پروین اعتصامی

پروین اعتصامی

قصیدهٔ شمارهٔ ۱۸

۱

سر و عقل گر خدمت جان کنند

بسی کار دشوار ک‌آسان کنند

۲

بکاهند گر دیده و دل ز آز

بسا نرخها را که ارزان کنند

۳

چو اوضاع گیتی خیال است و خواب

چرا خاطرت را پریشان کنند

۴

دل و دیده دریای ملک تنند

رها کن که یک چند طوفان کنند

۵

به داروغه و شحنهٔ جان بگوی

که دزد هوی را بزندان کنند

۶

نکردی نگهبانی خویش، چند

به گنج وجودت نگهبان کنند

۷

چنان کن که جان را بود جامه‌ای

چو از جامه، جسم تو عریان کنند

۸

به تن پرور و کاهل ار بگروی

ترا نیز چون خود تن آسان کنند

۹

فروغی گرت هست ظلمت شود

کمالی گرت هست نقصان کنند

۱۰

هزار آزمایش بود پیش از آن

که بیرونت از این دبستان کنند

۱۱

گرت فضل بوده است رتبت دهند

ورت جرم بوده است تاوان کنند

۱۲

گرت گله گرگ است و گر گوسفند

ترا بر همان گله چوپان کنند

۱۳

چو آتش برافروزی از بهر خلق

همان آتشت را بدامان کنند

۱۴

اگر گوهری یا که سنگ سیاه

بدانند چون ره بدین کان کنند

۱۵

به معمار عقل و خرد تیشه ده

که تا خانهٔ جهل ویران کنند

۱۶

برآنند خودبینی و جهل و عجب

که عیب تو را از تو پنهان کنند

۱۷

بزرگان نلغزند در هیچ راه

کز آغاز تدبیر پایان کنند

تصاویر و صوت

دیوان اشعار پروین اعتصامی به کوشش دکتر حسن احمدی گیوی با مقدمهٔ ملک‌الشعرای بهار - تصویر ۱۲۷
دیوان پروین اعتصامی - تصویر ۳۴

نظرات

user_image
ناشناس
۱۳۸۷/۰۲/۱۴ - ۲۱:۴۰:۲۲
هو1-در بیت اول به جای کسان کاسان درست است2-قصیده ای بسیار پرمعناست چند بیت آن نقل میشودچو اوضاع گیتی خیال است وحوابچراخاطرت را پریشان کنند..هزارآزمایش بود پیش ازآنکه بیرونت از این دبستان کنند..برآنند خود بینی وجهل وعجبکه عیب تو را از تو پنهان کنند..
پاسخ: در مورد شماره 1، تصحیح صورت گرفت.
user_image
هادی
۱۳۹۱/۰۳/۲۰ - ۱۴:۰۰:۳۱
این قصیده ظاهرا در مجلسی که جمعی از بزرگان علم و ادب در آن حضور داشته اند به صورت فی البداهه سروده شده است.گویا در آن مجلس برای امتحان پروین و آزمودن قدرت شاعری وی و اطمینان از اینکه سروده های وی به طور قطع از اوست از او خواسته می شود که شعری بگوید و در آن یک سری کلمات که از وی خواسته اند آورده شود.و پروین در
پاسخ هر سوال بیتی می سراید و به صورت فی البداهه می خواند و حروف آن کلمات به صورت به هم ریخته در آن بیت موجود است. این مطلب در کتاب حدیث ناگفته تالیف آقای سید کوروش حایری که در شرح حال پروین است آمده است.
user_image
مجتبی
۱۴۰۱/۰۷/۲۷ - ۱۱:۳۴:۵۳
سلام بیتی جا افتاده؛ چو با راستی خوی کردی تراز ناراستیها پشیمان کنند