مولانا

مولانا

غزل شمارهٔ ۱۶۰۸

۱

چه کس ام من؟ چه کس ام من؟ که بسی وسوسه‌مند ام

گَه از آن سوی کشند م گَه از این سوی کشند م

۲

زِ کشاکش چو کمان ام به کف ِ گوش‌کشان‌ام

قدَر از بام درافتد چو در ِ خانه ببندم

۳

مگر استاره‌یِ چرخ ام! که ز برجی سوی برجی

به نُحوسی‌ش بگریم به سُعودی‌ش بخندم

۴

به سما و به بروج‌اش، به هبوط و به عروج‌اش

نفسی هم‌تک ِ باد م نفسی من هَلَپَند ام

۵

نفَسی آتش ِ سوزان، نفَسی سیل ِ گریزان

ز چه اصل ام؟ ز چه فصل ام؟ به چه بازار خرند م

۶

نفسی فوق ِ طباق ام، نفسی شام و عراق ام

نفسی غرق ِ فراق ام نفسی راز ِ تو رَندم

۷

نفسی هم‌ره ِ ماه ام، نفسی مست ِ اله ام

نفسی یوسف ِ چاه ام نفسی جمله گزند م

۸

نفسی ره‌زن و غول ام، نفسی تند و ملول ام

نفسی ز این دو برون ام؛ که بر آن بام ِ بلند ام

۹

بزن ای مطرب ِ قانون هوس ِ لیلی و مجنون!

که من از سلسله جَستم؛ وَتَد ِ هوش بِکَندم

۱۰

به خدا که نگریزی! قدح ِ مِهر، نریزی!

چه شود ای شَه ِ خوبان که کنی گوش به پند م

۱۱

هله! ای اوّل و آخر! بده آن باده‌یِ فاخر!

که شد این بزم منوّر به تو ای عشق ِ پسند م

۱۲

بده آن باده‌یِ جانی زِ خرابات ِ معانی

که بدان ارزد چاکر که از آن باده دهند م

۱۳

بپَران ناطق ِ جان را تو از این منطق ِ رسمی

که نمی‌یابد میدان ِ بگو حرف ِ سمند م

تصاویر و صوت

کلیات شمس یا دیوان کبیر با تصحیحات و حواشی بدیع‌الزمان فروزانفر » تصویر 837
کلیات شمس تبریزی انتشارات امیرکبیر، تهران، ۱۳۷۶ » تصویر 600
هانیه سلیمی :
محسن لیله‌کوهی :
عندلیب :
فاطمه زندی :

نظرات

user_image
علی تختی پور
۱۳۹۲/۰۲/۱۶ - ۱۳:۰۴:۴۰
با سلاماز این شعر در متن آواز تیتراژ فیلم "آخرین گناه" با بازی زیبای حمیدرضا پگاه و استاد جمشید مشایخی، استفاده شده است.
user_image
بهنام
۱۳۹۳/۰۳/۰۹ - ۰۱:۳۵:۱۰
سلام...لطفا به آخرین باز خوانی این شعر از گروه اکباتان گوش کنید :پیوند به وبگاه بیرونی
user_image
بی‌لب
۱۳۹۳/۰۵/۲۰ - ۰۷:۰۳:۴۹
در کنسرت «چرا رفتی» با صدای همایون شجریان و آهنگسازی تهمورس پورناظری ، این شعر به صورت آواز در اولین قطعه اجرا شد.
user_image
آیسا
۱۳۹۴/۰۱/۰۶ - ۰۵:۱۰:۲۶
سلام و خسته نباشیدممنون میشم معنای این شعر زیبا رو هم بگذارید
user_image
سهیلا
۱۳۹۴/۱۱/۱۴ - ۲۱:۵۱:۳۱
لطفا معنی این غزل زیبا رو بگذارید ممنونم از همه فرهیختگان
user_image
هانیه سلیمی
۱۳۹۷/۰۴/۰۹ - ۰۵:۲۵:۵۹
در مورد خوانش مصرع آخر" که نمی‌یابد میدان بگو حرف سمندم" در گزیده غزلیات شمس استاد کدکنی به این شکل آمده: " به گَو ِ حرف، سمندم" یعنی سمند سخن من به گَو= گودالِ حرف ، میدان نمی یابد.در خوانش آقای پرویز شهبازی به این شکل اجرا شده: " به گُوِ حرفِ سمندم" یعنی منطق جان، با سخن گفتن و این کلام سرکش من که مانند سمند میتازد، میدان نمی یابد.
user_image
شکر
۱۳۹۷/۰۵/۲۱ - ۱۳:۳۶:۰۳
پرسش من کی هستم پایه شروع سفر اشراق است .پرسش چه کسم من ؟ من کی هستم ؟ در راستای فرمان خودت را بشناس اتفاق می افتد.انواع من ها و خود های آلوده به نفس انسان را احاطه کرده و زیر بنای تمام رنج انسان در این هستی است .رهایی از من های کاذب و مجازی که بوسیله جامعه و خود انسان تعریف میگردد.بخش خاکی ما مملو از من ها و شخصیت های اعتباری است که هر خصوصیت به تناسب شرایط پیرامون بروز میکند و چند شخصیتی و گم گشتگی در میان من های گوناگون وبال گردن انسان میشود .با دریافت عرفا انسان از دو بخش خاکی و آسمانی و به عبارتی جسم و جان ساخته شده است .بخش جسم دایم آلوده به نفس و به عبارتی من های متعدد است .بخش آسمانی یا جان مبرا از هر فساد و جاودانی است .عارف با پرسش چه کس ام من به دنبال درک بخش جان خویش است .حال :بیت نخست .پ:من چه کسی هستم که دایم دچار وسوسه بوده و هر لحظه ای در زحمت کشیده شدن به این سو و آن سو بوده و آرامش ندارم بیت دو :از بس من های من تحت فشار و کشش دنیای خاکی است مانند کمان در دست فشار کمان کش فرم خمیده و در تنش دارم . که اگر تشت آبرو ی شخصیت کاذب من در خطر افتادن از بام است .بیت سه :گویی همچون ستارگان که گرفتار سعد ( سعودیش ) و نحس ( نحوسیش )هستند من های ذهنی ام دستخوش حوادث اند و به آرامش نمیرسم .خلاصه اینکه :تا گرفتار نفس و من های ذهنی و مجازی هستم دایم در کشاکش دهر تحت فشار بوده و باران عشق بر من نمیبارد .در پایان عارف برای نجات ازین عم و اندوه طلب باده جان میکند که درین باده معانی و معارف و شعور و خرد الهی است و چاکر که شامل همه انسان هاست ارزش این را دارند که از آن باده بنوشند و به خرد ناب برسند .
user_image
نوید
۱۳۹۸/۰۳/۱۳ - ۱۹:۲۰:۵۹
معنی قدر در بیت دوم و اصطلاح "قدر از بام درافتد" چیه؟
user_image
حجت الله ماله میر
۱۳۹۸/۰۴/۰۲ - ۰۷:۱۵:۴۸
با سپاس از دوست گرامی( شکر )که متن بسیار زیبا و با ارزشی را نوشته است آیا میتوانیم شعر را در خود ببینیم زیرا کلمات اشاره به چیزی مشترک در ما میکند و مولانا میخواهد ما را متوجه آن کند آیا میتوانیم وسوسه را در خود ببینیم تمناهای لحظه به لحظه که نفس به وسیله سخنگوی درون سر ما مدام بما القا میکند اگر ببینیم همه شعر ناگهان برایمان معنی میشود میبینیم کشمکشهای خود را ک فکرهای متضاد برایمان ایجاد میکند که در شعر بصورت نفسی که منظور لحظه ایست که همراه آن فکر میشویم و هم احساس میشویم میپنداریم من آن هستم
user_image
هادی
۱۳۹۸/۰۴/۳۰ - ۱۳:۱۲:۴۷
دو سوال مولوی:مولوی اساسا دو نوع سوال از خود میپرسد و در تمام عمر خود در تکاپو برای رسیدن به
پاسخی برای این دو سوال است. 1- ز کجا آمده ام, امدنم بهر چه بود؟ یه کجا میبری اخر، ننمایی وطنم2-چه کسم من چه کسم من که بسی وسوسه مندم. گه از این سوی کشندم که از آن سوی کشندم. نفسی آتش سوزان نفسی سیل گریزانز چه اصلم ز چه فصلم به چه بازار خرندمنفسی همره ماهم نفسی مست الهمنفسی یوسف چاهم نفسی جمله گزندمنفسی رهزن و غولم نفسی تند و ملولمنفسی زین دو برونم که بر آن بام بلندمسوال دوم اساسا یک سوال اگزیستانسیالیستی بوده و مربوط به بشر مدرن است. میلها و باورها (گاهی متضاد هم) در دو سوی یک طناب انسان را به هر سو میکشند. و این میشود سرچشمه رفتارهای انسان.پ.ن.1: در خواندن مولوی زیاده روی کنید. انسان ساز است. البته به قول حافظ به کوی عشق منه بی‌دلیل راه قدمکه من به خویش نمودم صد اهتمام و نشدپ.ن.2: اروین یالوم میگوید: افسردگی بهایی است که بشر برای شناخت خود میدهد.
user_image
علی
۱۳۹۸/۰۸/۰۶ - ۱۹:۵۷:۱۰
سلام و عرض ادبغزل مکتوب مولانا با صدای این خانم گرامی تقریباً تندرست و صحیح خوانده شد. پشنهادی داشتم چون رفرنس دهی و ارجاع به سایت وزین گنجور تقریباً آمار خوبی داره، انتخاب صداها برای خواندن غزل ها با وسواس بیشتری انجام بشه. غزل آواهایی که تاکنون بر دیوان کبیر شمس استعمال شده اکثراً یا غلط می خوانند یا بسیار دبستانی و ابتدایی و یا غلوآمیز شعر را تلفظ می کنندمتشکرم
user_image
من کیستم
۱۳۹۹/۰۷/۱۸ - ۱۳:۰۷:۲۸
بسمهبرای نسل های من شاید شنیدن قطعاتی از حضرت مولانا و حافظ توی هیپ هاپ و رپ جالب باشه (از این شعر توی این ترک استفاده شده)از یحیی و شور و کاسب : پیوند به وبگاه بیرونی
user_image
من کیستم
۱۳۹۹/۰۷/۱۸ - ۱۳:۵۱:۳۹
هووووحیفم اومد اینو نزارماگر خواستید بیشتر شور بگیرید ...پیوند به وبگاه بیرونی