نظامی

نظامی

بخش ۱۲ - در مقام و مرتبت این نامه

۱

من‌که سراینده این نوگلم

باغ ترا نغمه‌سرا بلبلم

۲

در ره عشقت نفسی می‌زنم

بر سر کویت جرسی می‌زنم

۳

عاریت کس نپذیرفته‌ام

آنچه دلم گفت بگو گفته‌ام

۴

شعبدهٔ تازه برانگیختم

هیکلی از قالب نو ریختم

۵

صبح‌دمی چند ادب آموختم

پرده ز سحر سحری دوختم

۶

مایه درویشی و شاهی در او

مخزن اسرار الهی در او

۷

بر شکر او ننشسته مگس

نی مگس او شکر آلود کس

۸

نوح درین بحر سپر بِفکَنَد

خضر درین چشمه سبو بشکند

۹

بر همه شاهان ز پی این جمال

قرعه زدم نام تو آمد به فال

۱۰

نامه دو آمد ز دو ناموس‌گاه

هر دو مسجل به دو بهرام‌شاه

۱۱

آن زری از کان کهن ریخته

وین دری از بحر نو انگیخته

۱۲

آن به‌در آورده ز غزنی علَم

وین زده بر سکهٔ رومی رقم

۱۳

گرچه در آن سکه سخن چون زرست

سکه زر من از آن بهترست

۱۴

گر کم از آن شد بُنِه و بار من

بهتر از آنست خریدار من

۱۵

شیوه غریب است مشو نامجیب

گر بنوازیش نباشد غریب

۱۶

کاین سخن رسته‌تر از نقش باغ

عاریت‌افروز نشد چون چراغ

۱۷

اوست در این ده زده آبادتر

تازه‌تر از چرخ و کهن زادتر

۱۸

رنگ ندارد ز نشانی که هست

راست نیاید به زبانی که هست

۱۹

خوان ترا این دو نواله سخن

دست نکرده‌ست بر او دست‌کن

۲۰

گر نمکش هست‌، بخور نوش باد

ورنه ز یاد تو فراموش باد

۲۱

با فلک آن‌شب که نشینی به خوان

پیش من افکن قدری استخوان

۲۲

کاخر لاف سَگیَّت می‌زنم

دبدبهٔ بندِگیَّت می‌زنم

۲۳

از ملکانی که وفا دیده‌ام

بستن خود بر تو پسندیده‌ام

۲۴

خدمتم آخر به وفایی کشد

هم سر این رشته به جایی کشد

۲۵

گرچه بدین درگه پایندگان

روی نهادند ستایندگان

۲۶

پیش نظامی به حساب ایستند

او دگرست این دگران کیستند

۲۷

من که درین منزل‌شان مانده‌ام

مرحله‌ای پیش‌تَرَک رانده‌ام

۲۸

تیغ ز الماس زبان ساختم

هر که پس آمد سرش انداختم

۲۹

تیغ نظامی که سر‌انداز شد

کند نشد گرچه کهن‌ساز شد

۳۰

گرچه خود این پایهٔ بی‌همسری‌ست

پای مرا هم سر بالاتری‌ست

۳۱

اوج بلند‌ست، در او می‌پرم

باشد کز همت خود برخورم

۳۲

تا مگر از روشنی رای تو

سر نهم آنجا که بود پای تو

۳۳

گَرد تو گیرم که به گردون رَسَم

تا نرسانی تو مرا‌، چون رَسَم‌؟

۳۴

بود بسیجم که در این یک‌دو ماه

تازه کنم عهد زمین‌بوس شاه

۳۵

گرچه درین حلقه که پیوسته‌اند

راه برون آمدنم بسته‌اند

۳۶

پیش تو از بهر فزون آمدن

خواستم از پوست برون آمدن

۳۷

باز چو دیدم همه ره شیر بود

پیش و پسم دشنه و شمشیر بود

۳۸

لیک درین خطهٔ شمشیر بند

بر تو کنم خطبه به بانگ بلند

۳۹

آب سخن بر درت افشانده‌ام

ریگ منم این که به‌جا مانده‌ام

۴۰

ذره صفت پیش تو ای آفتاب

باد دعای سحرم مستجاب

۴۱

گشته دلم بحر گهر ریز تو

گوهر جانم کمر آویز تو

۴۲

تا شب و روزست شبت روز باد

گوهر شاهیت شب‌افروز باد

۴۳

این سریت باد به نیک‌اختری

بهتر باد آن سریت زین سری

تصاویر و صوت

خمسهٔ نظامی به تصحیح حسن وحید دستگردی » تصویر 1375

نظرات

user_image
میر هدایت
۱۳۹۳/۰۷/۰۹ - ۰۹:۵۵:۰۲
در بیت هفتم در چاپ سنگی چنین امده :صبحدمی چند ادب اموخته....که از انچه اینجا ذکر گردیده بسی سلیستر و روانتر است
user_image
بینوا
۱۳۹۴/۱۰/۰۶ - ۰۱:۲۰:۱۰
جناب میرهدایت گرامیعنایت نفرمودید !سخن از شخص است (نظامی)بنابراین صبح رو درست است
user_image
Alireza Taheri
۱۳۹۸/۰۲/۲۶ - ۱۲:۵۰:۳۲
در بیت سوم واژه "از" افتاده، وزن مغشوش شده:عاریت از کس نپذیرفته امنه عاریت کس نپذیرفته ام.
user_image
محسن ، ۲
۱۳۹۸/۰۲/۲۶ - ۱۵:۱۹:۵۴
Alireza جان همان عاریتِ کس نپذیرفته ام صحیح است ، وزن هم همینطورو به همان ماناست که شما آوردید
user_image
مسلم
۱۴۰۰/۰۱/۰۹ - ۰۵:۲۷:۱۲
سلام با دستکاری اشعار و و حذف نام پادشاه و توضیحاتی که در مدح پادشاه کرده و امکان سرچ برای شناخت پادشاه که که بود چه کرده که نظامی خود را سگ او می داند و طلب استخوان می کند جای بسی تعجب است پادشاهی همجنسگرا و ظالم که بدست جوانی که مورد سوءاستفاده و لذت او بود کشته شد ...
user_image
جهن یزداد
۱۴۰۲/۰۶/۲۴ - ۱۴:۱۰:۲۶
پایندگان بچم پایدار
user_image
فرهود
۱۴۰۳/۰۳/۰۲ - ۱۹:۳۲:۰۸
نیم نگاهی به مخزن‌الاسرار نظامی - دکتر الهی قمشه‌ای پیوند به وبگاه رسمی دکتر الهی قمشه‌ای