مولانا

مولانا

غزل شمارهٔ ۲۱۳۳

۱

بیدار شو بیدار شو هین رفت شب بیدار شو

بیزار شو بیزار شو وز خویش هم بیزار شو

۲

در مصر ما یک احمقی نک می‌فروشد یوسفی

باور نمی‌داری مرا اینک سوی بازار شو

۳

بی‌چون تو را بی‌چون کند روی تو را گلگون کند

خار از کفت بیرون کند وآنگه سوی گلزار شو

۴

مشنو تو هر مکر و فسون خون را چرا شویی به خون

همچون قدح شو سرنگون و آن گاه دردی خوار شو

۵

در گردش چوگان او چون گوی شو چون گوی شو

وز بهر نقل کرکسش مردار شو مردار شو

۶

آمد ندای آسمان آمد طبیب عاشقان

خواهی که آید پیش تو بیمار شو بیمار شو

۷

این سینه را چون غار دان خلوتگه آن یار دان

گر یار غاری هین بیا در غار شو در غار شو

۸

تو مرد نیک ساده‌ای زر را به دزدان داده‌ای

خواهی بدانی دزد را طرار شو طرار شو

۹

خاموش وصف بحر و دُرّ، کم گوی در دریای او

خواهی که غواصی کنی دم دار شو دم دار شو

تصاویر و صوت

کلیات شمس یا دیوان کبیر با تصحیحات و حواشی بدیع‌الزمان فروزانفر » تصویر 1197
کلیات شمس تبریزی انتشارات امیرکبیر، تهران، ۱۳۷۶ » تصویر 790
علی اسلامی مذهب :
عندلیب :

نظرات

user_image
مرتضی شمسی زاده
۱۴۰۱/۰۵/۲۲ - ۰۰:۲۱:۱۰
وای خدای من ! این غزل رو چند روز پیش همایون خان شجریان در آهنگی به اسم بیدار شو خوندن. محشر بود آقا محشر. حتما توصیه می کنم گوشش کنید. 
user_image
کاظم (مُحِبّ)
۱۴۰۱/۰۵/۲۶ - ۰۰:۲۴:۵۶
همچون قدح شو سرنگون و آن گاه دُردی خوار شو   تصویر سازی بسیار زیبا از حالت قدح (کاسه) : بخش زیرین قدح که مانند سر انسان است همیشه روی زمین است. خاکسار است. ساجد است. در تواضع و خشوع است. گویی همیشه خود را فانی و معدوم می بیند. ضمن اینکه آن سمتی از قدح که همیشه به سمت بالاست ، محل ریزشِ دُرد (شراب) و آب گواراست . می فرماید: مانند این قدح، معدوم و فانی باش، تا لایق آن شوی که شراب معرفت و می حقیقت در ظرف تو ریخته شود. اگر قدح بالعکس قرار می گرفت ، قابلیت دریافت شراب حقیقت را پیدا نمی کرد. به همین نَسَق ، انسان نیز به میزانی که از نفس خویشتن منقطع شود، لایق شراب معرفت الهی می گردد.    
user_image
فاضل قبادزاده
۱۴۰۱/۰۶/۱۰ - ۰۱:۱۸:۱۵
این شعر عالی است بخصوص به صدای همایون
user_image
امیر علیمرادی
۱۴۰۱/۰۷/۲۷ - ۰۷:۵۳:۴۶
عالی تفسیر کردید لطفا ادامه دهید تا بهره مند شویم   
user_image
سعید نوروزی
۱۴۰۱/۰۸/۲۵ - ۱۶:۵۱:۴۹
سلام ودورد به عزیزان بسیار زیبا بود. تفسیر بنده ازاین بیت به استناد از مصرع قبل اینه که:  همچون قدح هرچی تا الان تو خودت داشتی وجمع کردی رو دور بریز تا از این به بعد دُردی خوار شوی(معرفت ناب دریافت کنی). مشنو تو هرمکر وفسون، خون را چرا شویی به خون(هرچیزی ارزش شنیدن نداره،بدی رو از خودت دور کن،جواب بدی با بدی نیست) 
user_image
شیرو
۱۴۰۱/۱۰/۰۸ - ۲۳:۵۲:۵۶
این تعبیر درسته ولی نه "هرچیزی" چون درد شراب رسوب و ته مانده ی شراب است.
user_image
شیرو
۱۴۰۱/۱۰/۰۹ - ۰۰:۰۶:۰۹
مولوی افکاری قره قاطی داره؛ تعقل درستی ازش نمی بینی؛ که آنارشیسم توصیف داره چون احساسات خودشو در کاربرد بی پروای واژه و دلالت آن بیان میکنه؛ در برخوردهای اجتماعات ممکنه شعری از این دست، واکنش بی دلیل یا از روی حسد به یکی از رقبایش بوده باشه برای مثال اگر طرف با خلاقیت خودش نام مستعاری چون "شیر" گذاشته باشه این تحرکی برای تخالف گویی کرکس شده باشه که اونو پس بزنه که منم!!!
user_image
بزرگمهر
۱۴۰۲/۰۶/۳۱ - ۰۳:۳۳:۳۱
همچون قدح شو سرنگون... اگر قدح بخواهد محتویاتش را خالی کند باید سرنگون شود وسرش(و لبش) را بگذارد زمین و حالت سجده و تسلیم داشته باشد، وتوهم همچون قدح.... دُرد هم بخش نا خالصی از شراب است که اگر در ابتدای کار سالک به دستش رسد امید بخش است. در مورد : خواهی بدانی دزد را  طرار شو... ،  یکی از اصول عرفان مولانا هم جنس شدن است با آنچه که بخواهی بشناسییش ،  از جمله خدا شناسی، زمینه ورود خرد الهی را  (با خالی کردن ذهن از الگوهایی که کهنه هستند) به وجودت  فراهم   کن، و پرد‌های بین خود و خدا  را بِدر و  از شر این پرده‌های ذهنی خلاص کن تا از جنس خدا (هشیاری) شوی.   مردان خدا  پرده پندار  دریدند.    یعنی همه جا غیر خدا هیچ ندیدند
user_image
سفید
۱۴۰۳/۰۱/۱۴ - ۱۴:۲۶:۲۳
  بی‌چون تو را بی‌چون کند...  
user_image
سفید
۱۴۰۳/۰۱/۱۴ - ۱۴:۳۴:۳۲
  این سینه را چون غار دان خلوتگه آن یار دان... . همچون قدح شو سرنگون و آن گاه دردی خوار شو... . خواهی که غواصی کنی دَم دار شو دَم دار شو...  
user_image
دوست شعر
۱۴۰۳/۰۲/۲۰ - ۱۰:۴۶:۳۸
چقدر زیبا مولی به امام زمان اشاره میکنه: آمد ندای آسمان آمد طبیب عاشقان خواهی که آید پیش تو بیمار شو بیمار شو   نکته: یکی از نشانه های حتمی ظهور امام زمان شنیده شدن ندایی از آسمان است که دعوت به امام زمان میکنه که به طور بسیار گسترده این مطلب در روایات آمده و با جستجوی ساده در اینترنت قابل مشاهده است.