شما اینجا هستید :
رودکی

رودکی

شمارهٔ ۲۲

۱

چون تیغ به دست آری، مردم نتوان کشت

نزدیک خداوند بدی نیست فرامشت

۲

این تیغ نه از بهر ستمکاران کردند

انگور نه از بهر نبیذ است به چرخشت

۳

عیسی به رهی دید یکی کشته فتاده

حیران شد و بگرفت به دندان سر انگشت

۴

گفتا که: که را کشتی تا کشته شدی زار؟

تا باز که او را بکشد؟ آن که تو را کشت

۵

انگشت مکن رنجه به در کوفتن کس

تا کس نکند رنجه به در کوفتنت مشت

تصاویر و صوت

دیوان رودکی سمرقندی (براساس نسخه سعید نفیسی - ی ـ براگینسکی) - رودکی سمرقندی - تصویر ۷۱
فاطمه زندی :

نظرات

user_image
غلامحسین مراقبی
۱۳۸۸/۰۵/۰۳ - ۰۶:۱۹:۱۸
با درود و ستایش از کار گرانبارتان در زمینۀ ادبیات پارسینخست آن که این پاره شعر، سرودۀ ناصر خسرو قبادیانی استدوم: در بیت دوم، مصرع نخست، واژۀ ستمکاران نادرست است و واژه ستمکاری بجا و رواست. بنگریم مصرع دوم را که در آنجا و در سروده، سخن از نفی صفت ستمگری از شمشیر است.
پاسخ: با تشکر، در هر دو ضبط (منتسب به رودکی و منتسب به ناصر خسرو) «ستمکاران» آمده، لذا تغییر متن را منوط به استناد به نسخه‌های معتبر می‌کنیم.
user_image
امیر امین
۱۳۹۱/۱۲/۲۹ - ۱۶:۳۹:۳۳
گرچه دانش من در خصوص ادبیات فارسی برای اظهار نظر ادبی کفایت نمی کند ولی به نظر میرسد در بیت دوم "ستمکاری کردن " صحیح تر از "ستمکاران کردند " باشد
user_image
حکیم
۱۳۹۲/۰۹/۲۷ - ۱۶:۴۵:۵۰
با سلاممن اهل تاجیکستان هستم/ در کتابهای ادبیات مدرسه ما، در تاجیکستان، این شعر به رودکی منتسب است.وتا جای که یادم هست مصرع دوم-ستمکاری- نوشته شده بود.
user_image
امین کیخا
۱۳۹۲/۰۹/۲۷ - ۱۸:۳۱:۵۷
درود به حکیم تاجیکستان میهن ما هم هست درود به شما . درود به بخارا . دلم می خواهد در میدان ریگستان آسمان آبی را بنگرم .
user_image
Rend Mast
۱۳۹۴/۰۱/۲۱ - ۰۳:۳۲:۴۲
درودبا احترام چه فرقی داره رودکی گفته یا حکیم خسرو همه یک هستند نه یک عدد. کاش یه اجباری بود برای سیاستمدارن عالم که کلاس ادبیات می رفتند. تا شاید جنگی در نگیره مردم کشته نشند
user_image
مصطفی گلیاری
۱۳۹۵/۰۱/۰۹ - ۰۲:۱۴:۴۶
اگه شخصیت رودکی و ناصرخسرو رو نگاه کنیم، میشه نتیجه گرفت این شعر به ناصرخسرو شبیه تره چرا؟ زیرا ناصرخسرو حجت اهل خراسان بوده و شراب نمیخورده اما رودکی شراب رو دوست داشته بنابراین بعیده که گفته باشه انگور نه از بهر نبیذ است به چرخشتچرخشت چیزی مثل حوض بوده که انگور توش می ریختن و با لگد له می کردن تا نبیذ یا شراب بسازن.
user_image
هادی احمدی از کرمانشاه
۱۳۹۵/۰۴/۳۱ - ۱۴:۳۹:۰۰
باید عرض کنم که بیت دوم همانی است که در گنجور و در همین صفحه آمده است . دوستی فرموده‌اند که از نظر ادبیات فارسی « ستمکاری کردن » درست می‌باشد ، اما این زمانی است که منظور شاعر انجام فعل ستمکاری باشد . (که در اینجا اینگونه نیست ) ، بلکه واژه « کردند » ، در اینجا به معنای «ساختند » و یا « قرار دادند» می‌باشد که منظور شاعر اینگونه معنا می‌شود : این تیغ را نه برای افراد ستمکار ساختند! که کاملا هم مشخص است . و سایت وزین گنجور بیت درست را قرار داده .
user_image
احمد
۱۳۹۵/۱۰/۱۷ - ۱۳:۳۱:۵۸
سلام با تشکر از سایت خوب و زحماتتونبیت چهارم یه جا خوندمتا باز کجا کشته شود انکه تو را کشت؟ که به نظرم وزنش بهتر و روونتره
user_image
بهرام شاهی
۱۳۹۶/۱۰/۰۵ - ۱۰:۱۸:۴۹
با سلام و با سپاس،این بنده نیز در «نوشتار-شناسی» (فیلولوژی philology) شعرها و شاعران پارسی‌گوی هیچ چیرگی ندارم. با اینهمه، از روی بررسی خردورزانه‌ی این شعر (based on logical deduction، استنتاج منطقی) ، با زند آقای مصطفی گلیاری هماوا هستم: این شعر هم از رویه‌ی سبک و هم از رویه‌ی روانشناختی سراینده، به بیشینه احتمال، از آن ناصرخسرو‌ست نه از آن رودکی. بدین معنا که نخست اینکه، آهنگ شعر و واژه‌های بکاررفته به ژرفا یادآور سروده‌های ناصرخسرو هستند؛ و،دوم اینکه، ناصرخسرو از باده‌نوشی پرهیز میداشته و دور است که این مصرع از آن او باشد: انگور نه از بهر نبیذ (باده، شراب) است به چرخشت!
user_image
مرتضی
۱۳۹۶/۱۲/۱۵ - ۰۰:۵۹:۳۲
سلامدر بیت پایانی، «در کوفتن » یک فعل است مثل در نوردیدن ، در نوشتن و امثال آن ، معنی آن زدن و کوفتن است نه به معنی در زدن .
user_image
محمد مهدی
۱۳۹۶/۱۲/۲۰ - ۰۱:۱۶:۰۲
ممنون از دو عضو فعالدو یارحمیدرضا و غلامرضا
user_image
محمد کمیجانی
۱۳۹۸/۱۰/۱۳ - ۰۲:۲۵:۳۷
شمشیر الیوه دوشده , هر کیمسه نه اولدورمه آللاه یانوندا ایتمز , یا هچ یادوندان چئخمزبو شمشیره ظلم ایله ماقا , پس یارادوب لار ؟اوزوم لر شراب توتماقا , آیا یارانوب لار ؟
user_image
محمد کمیجانی
۱۳۹۸/۱۰/۱۳ - ۰۲:۳۳:۵۳
با سلام در رابطه با توضیحی که یکی از دوستان در خصوص چرخشت داده عرض میکنم برخلاف نظر ایشان چرخشت یک دستگاه مکانیکی بشکه مانند ساخت شده از چوب است که انگورها را درون بشکه ریخته و سپس با قراردادن قطغه چوبی بمنزلع درب و تعبیه پیچ بزرگی که بر چرخاندن به درب فشار وارد کرده و انگورها را پرس میکردند و از حفره پایین بشکه آب انگور را تخلیه و در ظروف دیگر جمع می نمودند . هم اکنون نیز از همین وسیله در گرجستان و ارمنستان برای آبگیری انگور و شراب سازی خانگی می سازند و استفاده می کنند. آنچه دوست محترم Comment by رند مست — فروردین 21, 1394 @ 12:02 ب.ظ گفته بودند چاله بیز است که ترمی بهش چله بیس می گویند و شبیه حوضی مستطیل شکل در ارتفاع یک متری از زمین می سازند و آنگور را به ترتیبی که ایشان فرمودند آبگیری می کنند . چاله بیز = چاله بیختن