رودکی

رودکی

بخش ۱۳

۱

تا جهان بود از سر آدم فراز

کس نبود از راز دانش بی‌نیاز

۲

مردمانِ بخرد اندر هر زمان

راهِ دانش را به هر گونه زبان

۳

گِرد کردند و گرامی داشتند

تا به سنگ اندر همی بنگاشتند

۴

دانش اندر دل چراغ روشنست

وز همه بد،  بر تن تو،  جوشنست

تصاویر و صوت

دیوان رودکی سمرقندی (براساس نسخه سعید نفیسی - ی ـ براگینسکی) - رودکی سمرقندی - تصویر ۱۵۱

نظرات

user_image
شهریار۷۰
۱۳۹۳/۰۱/۰۸ - ۱۴:۱۱:۳۱
با درود ، با این ابیات در مقدمه‌ی کلیله و دمنه‌ی مصحح دکتر مینوی مواجه شدم. از لحاظ معنا و مفهومی منزلتی بس شگرف در هر مصرع و واژه‌ی این ابیات به چشم می‌رسد. تنـــها یک پرسش برای من ایجاد شده و آن هم در مصرع دوم بیت آخــر است. از دوستان تقاضا دارم در فهم آن به بنده یاری رسانند. با سپاس
user_image
م ع ح کندری
۱۳۹۵/۰۳/۰۳ - ۱۶:۵۱:۲۹
[چون مصرعِ دوم تکمیل کننده مصرعِ اولِ آن بیت می باشد، به نظر می رسد "بِه= بهتر" بجایِ "بد" مناسبتر و درست تر باشد: ،"وز همه به، بر تنِ تو جوشن است": و "بهتر" از هر چیزی، می تواند از بدنِ تو محافظت کند= هیچ زره ای مانندِ دانش نیست؛ در کل، "دانش سببِ روشنیِ دل(: جان، روح و روان) و سلامتیِ بدن (: جسم)می گردد".]
user_image
کیومرث
۱۳۹۵/۰۳/۱۳ - ۱۳:۴۵:۲۵
در بیت نخست هدف از آدم چیست؟آدم نخستین انسان یا آدمیزاد؟ اگر آدمیزاد آیا در زمان رودکی واژه آدم را بجای آدمیزاد استفاده میکردند؟سپاس
user_image
امیر نیک سرشت
۱۳۹۵/۰۷/۰۹ - ۱۱:۲۹:۴۵
باسلام.برای
پاسخ به حاشیه اول باید گفت که: در تمامی منابع شکل صحیح مصراع مذکور،همان"بد" است.و نمیشود بخاطر اعمال سلیقه در فهم بهتر،واژه ای را جایگزین کرد.از جهت معنی هم "دانش سپری محافظ برای وجود توست از همه ی بدی ها."در
پاسخ حاشیه ی بعدی نیز اینکه:در زمان قدیم واژه های بسیاری بودند که معنی عامتری را ایراد میکردند.آدم نیز از اینجمله است
user_image
هاشم
۱۳۹۷/۰۵/۲۹ - ۰۲:۵۰:۵۲
در خصوص معنی بیت آخر به نظر بنده چنین می رسد که : دانش درون دل همانند چراغ روشنی است که تن تو را نیز از همه بدی ها بمانند سپر محافظت می کند.
user_image
دارائی
۱۳۹۹/۰۸/۱۲ - ۱۴:۰۳:۵۵
مصراع اول این گونه درست است:تا جهان بود از سر آدم فراز. یعنی از زمانی که جهان وجود داشته است از زمان حضرت آدم (ع) به بعد...
user_image
افسانه چراغی
۱۴۰۰/۰۹/۱۶ - ۱۰:۵۰:۵۴
از سر آدم فراز یعنی از زمان حضرت آدم تا کنون.
user_image
افسانه چراغی
۱۴۰۰/۰۹/۱۶ - ۱۰:۵۳:۰۶
وز همه بد، بر تن تو جوشن است: مانند زرهی است که تو را از همه بدی‌ها محافظت می‌کند.