودی که در علوم آن زمان وجود داشت شاید توضیح و تفسیر آن مشاهدات برای آنان امری ناممکن بوده است و باز بنظر بنده این مشاهدات برای آنها در برابر آنچه اصل بوده است اهمیت چندانی نداشته است. فلذا در قالب اشعارشان گاهی به شرح دیده هایشان پرداخته اند. در بسیاری از اشعار عرفای ما چنین مواردی یافت میشود که دانشمندان این روزگار در چگونگی انطباق مفهوم آن اشعار با یافته های علوم جدید حیران مانده اند و بهمین دلیل شاید از اصطلاح تصادفی استفاده کرده و میکنند تا به شکلی بگویند آنها به چنین مفاهیمی دست رسی نداشته اند و اگر انطباقی وجود دارد از سر تصادف بوده است...
user_image
همایون
۱۳۹۷/۰۸/۲۲ - ۱۹:۵۴:۰۹
با سپاس از حکیم عزیز با توضیح بسیار با ارزش، آنچه می‌‌توان افزود این است که تصادف در امور روزمره، بی‌ ارزش و گاه منفی قلمداد می‌‌گردد ولی در عرفان و قلمرو رازورزی بسیار با ارزش است همانگونه که در زندگی‌ معمولی‌ و تجربی قانون حاکم است و استثنا‌ها از موارد کم اهمیت ا‌ند ولی در عرفان استثنا‌ها ا‌ند که ارزش‌ها را با خود می‌‌آورند و دیگر اینکه معنی‌‌های عرفانی نیازمند مصادیق تجربی نیستند آنگونه که تئوری‌های علمی‌ هستند بلکه درستی خود را از حسی درونی می‌‌گیرند مثالی از زندگی‌ انسان، حس درونی ستایش در انسان است که با ستایش نور آغاز می‌‌گردد و سپس ستایش باران و همین طور تا ستایش بزرگی در وجود انسان گسترش می‌‌یابد و اینگونه معنی‌ بزرگی پدید می‌‌آید که نیازمند هیچ تصدیق علمی‌ و ریاضی نیست چرا که بزرگی در علم را تعداد صفر‌های زیاد در جلو یک عدد مشخص می‌‌کند که هرگز نمی تواند مصداقی بر معنی‌ بزرگی نزد انسان باشداین غزل در حقیقت بزرگی نویی و فراخی میدان سخن را می‌‌رساند که در برابر آن، دانش و اندوخته ما بسیار ناچیز است و کسی‌ که به دانش خود گره خورده است مانند پیاده‌ای است که صحرایی بی‌ پایان را در می‌‌نوردد و کوله‌ای سنگین را نیز حمل می‌‌کند که همان اعتبار‌ها و ارزش‌ها و دیگر دست آورد هاستدر حالیکه این پهنه نیازمند اسبی سرکش و سواری چابک است، و این غزل راه و رسم گذار در آن را توصیف می‌‌کنددر جایی‌ دیگر می‌‌گوید تمام ذرات وقتی‌ پا به هستی‌ می‌‌گذارند لرزانند این از مبانی فیزیک کوانتوم است که ذرات بی‌ قرارند و حالتی میان موج و ذره ا‌ند ولی این قابلیت ویژه انسان است که پایانی بر این لرزنده بودن را در درون خود حس می‌‌کند و حساب خود را از آن یکسره جدا می‌‌سازد چون حسی گلستانه در درون خود دارد که خزان را به آنجا راهی‌ نیست و حسی موزونی در انسان هست که در هیچ پدیده‌ای دیگر در هستی‌ یافت نمی شود
user_image
جواد
۱۳۹۸/۱۰/۰۶ - ۰۱:۲۸:۴۰
سلام بر همه دوستان لطف میکنید تفسیرهای از این غزل ها عرض کنید با تشکر
user_image
نازنین جمشیدیان
۱۳۹۸/۱۰/۰۷ - ۰۷:۰۷:۲۳
چه نکات عجیب و بکری در این غزل هست ... چرخ بود جای شرف خاک بود جای تلف که هر دو ویرانی ست باید از هر دو رد شد تا بر سلطان رسید ... من همگی درد شوم .... به امید رسیدن درمان ... چقدر زیباست ...
user_image
امیر
۱۳۹۸/۱۰/۰۷ - ۲۱:۰۰:۴۲
درود به همگیدر مورد برخی تفاسیر علمی از شعر مذکور باید متذکر شوم بعنوان یه تحصیل کرده فیزیک از بیت دوم استدلالی بابت هیچ اصل فیزیکی نمیتوان استخراج نمود هیچ ماده ای با افزایش سرعت تبدیل به نور نمیشود تنها فتون (نور) قابلیت سرعت نور یا تقریبان 300000 هزار کلیومتر در ثانیه دارد چون جرم در معنی علمیش صفر استتمام اجرام مادی از خود طیفی از نور ساطع میکنند بنابرین ماده بخودی خود در طیفی خاص نورانیستاصول علمی میبایست یا با شواهد و ازمایش یا با قواعد ریاضی و فیزیک ثابت شنوند در غیر این صورت فاقد هر گونه ارزش علمی هستند از این شعر میتوان برداشتهای گوناگون نمود زیرا سرشار از ایهام تشبیاهت و غیرست
user_image
میلاد
۱۳۹۸/۱۰/۰۸ - ۲۲:۴۷:۴۴
محسن چاوشی خیلی زیبا میتواند شعرهای کلاسیک را با آهنگ های امروزی در هم آمیزد.جای افتخار کردن دارد._آلبوم "قمارباز"_محسن چاوشی
user_image
وحید اسدیان فعلی
۱۳۹۹/۰۳/۰۶ - ۱۶:۵۸:۰۸
در اثری به نام دیوان شمس و باخ،به آهنگسازی جناب داوود آزاد هم این غزل استفاده شده.مربوط به اواسط دهه هشتاد هست.کاری بسیار شنیدنی و زیبا.پیشنهاد میدم دوستان بشنون
user_image
رضا از کرمان
۱۴۰۰/۰۸/۳۰ - ۰۴:۳۶:۴۹
با سلام          دوستان گرانقدر  در مورد بیت پنجم این غزل  شور انگیز اگر توضیح وتفسیری ارایه بفرمایید ممنون میشم  .
user_image
سفید
۱۴۰۱/۰۶/۱۶ - ۲۲:۴۴:۳۷
  ایمن و بی‌لرز شوم چونکه به پایان برسم...  
user_image
مسعود قاضی
۱۴۰۲/۰۶/۱۹ - ۰۳:۰۳:۲۱
اصلا انسان نمیتونه همچین چیزهایی بگه فقط باید از عالم بالا باشی تا این کلماتو بتونی به هم وصل کنی از ایات قران زیباتر