پروین اعتصامی

پروین اعتصامی

شمارهٔ ۱۴۹ - نامه به نوشیروان

۱

بزرگمهر، به نوشین‌روان نوشت که خلق

ز شاه، خواهش امنیت و رفاه کنند

۲

شهان اگر که به تعمیر مملکت کوشند

چه حاجت است که تعمیر بارگاه کنند

۳

چرا کنند کم از دسترنج مسکینان

چرا به مظلمه، افزون به مال و جاه کنند

۴

چو کج روی تو، نپویند دیگران ره راست

چو یک خطا ز تو بینند، صد گناه کنند

۵

به لشکر خرد و رای و عدل و علم گرای

سپاه اهرمن، اندیشه زین سپاه کنند

۶

جواب نامهٔ مظلوم را، تو خویش فرست

بسا بود، که دبیرانت اشتباه کنند

۷

زمام کار، به دست تو چون سپرد سپهر

به کار خلق، چرا دیگران نگاه کنند

۸

اگر به دفتر حکام، ننگری یک روز

هزار دفتر انصاف را سیاه کنند

۹

اگر که قاضی و مفتی شوند، سفله و دزد

دروغگو و بداندیش را گواه کنند

۱۰

به سمع شه نرسانند حاسدان قوی

تظلمی که ضعیفان دادخواه کنند

۱۱

بپوش چشم ز پندار و عجب، کاین دو شریک

بر آن سرند، که تا فرصتی تباه کنند

۱۲

چو جای خود نشناسی، به حیله مدعیان

تو را ز اوج بلندی، به قعر چاه کنند

۱۳

بترس ز آه ستمدیدگان، که در دل شب

نشسته‌اند که نفرین به پادشاه کنند

۱۴

از آن شرار که روشن شود ز سوز دلی

به یک اشاره، دو صد کوه را چو کاه کنند

۱۵

سند به دست سیه روزگار ظلم، بس است

صحیفه‌ای که در آن، ثبت اشک و آه کنند

۱۶

چو شاه جور کند، خلق در امید نجات

همی حساب شب و روز و سال و ماه کنند

۱۷

هزار دزد، کمین کرده‌اند بر سر راه

چنان مباش که بر موکب تو راه کنند

۱۸

مخسب، تا که نپیچاند آسمانت گوش

چنین معامله را بهر انتباه کنند

۱۹

تو، کیمیای بزرگی بجوی، بی‌خبران

بهل، که قصه ز خاصیت گیاه کنند

تصاویر و صوت

دیوان پروین اعتصامی - تصویر ۱۵۹
دیوان اشعار پروین اعتصامی به کوشش دکتر حسن احمدی گیوی با مقدمهٔ ملک‌الشعرای بهار - تصویر ۱۲۷

نظرات

user_image
حمیدرضا قاسمعلی
۱۳۹۱/۰۴/۰۴ - ۲۳:۱۱:۳۳
بیت دوازدهم اینگونه درست استچو جای خود نشناسی، بحیله مدعیانترا ز اوج بلندی، به قعر چاه کنند
user_image
محمد عسگری
۱۳۹۱/۰۴/۲۶ - ۱۶:۲۰:۰۴
چون هنوز اشکال بیت دوازدهم،علرغم تذکار داده شده باقی ست،مجددا آن رایادآوری واضافه می کنم که:در بیت ول هم "به شیروان" درست است.
user_image
keyvan
۱۳۹۱/۱۲/۲۰ - ۱۷:۴۷:۳۹
به نظر من این شعرو باید با طلا بنویسن سر در سازمان ملل
user_image
هوشنگ همدانی
۱۳۹۳/۱۰/۰۴ - ۱۷:۲۳:۴۳
در بیت نهم اضافه کردن ویرگول در مصرع اول صحیح نیست زیرااولا وزن شعر ایجاب میکند که این مصرع بدون مکث خوانده شود ثانیا هر دو صفت بعد از ویرگول به شهنه وقاضی بر میگرددکه در مصرع اول قید شده نه به مصرع دوم
user_image
هوشنگ همدانی
۱۳۹۳/۱۰/۰۴ - ۱۷:۲۸:۲۰
عذر خواهی میکنم ضمن پوزش ازغلط املایی شهنه به جای شحنه یاد اوری میکنم صحیح این مصراع به جای قاضی و مفتی شحنه و قاضی است
user_image
علیرضا عرفی زاده
۱۳۹۷/۰۹/۰۴ - ۱۴:۱۳:۳۸
سلامبیت 12 ، به جای خود شناسی ، خود نشناسی صحیح است.