نظامی

نظامی

بخش ۸ - نعت سوم

۱

ای مدنی بُرقِع و مَکی نقاب

سایه‌نشین چند بوَد آفتاب

۲

گر مهی از مهر تو مویی بیار

ور گلی از باغ تو بویی بیار

۳

منتظران را به‌لب آمد نفس

ای ز تو فریاد، به‌فریاد رس

۴

سوی عجم ران، منشین در عرب

زرده روز اینک و شبدیز شب

۵

ملک برآرای و جهان تازه کن

هردو جهان را پُر از آوازه کن

۶

سکه تو زن، تا اُمرا کم زنند

خطبه تو کن تا خطبا دم زنند

۷

خاک تو بویی به ولایت سپرد

باد نفاق آمد و آن بوی برد

۸

باز کش این مسند از آسودگان

غسل ده این منبر از آلودگان

۹

خانه غولند بپردازشان

در غله دان عدم اندازشان

۱۰

کم کن اجری که زیادت خورند

خاص کن اقطاع که غارتگرند

۱۱

ما همه جسمیم بیا جان تو باش

ما همه موریم سلیمان تو باش

۱۲

از طرفی رخنه دین می‌کنند

وز دگر اطراف کمین می‌کنند

۱۳

شحنه تویی، قافله تنها چراست‌؟

قلب تو داری علَم آنجا چراست‌؟ْ

۱۴

یا علیی در صف میدان فرست

یا عمری در ره شیطان فرست

۱۵

شب به سر ماه یمانی درآر

سر چو مه از برد یمانی برآر

۱۶

با دو سه در بند کمربند باش

کم زن این کم زده چند باش

۱۷

پانصد و هفتاد بس ایام خواب

روز بلندست به مجلس شتاب

۱۸

خیز و بفرمای سرافیل را

باد دمیدن دو سه قندیل را

۱۹

خلوتی پرده اسرار شو

ما همه خفتیم تو بیدار شو

۲۰

ز آفت این خانهٔ آفت‌پذیر

دست برآور همه را دست گیر

۲۱

هر چه رضای تو به جز راست نیست

با تو کسی را سر واخواست نیست

۲۲

گر نظر از راه عنایت کنی

جمله مهمات کفایت کنی

۲۳

دایره بنمای به انگشت دست

تا به تو بخشیده شود هر چه هست

۲۴

با تو تصرف که کند وقت کار‌؟

از پی آمرزش مشتی غبار

۲۵

از تو یکی پرده برانداختن

وز دو جهان خرقه درانداختن

۲۶

مغز نظامی که خبر‌جوی تست

زنده‌دل از غالیه بوی تست

۲۷

از نفسش بوی وفایی ببخش

ملک فریدون به گدایی ببخش

تصاویر و صوت

خمسهٔ نظامی به تصحیح حسن وحید دستگردی » تصویر 1370

نظرات

user_image
الهه
۱۳۸۹/۰۵/۳۱ - ۰۷:۳۱:۰۱
بیت 11 ماه همه جسمیم بیا جان تو باش صحیح آن ما همه جسمیم بیا جان تو باش می باشد.
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.
user_image
ناشناس
۱۳۹۲/۰۳/۰۴ - ۱۶:۵۶:۲۶
در بیت هفده پانصدو پنجاه درست است زیرا شعر در سال پانصد و پنجاه هجری سروده شده و اشاره شاعر به زمان ظهور میباشد که تا حیات شاعر 550 سال از آن گذشته است
user_image
m
۱۳۹۲/۰۳/۰۴ - ۱۷:۰۰:۳۰
در بیت هفده پانصد و پنجاه صحیح است زیرا زمان سرودن شعر در سال پانصد و پنجاه هجری بوده و انتضار شاعر را تا آن سال نشان میدهد
user_image
محمد منفرد
۱۳۹۲/۰۴/۰۹ - ۲۳:۴۱:۵۵
در شعر حاضر از مخزن الأسرار، معروف است که نظامی پس از بیت نخست، این دو بیت را آورده است؛ امّا این دو بیت در نسخ معروف از جمله نسخه‌ی وحید دستگردی، نیست. هر چند بسیار زیبا سروده شده و از ابیات معروف است:دین تو را در پی آرایش‌انددر پی آرایش و ویرایش‌اندبس که ببستند بر او برگ و ساز،گر تو ببینی نشناسی‌ش باز
user_image
غلامرضا رهنمایی قراملکی
۱۳۹۲/۰۸/۱۳ - ۰۱:۲۷:۲۵
باسلام و احترام؛ در این مصراع " گر مهی از مهر تو موئی بیار " در تصحیح استاد ثروتیان به جای موئی، سوئی آورده اند که به نظر سوئی درست تر باشد. " گر مَهی از مِهر، تو سوئی بیار " باتشکر
user_image
عنایت الفت
۱۳۹۳/۰۳/۲۹ - ۱۵:۵۹:۳۷
با سپاس، دو مورد نظر صلاحی بشرح زیر دارم:در بیت ششم مصرع دوّم (خطبه تو کن تا خطبا دم زنند) درستش چنین است (خطبه تو خوان تا خطبا دم زنند)در بیت بیستم مصرع دوّم (باد دمیدن دو سه قندیل را) چنین است: (تا بدمد این دو سه قندیل را)به امید توفیق در خدمات فرهنگی
user_image
امید
۱۳۹۸/۰۱/۱۱ - ۱۸:۲۹:۲۶
مصرع : «یا علیی در صف میدان فرست» بدینگونه صحیح تر است : «یا که علی در صف میدان فرست»
user_image
خوانساری
۱۳۹۸/۰۵/۰۸ - ۱۲:۵۹:۵۷
در مصرع (زنده دل از غالیه بوی تست) باید یک حرف "این" اضافه شود. (زنده دل از غالیه این بوی تست)
user_image
سید مجتبی
۱۳۹۸/۰۶/۲۹ - ۰۲:۲۳:۵۴
با سلام به نظر می رسد صدر تا ذیل این سروده فاخر در مدح حضرت بقیه الله عج می باشد.با توجه به محبت جناب نظامی به اهل بیت (ع) این ادعا خالی از قوت نیست.
user_image
ژینیا نوریان
۱۳۹۸/۱۲/۲۶ - ۱۱:۰۴:۰۷
این شعر مربوط به بند 8 و نعت چهارم است نه سوم. با سپاس فراوان برای کار بسیار ارزشمندتان
user_image
کورش حمزه علی
۱۳۹۹/۰۲/۱۰ - ۲۰:۰۷:۱۵
بیت نخست مصرع دوم که ذکر شده سایه نشین چند بود آفتاب، تُویِ چند چاپ از واژه ی پرده نشین استفاده شده.پرده نشین چند بُوَد آفتاب
user_image
فرهود
۱۴۰۲/۱۱/۰۴ - ۱۰:۱۵:۲۵
اسب زرده ، آن جنس که به‌غایت زرد بوَد نیک بوَد. (از قابوس‌نامه) برای اطلاع بیشتر از نام‌ اسب‌ها می‌توان به قابوس‌نامه و نوروزنامه مراجعه کرد. این دو کتاب در گنجور قابل دسترسی است.