مولانا

غزل شمارهٔ ۵۴۲

بی گاه شد بی‌گاه شد خورشید اندر چاه شد

خورشید جان عاشقان در خلوت الله شد

روزیست اندر شب نهان ترکی میان هندوان

هین ترک تازیی بکن کان ترک در خرگاه شد

گر بو بری زان روشنی آتش به خواب اندرزنی

کز شب روی و بندگی زهره حریف ماه شد

گردیم ما آن شب روان اندر پی ما هندوان

زیرا که ما بردیم زر تا پاسبان آگاه شد

ما شب روی آموخته صد پاسبان را سوخته

رخ‌ها چو گل افروخته کان بیذق ما شاه شد

بشکست بازار زمین بازار انجم را ببین

کز انجم و در ثمین آفاق خرمنگاه شد

تا چند از این استور تن کو کاه و جو خواهد ز من

بر چرخ راه کهکشان از بهر او پرکاه شد

استور را اشکال نه رخ بر رخ اقبال نه

اقبال آن جانی که او بی‌مثل و بی‌اشباه شد

تن را بدیدی جان نگر گوهر بدیدی کان نگر

این نادره ایمان نگر کایمان در او گمراه شد

۱۰

معنی همی‌گوید مکن ما را در این دلق کهن

دلق کهن باشد سخن کو سخره افواه شد

۱۱

من گویم ای معنی بیا چون روح در صورت درآ

تا خرقه‌ها و کهنه‌ها از فر جان دیباه شد

۱۲

بس کن رها کن گازری تا نشنود گوش پری

کان روح از کروبیان هم سیر و خلوت خواه شد

کلیات شمس یا دیوان کبیر با تصحیحات و حواشی بدیع‌الزمان فروزانفر » تصویر 366

کلیات شمس تبریزی انتشارات امیرکبیر، تهران، ۱۳۷۶ » تصویر 231

عندلیب :

همایون

۱۳۹۷/۰۳/۰۱ - ۱۷:۲۶:۴۵

این غزل دنباله‌ای است از غزل - شب شد و هنگام خلوتگاه شدخود این غزل جفتی دارد و از غزل‌های دو گانه است و نیز پیش غزلی است بر غزل زیر که این دو گانه را سه گانه می‌‌کندبی گاه شد بی‌گاه شد خورشید اندر چاه شد - خیزید‌ای خوش طالعان وقت طلوع ماه شداینجا شب که دنیای معنی‌ است خلوتگاه الله نیز معرفی‌ می‌‌گرد که آنجا خورشیدی دیگر پیدا می‌‌شود و این خورشید روزانه به چاه فرو می‌‌رود تا آن خورشید که ویژه جان عاشقان است بر آید این گونه آشکار به دو دنیای هستی‌ ظاهری و لمس شدنی و دنیای معنی‌ که با هم چون شب و روز حضور دارند در ادیان و باور‌های دیگر نیامده است بلکه ادیان، دنیای دیگری در اخر زمان را به انتظار نشسته ا‌ند و جلال دین این دو دنیا را چون جان و تن در هم سرشته می‌‌بیند که از یکی‌ باید به دیگری راه جستجلال دین دنیای عاشقان را جدا از دنیای حیوانات می‌‌داند و با جان بخشیدن به معنی‌ آنرا چون روح به جان و کالبد خود در می‌‌آورد به جای آنکه آن را در لباس سخن به پیچد و این کار را شبیه لباس کثیف را شستن و دوباره به تن معنی‌ کردن می‌‌داند در حالیکه معنی‌ از لباس فرشته پوشیدن نیز بیزار است و ارزش آن را جلال دین به خوبی‌ می‌‌شناسد پی‌ بردن به دنیای دیگری از راه معنی‌ شبیه پی‌ بردن علم به ماده تاریک و یا انرژی تاریک است که از راه مدل‌های ریاضی صورت گرفته است زیرا دیدنی و لمس شدنی نیست ولی این تنها یک تمثیل است نه یکسان انگاری زیرا آنها هنوز جزئی از همین دنیای هستی‌ ا‌ند نه دنیای معنی‌

elnaz

۱۳۹۹/۰۷/۰۱ - ۱۴:۴۷:۱۸

این قسمت ک میگ: گر بو بری زان روشنی آتش به خاک اندر زنی گر شب روی و بندگی زهره حرف ماه شد چه معنی میده؟

nabavar

۱۳۹۹/۰۷/۰۲ - ۰۴:۴۹:۲۱

گرامی الناز گر بو بری زان روشنی آتش به خواب اندرزنیکز شب روی و بندگی زهره حریف ماه شدمی گوید: اگر با آن روشنایی آشنا شوی دیگر خواب به چشمان تو نیاید، که ستاره زهره از بس بیدار ماند و نخوابید و با روشنایی خو گرفت، حریف و همپایِ ماه شد