نظامی

نظامی

بخش ۶ - نعت اول

۱

شمسهٔ نُه مسند هفت‌اختران

ختم رسل خاتم پیغمبران

۲

احمد مرسل که خرد خاک اوست

هر دو جهان بستهٔ فتراک اوست

۳

تازه‌ترین سنبل صحرای ناز

خاصه‌ترین گوهر دریای راز

۴

سنبل او سنبله روز‌تاب

گوهر او لعل‌گر ِ آفتاب

۵

خندهٔ خوش زان نزدی شکرش

تا نبرَد آب صدف گوهرش

۶

گوهر او چون دل سنگی نخَست

سنگ چرا گوهر او را شکست‌؟

۷

کرد جدا سنگ ملامت‌گر‌ش

گوهری از رهگذر گوهرش

۸

یافت فراخی گهر از دُرج تنگ

نیست عجب زادن گوهر ز سنگ

۹

آری از آنجا که دل سنگ بود

خشکی سوداش در آهنگ بود

۱۰

کی شدی این سنگ مفرح گزای

گر نشدی دُر‌شکن و لعل‌سای

۱۱

سیم دیت بود مگر سنگ را‌؟

کامد و خست آن دهن تنگ را‌؟

۱۲

هر گهری کز دهن سنگ خاست

با لبش از جمله دندان بهاست

۱۳

گوهر سنگین که زمین کان اوست

کی دیت گوهر دندان اوست‌؟

۱۴

فتح بدندان دیتش جان‌کنان

از بن دندان شده دندان‌کنان

۱۵

چون دهن از سنگ به خونابه شست

نام کرم کرد به‌خود بر درست

۱۶

از بن دندان سر دندان گرفت

داد به‌شکرانه کم آن گرفت

۱۷

ز‌آرزوی داشته دندان گذاشت

کز دو جهان هیچ به‌دندان نداشت

۱۸

در صف‌ِ ناورد‌گه‌ِ لشکرش

دست علم بود و زبان خنجر‌ش

۱۹

خنجر او ساخته دندان نثار

خوش نبود خنجر دندانه‌دار

۲۰

این‌همه چه؟ تا کرمش بنگرند

خار نهند از گل او برخورند

۲۱

باغ پر از گل‌، سخن خار چیست‌؟

رشته پر از مهره‌، دم مار چیست‌؟

۲۲

با دُم طاووس کم زاغ گیر

با دم بلبل طرف باغ گیر

۲۳

طبع نظامی که بدو چون‌گل است

بر گل او نغزْ نوا بلبل است

تصاویر و صوت

خمسهٔ نظامی به تصحیح حسن وحید دستگردی » تصویر 1368

نظرات

user_image
پژمان
۱۳۹۴/۰۷/۰۲ - ۰۳:۵۵:۲۹
در مورد شمسه نه مسند هفت آسمان
user_image
پژمان
۱۳۹۴/۰۷/۰۲ - ۰۴:۰۳:۲۳
در علم نجوم قدیم کل هستی را نه فلک می دانستند و در ورای آن هفت آسمان وجود داشت و در مرکز این حجم کروی عظیم، فلک شمس وجود دارد و پیامبر در این مجموعه مانند خورشید است و شاعر برای افزایش بار زیبایی معنوی به جای شمس از شمسه استفاده کرده که ظریفدوزی و گلابتون دوزی را به یاد بیاورد. پیامبر چون نقشی زیبا خورشید و مرکز کاینات است.
user_image
درسا
۱۳۹۸/۱۰/۰۲ - ۰۷:۰۱:۰۵
گوهر سنگین که زمین کان اوست ...: هیچ گوهری انقدر ارزش ندارد که دیه دندان شکسته پیامبر باشد. پیامبر دیه مادی نگرفت، بلکه دیه معنوی گرفت که آن دیه پیروزی و فتح مکه بود.
user_image
درسا
۱۳۹۸/۱۰/۰۲ - ۰۷:۱۱:۵۰
از بن دندان سر دندان گرفت: از بن دندان: از صمیم قلبسر چیزی را گرفتن: از خیر آن گذشتن
user_image
میراحمد سعیدی
۱۴۰۱/۰۱/۱۷ - ۰۷:۲۷:۵۱
سلام خدمت همه کسی است که تمام این نعت شریف را تفسیر کند.
user_image
Ayoub Popal
۱۴۰۱/۰۶/۱۱ - ۱۸:۰۹:۱۶
سلام و عرض ادب. معنی و تفسیر این شعر را خیلی ضرورت دارم
user_image
Ayoub Popal
۱۴۰۱/۰۶/۱۱ - ۱۸:۱۰:۲۳
معنی این شعر را میخواستم. اگر عزیزان لطف کنند.