سعدی

سعدی

بخش ۲۳ - گفتار اندر پروردن فرزندان

۱

پسر چون ز ده بر گذشتش سنین

ز نامحرمان گو فراتر نشین

۲

بر پنبه آتش نشاید فروخت

که تا چشم بر هم زنی خانه سوخت

۳

چو خواهی که نامت بماند به جای

پسر را خردمندی آموز و رای

۴

که گر عقل و طبعش نباشد بسی

بمیری و از تو نماند کسی

۵

بسا روزگارا که سختی برد

پسر چون پدر نازکش پرورد

۶

خردمند و پرهیزگارش بر آر

گرش دوست داری به نازش مدار

۷

به خردی درش زجر و تعلیم کن

به نیک و بدش وعده و بیم کن

۸

نوآموز را ذکر و تحسین و زه

ز توبیخ و تهدید استاد به

۹

بیاموز پرورده را دسترنج

وگر دست داری چو قارون به گنج

۱۰

مکن تکیه بر دستگاهی که هست

که باشد که نعمت نماند به دست

۱۱

به پایان رسد کیسهٔ سیم و زر

نگردد تهی کیسهٔ پیشه‌ور

۱۲

چه دانی که گردیدن روزگار

به غربت بگرداندش در دیار

۱۳

چو بر پیشه‌ای باشدش دسترس

کجا دست حاجت برد پیش کس؟

۱۴

ندانی که سعدی مراد از چه یافت؟

نه هامون نوشت و نه دریا شکافت

۱۵

به خردی بخورد از بزرگان قفا

خدا دادش اندر بزرگی صفا

۱۶

هر آن کس که گردن به فرمان نهد

بسی بر نیاید که فرمان دهد

۱۷

هر آن طفل کاو جور آموزگار

نبیند، جفا بیند از روزگار

۱۸

پسر را نکو دار و راحت رسان

که چشمش نماند به دست کسان

۱۹

هر آن کس که فرزند را غم نخورد

دگر کس غمش خورد و بدنام کرد

۲۰

نگه‌دار از آمیزگار بدش

که بدبخت و بی ره کند چون خودش

تصاویر و صوت

کلیات سعدی به تصحیح محمدعلی فروغی، چاپخانهٔ بروخیم، ۱۳۲۰، تهران » تصویر 535
بوستان سعدی به خط رکن‌الدین مسعود کاشانی مورخ ۱۰۳۹ هجری آگرهٔ هند » تصویر 278
بوستان به خط  بابا شاه بن سلطان علی مورخ ۹۸۹ هجری قمری » تصویر 268
شرح بوستان دکتر محمد خزائلی » تصویر 329

نظرات

user_image
محسن خادمی
۱۳۹۳/۰۵/۲۳ - ۱۱:۱۵:۰۳
لطفاً اولین مصرع اصلاح گردد:پسر چون زده بر گذشتش سنین > پسر چون ز ده (عدد 10) بر ...
user_image
الهه جابری
۱۳۹۴/۰۵/۰۷ - ۰۹:۳۵:۰۲
"ندانی که سعدی مراد از چه یافت "صحیح می باشد
user_image
Zar
۱۳۹۵/۰۵/۱۴ - ۲۰:۳۴:۲۰
سعدی کجایی که الان تو کل دنیا حتی ایران و شیراز شما، همآغوشی پنبه و آتیش چه. بلایی سر بشریت آورده و میاره. خود کرده را تدبیر نیست..
user_image
حمید سامانی
۱۳۹۶/۰۹/۰۲ - ۱۳:۱۱:۳۷
آقای خادمی کاملاً درست گفته اند، در اولین مصراع بیت اول بین ز و ده بایستی فاصله رعایت شودیعنی سن پسر از ده (سالگی) که گذشتمصراع دوم بیت ششم به نازش مدار صحیح است نه "بنازش" مدارمصراع اول بیت شانزدهم کاو (مخفف که او) صحیح است نه کو - ولی کو خوانده میشود حرف الف صامت استهمینطور نظر خانم جابری بسیار صحیح و منطقی به نظر میرسد
user_image
فرزین
۱۳۹۹/۰۲/۰۱ - ۰۸:۲۲:۳۹
به خردی درش اشتباست.به خردی ،درش زجر و تعلیم کن درست است.لطفا دقت بیشتری به خرج بدهید
user_image
حمیدرضا
۱۳۹۹/۰۲/۰۱ - ۱۰:۵۵:۴۱
@فرزین:«به خردی درش، زجر و تعلیم کن» یعنی در خردیش او را سختی بده و آموزش بده. («به ... در» در کلام قدما معنی «در» می‌دهد، شبیه این را سعدی جاهای دیگر دارد مثلاً «به صنعا درم طفلی اندر گذشت» یعنی کودکی از من (بچهٔ من) در صنعا مرد).
user_image
نگار بهشتی پور
۱۳۹۹/۰۳/۰۹ - ۱۵:۰۱:۵۶
ز دَه برگذشتش سنین:‌از ده سال سنش گذشتفراتر نشین:‌دورتر بنشینفروخت:‌افروختطبع:‌طبع سلیمذکر: در اینجا به معنی ستایش استبیاموز پرورده را دسترنج:‌به پسر و دست پرورده ی خود پیشه و صنعتی یاد بده.دستگاه:‌ثروتنه هامون نَوَشت: نه دشت و بیابان پیمود. نَوَشتن:‌در نوردیدن، طی کردنآمیزگار:‌معاشرت
user_image
مجید رحمانی
۱۳۹۹/۰۴/۰۳ - ۰۲:۰۶:۲۹
اگه میشه معنی شعر هم بزارید
user_image
علی شهیدی
۱۳۹۹/۰۸/۰۱ - ۱۶:۰۹:۰۵
مصرع اول پسر نیست دختر هست